اسدالله خسروی؛ بازار: فعالیت بانک ها به عنوان واسطه گر بین سپرده گذار و تسهیلات گیرنده همیشه این طور نیست، آنها در جذب منابع از هیچ تلاشی دریغ نمی کنند اما نسبت به پرداخت وام و تسهیلات تا منافعشان به درستی تامین نشود، قدمی بر نمی دارند.
پرداخت وام و تسهیلات در صورت تامین منافع بانک!
هر چند طبق قوانین و مقررات، بانک ها باید از محل جذب سپرده های مردمی نیاز متقاضیان وام و تسهیلات را تامین کنند و منابع جذب شده را با سود دو تا سه درصدی در قالب وام به متقاضیان ارایه کند اما معمولا بانک ها تسهیلات بانکی را به یک سری از افراد و یا مجموعه هایی می دهند که سودی فراتر از نرخ مشخص شده داشته باشند.
ورود به بازارهای سودآور و سرمایه گذاری در پروژه های خُرد و کلان البته از طریق شرکت های زیر مجموعه بانکی در کنار بده بستان های بین بانکی که سود بالایی را برای بانک ها در بردارد معمولا بانک ها را به طمع می اندازد تا خیلی راغب به پرداخت وام و تسهیلات که سودی چند درصدی دارد را نداشته باشند.
گله مندی متقاضیان وام و تسهیلات ازسیستم بانکی به دلیل آن است که سیستم بانکی فقط به فکر سودآوری از منابعی که در دست دارد است و توجه آنچنانی به نیازمندان وام نمی کند
گله مندی متقاضیان وام و تسهیلات از سیستم بانکی به دلیل آن است که سیستم بانکی فقط به فکر سودآوری از منابعی که در دست دارد است و توجه آنچنانی به نیازمندان وام نمی کند مگر اینکه دولت وام تعریف شده ای را با تامین منابع مشخص به بانک ها محول و آنها را مکلف به پرداخت آن به مردم کند.
شراکت غیر مستقیم بانک ها با فعالان اقتصادی با هدف سودآوری هنگفت
از طرفی سیستم بانکی کشور به دلیل ضعف مدیریت و عدم نظارت دقیق بر عملکرد آن مسیر درست واسطه گری مالی را نمی پیماید و فقط به دنبال کسب سودهای هنگفت با ورود به سرمایه گذاری هایی است که بعضا منابع عظیمی را به فرد و یا مجموعه ای پرداخت می کند که البته به صورت غیرمستقیم در سودآوری ها و فعالیت های اقتصادی و...شریک فعالان اقتصادی و وام گیرندگان می شوند.
اینکه مدتی است صحبت از ۱۱ ابربدهکار بانکی می شود نمونه ای از عملکرد نادرست بانکها است که وام های کلان و نجومی را با هدف کسب سود فراوان به برخی ها پرداخت کرده اند اما آنها در پرداخت این وام ها امتناع کرده و یا با مشکل مواجه شده اند.
«ساسان شاه ویسی» اقتصاددان در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره علل بروز و ظهور ابر بدهکاران بانکی و چگونگی پرداخت وام های کلان توسط برخی بانک ها به این سری افراد گفت: مدیران بانکی بعضا برای کسب سودهای فراوان وام های کلانی را پرداخت کرده اند که وام گیرندگان اکنون نمی توانند و یا بعضا نمی خواهند اقساط و یا منابعی که به صورت تسهیلات از بانک خارج شده است را به سیستم بانکی برگردانند. در چنین شرایطی بانکها مقصر بوده چرا که از ابتدا مطلع بوده اند منابعی که از بانک خارج می شود برای چه کاری است اما چون منافع خود را در این کار دیده اند اقدام به چنین کاری کرده اند.
نامشخص بودن منابع (۹۰ هزار میلیاردی) بانک ها
وی با بیان اینکه البته هنوز معلوم نیست که منابع خارج شده از سیستم بانکی چه منابعی بوده است و چرا افرادی که وام های کلان را از سیستم بانکی گرفته اند اما در بازپرداخت آن تعلل و بی توجه اند، گفت: آن چیزی که از محل منابع بانکها به ابربدهکارها پرداخت شده است نامعلوم است و مشخص نیست که این منابع از منابع مولد بوده یا منابع تکلیفی بانک ها در چنین شرایطی اگر منابع خروجی از سیستم بانکی از محل منابع قرض الحسنه بوده است آثار منفی این منابع کلان (۹۰ هزارمیلیارد تومان) بر اقتصاد کشور تاثیر گذاشته و خواهد گذاشت.
