طاهر خیری؛ بازار: به گواه آمار، آذربایجان شرقی به عنوان یکی از قطب‌های اصلی کشاورزی کشور، یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار اراضی مستعد کشاورزی دارد و سالانه حدود پنج میلیون تن محصولات کشاورزی در این استان تولید می شود که از وجود ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوان این خطه حکایت می کند.
طبق گفته مسئولان سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌شرقی سال گذشته ۲۸۰ میلیون دلار محصولات کشاورزی از این استان به ۴۵ کشور جهان صادر شده است. با توجه به تنوع محصولات تولیدی، این رقم ناچیز بوده و متناسب با ظرفیت های بالقوه و بالفعل این منطقه نیست. محصولات کشاورزی از آذربایجان شرقی به روسیه، هند، ترکیه، ترکمنستان، عراق، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، ارمنستان و امارات متحده عربی صادر می شود.
کالاهای عمده صادراتی از استان را انگور خشک شده، سیب درختی، لبنیات، صنایع تبدیلی و زیر بخش زراعت تشکیل می دهند. بازار های هدف اغلب معدود کشورهای همسایه هستند که به نظر می رسد برای صادرات محصولات با کیفیت کشاورزی استان باید به فکر شناسایی بازارهای هدف دیگر بود. سهم صادرات محصولات کشاورزی آذربایجان شرقی از کشور طی چند سال گذشته فقط ۴.۵ درصد و سهم صادرات محصولات کشاورزی استان از صادرات غیر نفتی استان ۲۰ درصد بر آورد شده است.
نزدیک به یک چهارم پیاز تولیدی کشور در آذربایجان شرقی تولید می‌شود. علاوه بر این مرغوب ترین نوع سیب زمینی مربوط به این استان است. با وجود حجم بالایی از تولید محصولات زراعی و باغی در استان از جمله گندم، این سهم از صادرات برای آذربایجان شرقی قابل قبول نیست. البته افزایش صادرات نیازمند توسعه صنایع تبدیلی، بهبود بسته بندی، فرآوری محصولات کشاورزی و تقویت حمل و نقل است. به طور قطع با افزایش صادرات و حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی شاهد شکوفایی و رونق بیشتر تولید در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی خواهیم بود.
واقعیت این است که بخش کشاورزی موتور محرک اقتصاد است و صنایع دیگر از جمله صنعت غذایی به تولیدات کشاورزی وابسته هستند و در تولید ماکارونی، شکلات، آبمیوه، بیسکویت و.. استفاده می‌شود. چه اینکه با وجود نوسانات ارزی و شیوع بیماری کرونا در دو سال اخیر بخش کشاورزی استان به خوبی توانسته سرپا بایستد و به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
جهش تولید در بخش کشاورزی استان با افزایش بهره وری محقق می‌شود. به کارگیری سیستم‌های نوین و علمی در افزایش تولید محصولات کشاورزی تاثیر دارد. با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی می‌توانیم شاهد جهش تولید باشیم. برای رسیدن به تولید پایدار و ارتقای تولید باید روش‌های نوین را با آموزش به فعالان بخش کشاورزی انتقال داد.
از طرف دیگر میزان و ضریب نفوذ کشاورزی دانش محور درعرصه‌های مختلف این حوزه باید افزایش یابد. این امر با استفاده از دانش روز و روش‌های نوین کشت و آبیاری تحت فشار با توجه به وضعیت اقلیمی استان میسر است. به واقع با تجهیز کامل اراضی زیر کشت استان به آبیاری تحت فشار می توان به بازدهی محصولات کشاورزی امیدوار بود.
اتکای صرف به خام فروشی محصولات کشاورزی، رویکردی اشتباه و غیر اقتصادی است. در مقابل اگر این محصولات فرآوری شوند برای بخش کشاورزی استان ارزش افزوده ایجاد می کنند. به نظر می رسد نگاه ویژه ای به توسعه صنایع تبدیلی صورت گیرد. با برنامه ریزی و تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در این بخش، می توان جهش تولید محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی و غذایی را در استان شاهد بود.
بخش کشاورزی آذربایجان شرقی نیازمند تحول در رویکردها است. اقدامات اساسی مانند توجه به بسته بندی مناسب محصولات، توسعه بازارهای هدف داخلی و خارجی، فرآوری محصولات به منظور ایجاد ارزش افزوده برای این بخش، گسترش کشت مکانیزه در اراضی کشاورزی باید انجام شود.
نظر شما