بازار؛ گروه صنعت: «تا جاییکه وظیفه ما هست تجارت را تسهیل خواهیم کرد اما به دلیل برخی مسائل غیرقابل پیش بینی وقفه در تجارت خارجی اتفاق می افتد و اجتناب ناپذیر هم هست.» این بخشی از گفته های حمید زادبوم معاون وزیر صمت است که معتقد است فضای تجاری ایران در یک فار انتظار قرار گرفته است. او می گوید که بسیاری از کشورهایی که در گذشته در فهرست شرکای تجاری ایران بودند اما به واسطه تحریم ها ناچار به کاهش یا حتی قطع مراودات خود با ایران شده اند، منتظر تعیین تکلیف برجام هستند. او در بخش دیگری از سخنان خود عدم الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی را مهم ترین چالش تجارت ایران می داند. آنگونه که این مقام مسئول در سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرده، صادرکنندگان ۶۳ میلیارد یورو تعهد ارزی داشته اند که ۴۸ میلیارد آن رفع شده است.
متن کامل گفتگوی خبرگزاری «بازار» با «حمید زادبوم» معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس سازمان توسعه تجارت را در ادامه می خوانید:
میزان تعهدات ارزی صادرکنندگان از فروردین ۹۷ تا بهمن ۹۹ حدود ۶۳ میلیارد یورو بوده که ۴۸ میلیارد رفع تعهد شده و ۱۵ میلیارد آن هنوز باقی مانده است
* امیدواری ها نسبت به احیای برجام در ماه های گذشته بیشتر شده است. با توجه به مذاکراتی که در وین در حال انجام است؛ تغییری در شرکای تجاری با ایران ایجاد و حاصل شده است؟
در هفته های گذشته مذاکرات خوبی را با اورآسیا و روسیه داشتیم. حتی حدود ۳ ماه پیش نشستی را با اروپایی ها داشتیم که بیش از ۳ هزار اروپایی برای شرکت در این نشست ویدئو کنفرانسی ثبت نام کرده بودند. اما بسیاری از کشورهایی که در گذشته در فهرست شرکای تجاری ایران بودند اما به واسطه تحریم ها ناچار به کاهش یا حتی قطع مراودات خود با ایران شده اند، منتظر تعیین تکلیف برجام هستند و به نوعی در حالت انتظار قرار گرفته اند تا تکلیف تحریم های اقتصادی علیه ایران مشخص شود. بنابر این نمی توان خیلی صریح و دقیق درباره وضعیت فعلی و آینده تجارت ایران با سایر کشورها صحبت کرد. به عبارت دیگر باید بگویم که یک نوری در فضای تجاری ایران ایجاد شده اما این نور هنوز کامل نیست و قدرت لازم را برای روشن کردن این فضا پیدا نکرده است. بنابر این نمی توان پاسخ قطعی را در اینباره دارد. اما ما بیکار نماندیم و در حال آماده کردن زیرساخت های رشد تجارت خارجی هستیم. به طوری که هم اکنون در حال ایجاد یک پلتفرمی را برای ارتباط با شرکت های خارجی هستیم.
* آیا در صورت لغو تحریم ها اقتصاد ایران آمادگی لازم برای حضور در بازارهای جهانی را دارد؟
به طور قطع اگر می خواهیم سهم خود از تجارت جهانی را افزایش دهیم باید چند مشکل اصلی را حل کنیم که اولین و مهم ترین آنها الحاق ما به سازمان تجارت جهانی است. سازمان تجارت جهانی دارای ۳۰ موافقت نامه تجاری است که با پیوستن به این سازمان عملا یک جا تمامی موافقت نامه ها را می پذیرید و برای آن در دستگاه های اجرایی ساز و کار تعریف می شود. از آنجایی که ما عضو این سازمان نیستیم با هر کشور یا گروه اقتصادی به صورت مجزا موافقت نامه هایی را تعریف کرده و آن را امضا می کنیم. ضمن اینکه در دستگاه های اجرایی هم ساز و کار مناسب برای آن نداریم.
