مونا مشهدی رجبی؛ خبرگزاری بازار- تغییرات جوی یکی از مشکلات بسیار بزرگ دنیای امروز است و به همین دلیل است که سازمانها و ارگانهای مختلف اقتصادی در تلاش هستند تا با وضع سیاستی زمینه را برای کاهش انتشار کربن در دنیا و ایجاد وقفه در مسیر گرمایش زمین فراهم کنند. یکی از آلاینده ترین سوختهای دنیا زغال سنگ است که در بسیاری از کشورها به عنوان سوخت اصلی در تولید برق استفاده می شود. اما بعد از اجلاس زیست محیطی پاریس و افزایش شمار حوادث طبیعی در دنیا، توجه کشورها به مساله سوخت مورد استفاده در صنایع و میزان آلایندگی آن جلب شد و زمینه را برای کاهش مصرف زغال سنگ و کاهش انتشار کربن در دنیا فراهم کرد.
به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، در سال ۲۰۱۹ میلادی انتشار دی اکسید کربن از بخش نیروگاهی دنیا ۲ درصد کاهش یافته است که این بالاترین نرخ کاهش انتشار کربن از سال ۱۹۹۰ میلادی تا کنون است. دلیل این کاهش انتشار کربن را می توان در کاهش مصرف زغال سنگ در صنعت نیروگاهی در کشورهای امریکا و اروپا دید.
کاهش تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی
به گزارش مرکز مطالعات مستقل محیط زیست در سال ۲۰۱۹ میلادی تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی در دنیا ۳ درصد کمتر شده است که بالاترین میزان کاهش از سال ۱۹۹۰ میلادی تا کنون است اما در برخی از مناطق میزان کاهش مصرف زغال سنگ و تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی چشمگیر تر بود. به عنوان مثال تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی در قاره اروپا ۲۴ درصد کاهش پیدا کرده است و نیروگاه های زغال سنگی در این منطقه با نیروگاه های فعال با انرژی های احیا شدنی از جمله خورشید و باد و آب جایگزین شده است. قاره اروپا که همیشه با قاره سبز معروف بوده است برای حفظ محیط زیست سرمایه گذاری زیادی کرده است و بیشترین میزان سرمایه گذاریهای انجام شده در نیروگاه های فعال با انرژی های احیا شدنی در دنیا، در این قاره انجام شده است.
در ایالات متحده امریکا تولید در نیروگاه های زغال سنگی با کاهش ۱۶ درصدی همراه بود ولی در این کشور نیروگاه های زغال سنگی با نیروگاه های گازی جایگزین شده است. این جایگزینی باعث می شود تا انتشار کربن از نیروگاه های امریکا کمتر شود ولی تاثیرش به اندازه زمانی نیست که نیروگاه های فعال با انرژی های احیا شدنی جایگزین زغال سنگ بشود.
اما در کشور چین وضعیت کاملا متفاوت است. این کشور که مسول نیمی از دی اکسید کربن منتشر شده در دنیا است نه تنها از شمار نیروگاه های زغال سنگی خود نکاست بلکه اقدام به افزایش شمار آنها هم کرد و همین مساله سبب شد تا انتشار کربن از نیروگاه های زغال سنگی چین در سال گذشته افزایش یابد.
در سال ۲۰۱۹ میلادی تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی در امریکا ۱۸۰ تراوات ساعت کم شد در حالیکه در اتحادیه اروپا با کاهی ۱۵۰ تراوات ساعتی همراه بود. در مقابل تولید برق در نیروگاه های گازی در امریکا ۱۱۳ تراوات ساعت رشد کرد و در اروپا هم ۷۳ تراوات ساعت رشد کرد. در چین تولید برق در نیروگاه های زغال سنگی ۷۷ تراوات ساعت و در نیروگاه های گازی ۱۸ تراوات ساعت افزایش یافت. البته در این کشور تولید برق در نیروگاه های آبی و هسته ای هم با افزایش ۱۲۳ تراوات ساعتی همراه بود و تولید برق در نیروگاه های بادی و خورشیدی ۸۶ تراوات ساعت بیشتر شد.
تولید برق با انرژی های تجدید پذیر؛ قیمت پایین گاز طبیعی، آغاز به کار نیروگاه های هسته ای در ژاپن و کره جنوبی و در نهایت کاهش تقاضای برق در دنیا از جمله عوامل کاهش تولید کربن در جهان بوده است.
چه عواملی اثر گذار بود
مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود به این نکته تاکید کرد: عوامل زیادی روی این تغییر مسیر اثر گذار بوده است. از جمله این عوامل می توان به قیمت پایین گاز طبیعی، آغاز به کار نیروگاه های هسته ای در ژاپن و کره جنوبی و در نهایت کاهش تقاضای برق در دنیا اشاره کرد.
مجمع جهانی اقتصاد با توجه به تعهد دنیا مبنی بر ممانعت از افزایش بیش از ۱.۵ درجه دمای زمین نوشت: اگر دنیا بخواهد به این تعهد پایبند بماند باید هر ساله میزان مصرف زغال سنگ در تولید برق را ۱۱ درصد کاهش دهد. دولتها باید سرمایه گذاری زیادی در تغییر سوخت مورد استفاده نیروگاه ها در دنیا انجام دهند و نیروگاه های تازه را جایگزین نیروگاه های زغال سنگی بکنند. در شرایط فعلی می توان به خوبی دید که اوضاع تقریبا بحرانی است و باید راه حلی برای این مشکل در نظر گرفته شود.
اداره اطلاعات انرژی امریکا هم در گزارشی به میزان سرمایه گذاری انجام شده در دنیا برای افزایش استفاده از منابع انرژی احیا شونده اشاره کرد و نوشت: در نتیجه سرمایه گذاریهای انجام شده در دنیا، تولید برق با استفاده از انرژی های احیا شونده در دنیا رشد کرده است. در سال گذشته تولید برق با انرژی های خورشیدی و بادی ۲۷۰ تراوات ساعت رشد کرد که معادل رشد ۱۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۸ است. باید در نظر داشت که در شرایط فعلی باید سرعت جایگزین کردن سوختهای پاک با سوختهای فسیلی بالاتر باشد و تسریع این روند هم نیازمند سرمایه است.
این مرکز جایگزین شدن نیروگاه های گازی با نیروگاه های زغال سنگی را عاملی مهم در کاهش انتشار کربن خواند و نوشت: انتشار کربن در نتیجه استفاده از گاز طبیعی بسیار کمتر از زغال سنگ است به همین دلیل است که این تغییر می تواند تاثیر زیادی در بهبود مشکلات زیست محیطی داشته باشد. البته سرمایه گذاری موازی برای توسعه تکنولوژی های مورد نیاز برای استفاده از انرژی های نو و احیا شدنی در دنیا هم اهمیت بسیار زیادی دارد و باید به طور موازی با تغییر رویکرد سوخت مصرفی در نیروگاه ها انجام شود.
در پایان باید گفت که دنیا برای حل این معضل باید به صورت یکپارچه و هماهنگ عمل کند در غیر این صورت فایق آمدن به معضل تغییرات جوی و گرمایش زمین میسر نخواهد بود.
نظر شما