بازار؛ گروه استانها: با وجود اینکه صنعت چرم در ایران حداقل ۶۰ سال قدمت دارد اما تا یک دهه پیش رشد و پیشرفتی در ساخت ابزارآلات و ماشین آلات این صنعت به وجود نیامده بود به طوری که اولین کارخانه چرم سازی ایران در سال ۱۳۱۲ در همدان و دومین کارخانه در سال ۱۳۱۴ در تبریز تاسیس شد و از آنجا که کارخانه های جدید چرم سازی به ماده اولیه موجود در کشور یعنی پوست گوسفند و بز توجه زیادی نداشتند این پوست ها در ۷۰ سال اخیر به صورت نمک سود و سالامبور به خارج صادر می شد که حتی امروز نیز کماکان صادرات به این شکل ادامه دارد.
نگاهی به وضعیت صادرات چرم در استان همدان بیانگر این واقعیت است که استان همدان به عنوان یکی از قطب های تولید چرم در کشور مطرح است و سالانه با تولید چندین هزار تن سالامبور و مصنوعات چرمی یکی از مهم ترین استان های کشور به لحاظ تولید این نوع از محصولات غیر نفتی به شمار می رود.
اما این درحالی است که این روزها پرداخت های لازم روی چرم همدان با مشکلاتی روبرو است و بازارهای فروش آن به سمت و سوی دیگری رفته به نوعی که نه تنها چرم خام بلکه محصولات چرمی همدان با نام دیگر استان ها در کشور به فروش می رسند.
چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن شهره بوده است
گفتنی است درگذشته‌های نه‌چندان دور استان همدان به لحاظ بهره‌مندی از مراکز دامپروری در زمینه تولید مصنوعات چرمی به‌خصوص مصنوعاتی از نوع چرم گاوی از شهرت خاصی برخوردار بوده و حتی چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن شهره بوده است.
استناد به سفرنامه‌ها، سابقه شهرت چرم همدان را به دوره قاجار می‌رساند کما اینکه وجود راسته دباغ‌خانه در بازار سنتی همدان که به لحاظ معماری به دوره قبل از قاجار برمی‌گردد بیانگر سابقه دیرین دباغی سنتی در شهر همدان است.
حال با این قدمت و با توجه به حضور استادکاران قدیمی در این حوزه این سئوال به ذهن می رسد که به راستی آیا توانسته ایم اقتصاد استان را به سمت و سویی سوق دهیم که در کنار حمایت از تولید در این عرصه، اشتغالزایی و ارزآوری را برای استان رقم بزنیم یا خیر؟
در این راستا گفتگویی با هاشم مظاهری معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در خصوص وضعیت صادرات صنایع دستی از استان همدان ترتیب داده شد و در ادامه پای صحبت های ابوالفضل میرزایی؛ فعال در عرصه چرم همدان نشستیم تا وضعیت تولید، فروش و صادرات این محصولات را در این روزها جویا شویم که در ادامه متن این صحبت ها را می خوانید:
خسارت ۱۴۰ میلیارد تومانی کرونا بر بدنه صنایع دستی استان همدان
هاشم مظاهری در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: ۴۵ هزار شاغل ثبت شده صنایع‌دستی در ۳۰ هزار کارگاه در استان همدان فعالیت می‌کنند که از این تعداد حدود ۱۷ هزار نفر مربوط به شهرستان‌های ملایر و تویسرکان است.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان از خسارت ۱۴۰ میلیارد تومانی کرونا به صنایع‌دستی استان همدان خبر داد و افزود: این خسارت مربوط به حوزه صادرات و فروش آثار بوده و کرونا به تولیدات صنایع‌دستی خسارت زیادی وارد نکرده و حتی در این مدت یک کارگاه هم تعطیل نشده اما کارگاه‌ها تعدیل نیرو داشته‌اند.
حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ دلار صادرات غیررسمی صنایع دستی در طول سه ماهه نخست سال جاری داشته ایم
وی در خصوص وضعیت صادرات صنایع دستی در طول سال جاری نیز مطرح کرد: حدود هشت میلیون و ۵۰۰ دلار صادرات غیررسمی صنایع دستی در طول سه ماهه نخست سال جاری داشته ایم.