شریک اول صادراتی ایران طی سه ماهه نخست سال جاری کشور چین بوده و کشورهای عراق و امارات، رتبه‌های دوم و سوم در قرار دارند
*در حال حاضر مهم ترین شرکای تجاری ما کدام کشورها هستند؟
شریک اول صادراتی ایران طی سه ماهه نخست سال جاری کشور چین بوده و کشورهای عراق و امارات، رتبه‌های دوم و سوم در قرار دارند.
*آمارهای اعلامی از طرف مجامع بین المللی از وضعیت بد فضای کسب و کار ایران خبر می دهد و فعالین اقتصادی از قوانین می گویند که سد راه تجارت آنها شده است. چقدر این ادعا درست بوده و بیشترین مشکلات مربوط به کدام بخش است؟
اتفاقا بر خلاف آنچه تصور می شود ما قانون مانع و مخل کسب و کار در تجارت خارجی نداریم. البته طبیعی است که برخی از آیین نامه ها در حوزه تجارت خارجی به دلیل شرایط تحریم و کرونا با افت و خیزهای متعددی مواجه بوده باشد. اما این افت و خیزها حالا به آرامش رسیده و به نوعی ثبات در آنها رسیده ایم. اما به طور قطع هر ضابطه و دستور العمل در تجارت خارجی به نفع و به ضرر عده ای است. قطعا کسانی که دستور العمل به ضرر آنها بوده آن را مخل کسب و کار می دانند.
مادامی که مذاکرات وین به نتیجه نرسد، شرکای تجاری ما هم در حالت انتظار قرار دارند تا تکلیف تحریم های اقتصادی علیه ایران مشخص شود. بنابر این نمی توان خیلی صریح و دقیق درباره وضعیت فعلی و آینده تجارت ایران با سایر کشورها صحبت کرد
* اما به طور قطع برخی آیین نامه به زیان منافع ملی بوده و باید چاره ای برای آنها جست. با این اوصاف برای رفع این آیین نامه های زائد در قضای تجارت بین الملل چه اقداماتی انجام شده است؟
تا جاییکه وظیفه ما هست تجارت را تسهیل خواهیم کرد اما به دلیل برخی مسائل غیرقابل‌پیش‌بینی وقفه در تجارت خارجی اتفاق می‌افتد و اجتناب‌ناپذیر هم هست. اما ما در دولت هستیم که آیین نامه های مخل صادرات و واردات اقلام مورد نیاز را رفع کنیم. بنابراین کافی است اتاق های بازرگانی، اصناف و تعاون و کارشناسان این آیین نامه های مشکل ساز که در تعارض با منافع ملی است را شناسایی و به صورت شفاف به ما اعلام کنند.
*اما یکی از مشکلاتی که صدای اعتراض فعالین اقتصادی را درآورده، قرار دادن سقف سابقه برای واردات کالاست. آنگونه که اعلام شده کارت‌های جدیدالصدور امکان واردات تا سقف ۵۰۰ هزار دلار را داشتند که این امکان نیز در حال حاضر حذف شده است. در شرایطی که خود تجار به واسطه تحریم ها با مشکلات متعددی مواجه هستند، چرا باید چنین محدودیت هایی را هم از طرف دولت برای آنها ایجاد شود؟
محدودیت سقف و سابقه از قبل نیز وجود داشته است و چیز جدیدی نیست. این قانون از ابتدا هم مورد نقد اتاق بازرگانی بوده است. حالا صادرکننده در ایفای تعهد ارزی خود به مشکل برخورده است. درخواست فعالین اقتصادی این است که برای ایفای تعهد صادرکنندگان این سقف سابقه برداشته شود.
*بر اساس آخرین آمار چه میزان از تعهدات ارزی صادرکنندگان انجام شده و چقدر باقی مانده است؟
تعهدات ارزی از فروردین ۹۷ تا بهمن ۹۹ حدود ۶۳ میلیارد یورو بوده که ۴۸ میلیارد یورو رفع تعهد شده و حدود ۱۵ میلیارد یورو آن باقی مانده است.
نظر شما