مظاهری عنوان کرد: با توجه به گران شدن قیمت محصولات این میزان به لحاظ قیمتی نسبت به موعد مشابه سال گذشته بیشتر است.
وی در ادامه صحبت های خود عنوان کرد: میزان صادرات صنایع دستی از استان همدان در طول سال ۱۳۹۹ برابر ۲۵ میلیون دلار بوده است.
راه اندازی بازارچه صنایع دستی همدان نیازمند اعتباری سه میلیارد تومانی
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در ادامه از برنامه ریزی های به عمل آمده جهت راه اندازی بازارچه های صنایع دستی در شهرستان های همدان، ملایر و درگزین خبر داد و گفت: راه اندازی بازارچه صنایع دستی در شهرستان همدان نیاز به اعتباری در حدود سه میلیارد تومان دارد.
مظاهری یادآور شد: نمایشگاه در شهرستان همدان مربوط به صنایع‌دستی به‌صورت تخصصی، در شهرستان ملایر مربوط به حوزه مبل و منبت و در شهرستان‌های رزن و درگزین مربوط به قاب‌سازی خواهد بود.
حمایت نمی شویم
ابوالفضل میرزایی از فعالان صنعت چرم همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در حدود ۷ سال است که در حوزه تولید کارهای چرم فعالیت دارم، عنوان کرد: این روزها با برند چرم آنادانا فعالیت دارم و از چرم شبرو و از چرم سنتی همدان در تولیداتمان استفاده می کنیم.
مانند شهرهای دیگر از ما در استان همدان حمایت نمی شود
این فعال حوزه چرم استان همدان با تصریح بر اینکه متاسفانه در عرصه کار چرم شاهد حمایت های چندانی نیستیم، اظهار کرد: آن طور که باید مانند شهرهای دیگر از ما در استان همدان حمایت نمی شود؛ این در حالی است که شاهدیم استانی چون فارس، سال گذشته به عنوان قطب گردشگری و صنایع دستی مطرح بود و فعالیت های بسیاری در این راستا در این استان انجام شد.
وی ادامه داد: در این استان حمایت های بسیاری از فعالین عرصه صنایع دستی به عمل آمد اما متاسفانه همدان بدین صورت نیست! با وجودی که قدمت صنایع دستی استان همدان خیلی بیشتر از استان فارس است.
میرزایی در ادامه گفتگو به تاثیرات شیوع ویروس کرونا بر فعالیت های حوزه صنایع دستی به ویژه در عرصه چرم اشاره کرد و گفت: از سویی تعطیلی ها، محدودیت های سفر و محدود شدن حضور گردشگران و مسافران در همدان و از سویی دیگر، افزایش قیمت های بسیار عجیب مواد اولیه و موارد مورد نیاز برای تولیدات صنایع چرمی روی میزان تولید و فروش ما اثر بسیاری گذاشته است.
۹۰ درصد یراق های مورد نیاز چینی است و با افزایش قیمت دلار در طی ۶ ماه اخیر، یراق مورد نیاز ما نیز ۱۲ برابر گران شده است
وی با بیان اینکه بخشی از چرم مورد نیازمان از داخل همدان و چرم شبرو که رنگی است، از تهران تهیه می کنیم، اضافه کرد:۹۰ درصد یراق های مورد نیاز نیز چینی است و با افزایش قیمت دلار در طی ۶ ماه اخیر، یراق مورد نیاز ما نیز ۱۲ برابر گران شده است.
این فعال حوزه صنایع دستی خاطرنشان کرد: این مشکلات، دست ما را روی تولید می بندد و ما نمی توانیم خیلی به قیمت قبل، جنس را به دست مشتری بدهیم این درحالی است که این حق مشتری است که بتواند جنس را با قیمت مناسبی از فروشنده خریداری کند.
میرزایی خاطرنشان کرد: از طرفی، جنس های فوم چینی نیز روانه بازار شده که شبیه به چرم جنس تولید می کنند و با قیمت بسیار پایین و این موضوع نیز روی بازار فروش ما اثر بسیاری گذاشته است.
وی در خصوص وضعیت تولید محصولات و صنایع چرمی در این روزها تشریح کرد: قبلاً قیمت یک کیف چرمی با تمامی هزینه های آن اعم از هزینه چرم، یراق، پول کارگر و غیره برای ما ۶۰ هزار تومان تمام می شد و ما آن را به قیمت ۸۰ هزار تومان می فروختیم اما در حال حاضر، همان کار برای ما ۱۸۰ هزار تومان تمام می شود و دیگر ما نمی توانیم به قیمت بسیار پایینی این کار را به فروش برسانیم.
نمی توانیم سود خوبی هم روی کار بکشیم چراکه خریداران خود را از دست می دهیم بدین ترتیب مجبوریم از سود خودمان کمتر کنیم تا بتوانیم فروش داشته باشیم و در این عرصه بمانیم
این فعال حوزه چرم استان همدان در بخش پایانی صحبت های خود با اشاره به این موضوع عنوان کرد: متاسفانه این روزها پول برق، هزینه های اولیه، کارگر، یراق و بسیاری موارد دیگر برای ما بسیار گران تر از سابق است، از طرفی نمی توانیم سود خوبی هم روی کار بکشیم چراکه خریداران خود را از دست می دهیم بدین ترتیب مجبوریم از سود خودمان کمتر کنیم تا بتوانیم فروش داشته باشیم و در ماجرا این عرصه بمانیم.
ماجرا و قصه پرغصه چرم همدان مربوط به روزگار درگیر با کرونا نیست، مشکلاتی از قبیل عدم نقدینگی واحدهای تولیدی، نبود بازارهای کافی و رکود بازارهای جهانی، نبود بازارچه های صنایع دستی و حمایت های مناسب از فعالیت این عرصه، معرفی نشدن برند چرم همدان در سطح بازارهای داخلی و خارجی سال ها است که گریبانگیر صنعت چرم با قدمت و با کیفیت همدان شده است.
اما به راستی چه زمانی قرار است که این سنگ ها از پیش پای این صنعت که می تواند در دل خود نه تنها اشتغال زایی بلکه ارزآوری، گردشگری، به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد و غیره را نیز به همراه داشته باشد، برداشته شود؟
در سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله توسعه استان همدان بارها و البته در جایجای آن می‌توان نام چرم همدان را به عنوان یک ظرفیت و پیشینه تولید صنایع دستی دید که باید از این ظرفیت‌ها بهره ببریم؛ همچنین بارها تأکید شده که باید در مسیر توسعه و گسترش صنایع دستی محلی مانند چرم (دباغی و سراجی) در استان همدان پیش رویم و در عرصه صادرات آن‌ها به کشورهای هدف قد برداریم، اما در این بین به‌راستی چه قدم‌هایی برای فعالان این عرصه و البته نام و نشان چرم همدان و زنده نگه داشتن آن برداشته شده است؟
حال که از اجرای این سند سه ساله استان بخش اعظمی از راه را آمده ایم، چه‌ها کرده‌ایم؟ در این روزهای شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌ها و مشکلات صادراتی، آیا فکری برای فعالان این عرصه شده است؟
چرا از سرمایه گذاران بزرگ در این عرصه حمایت نمی شود تا بتوان زنجیره تولید چرم در همدان را تکمیل کرد؟ سرمایه گذارانی که بتوانند برند چرم همدان را معرفی کرده و در شهری که راسته دباغ خانه و چرمش در گذشته های دور رونق اقتصادی این شهر را به همراه داشته است حضور یابند.
زمان آن رسیده تا در سالی که با نام تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها مطرح است، به جای نظاره گر بودن خاموشی چراغ های تولید در این عرصه، دلزدگی و خروج فعالین و متخصصین این حوزه، رونق دوباره را به تولید و فروش و البته صادرات این صنعت بازگردانیم
در استان همدان تعداد فعالان حوزه صنعت چرم به یک هزار نفر می‌رسد و به نظر می رسد زمان آن رسیده تا در سالی که با نام تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها مطرح است، به جای نظاره گر بودن خاموشی چراغ های تولید در این عرصه، دلزدگی و خروج فعالین و متخصصین این حوزه، رونق دوباره را به تولید و فروش و البته صادرات این صنعت بازگردانیم و با تکمیل زنجیره تولید چرم از دامپروری هایمان کار را آغاز و تا صادرات چرم همدان روند را ادامه دهیم.
نظر شما