شاه ویسی ادامه داد: البته برخی منابع بانکها از محل منابع شرکت های زیر مجموعه بانکی جذب و تامین می شود که این منابع با یک نرخ بالاتر به سرمایه گذار داده می شود. این اقتصاددان به بانک محور بودن اقتصاد کشور اشاره کرد و افزود: زمانی که بانک ها به دلیل برخورداری از منابعی که دارند قدرتمند می شوند برخی از مدیران آنها با پیشنهاد برخی فعالان اقتصادی وارد معامله می شوند و با پرداخت وام و تسهیلات به آنها بدون اینکه عواقب کار را در نظر گیرند دچار مشکل می شوند. در چنین شرایطی جریان تولید و سرمایه گذاری منحرف و تامین منابع مالی کسب و کارها محدود می شود چرا که یک عده خاص با ویژه خواری منابع بانک ها را قبضه می کنند.
ضعف نظارت و کنترل برعملکرد بانک ها به دلیل انحراف منابع بانکی، پرداخت وام های کلان معوق شده و خروج منابع ازسیستم بانکی کاملا مشهود و محرزاست، نمونه چنین بی توجهی هایی سرمایه گذاری عظیم بانک آینده در ابر پروژه ایران مال است
شاه ویسی با بیان اینکه ضعف نظارت و کنترل بر عملکرد بانک ها به دلیل انحراف منابع بانکی، پرداخت وام های کلان معوق شده و خروج منابع از سیستم بانکی کاملا مشهود و محرز است، گفت: نمونه چنین بی توجهی هایی سرمایه گذاری عظیم بانک آینده در ابر پروژه ایران مال است. این در حالی است که این بانک، سرمایه گذار پروژه را به خاطر بدهی شرکت مجبور کرد تا سهام شرکت در بازار سرمایه به فروش برود اما در جریان کار با افشای اطلاعات مداخله بورس مانع از آن شد چرا که می دانستند این رویکرد هدفمند و سازماندهی شده است و در صورت ورود سهام این شرکت در بورس معامله با خودی است و تقریبا این جیب به آن جیب شدن پول اتفاق می افتند.
وی خاطر نشان کرد: وقتی بانک ها از رسالت کاری خود دور می شوند باید منتظر چنین اتفاقاتی بود. البته باید گفت ظهور ۱۱ ابربدهکار بانکی با منابع ۹۰ هزار میلیارد تومانی از یک طرف سوداگری و از طرف دیگر اهمال کاری سیستم بانکی است.
تمام ۹۰ هزار میلیارد تومان خارج شده از بانک ها به جیب ابر بدهکاران بانکی نرفته است و بخش عمده این منابع در سیستم بانکی پخش شده است که بانک ها باید پاسخگوی این موضوع شوند
این اقتصاددان ادامه داد: به نظرمی رسد تمام این ۹۰ هزار میلیارد تومان به جیب ابر بدهکاران نرفته است و بخش عمده این منابع در سیستم بانکی پخش شده است که بانک ها باید پاسخگوی این موضوع شوند.
بانک ها به دلیل فرار از پاسخگویی از ابر بدهکاران شکایت نکرده اند
وی ادامه داد: بانک ها به دلیل فرار از پاسخگویی حتی از ابر بدهکاران شکایت نکرده اند. خود همتی رئیس کل سابق بانک مرکزی تا زمانی که دارای این پست و مقام بود، خیلی به این موضوع تمرکز و توجه نکرد و اکنون که وی از بدنه دولت خارج شده است جلو دوربین زنده لیست ابر بدهکاران را برای رسیدگی به قوه قضاییه می دهد.
علی حیدری، کارشناس مالی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» گفت: سیستم بانکی کشور نیازمند اصلاح ساختاری است تا فعالیت ها در مسیر درست و شفاف انجام شود. وی با بیان اینکه هرم مدیریت در کشورهای دنیا از بالا رو به سمت پایین است و در در قله آن سیاست گذاران (حاکمیت، دولت و فدرال) در راس هرم مدیریت قرار دارند گفت: در بخش اقتصادی سیاست گذاران «بانک ها، نهادهای پولی و مالی» در این هرم جایگاه دوم را دارند که این موضوع در همه دنیا به این شیوه است.
وی در ادامه گفت: در جایگاههای بعدی شاغلین، کارمندان و فعالان اقتصادی در این هرم هستند که در نهایت در انتهای هرم مردم عادی هستند.
حیدری تصریح کرد: ۳ جایگاه پایین هرم همواره در فعالیت های خود معمولا به نوک قلعه و سیاست گذاران اقتصادی بازخورد نشان می دهند بنابراین اگر سیستم بانکی به هر دلیلی مسیر را اشتباه برود بازخورد آن به سبک سیاست گذاریهای کلان در حیطه بانکی است که از نوک قلعه تعریف شده است.
شفافیت در عملکرد بانک ها و جلوگیری از فساد در گرو اصلاح ساختارهای بانکی است. بنابراین گام اول در این مسیر خروج بانک ها از مدیریت دولتی، به رسمیت شناساندن استقلال بانک مرکزی و افزایش سطح نظارت ها و ایجاد قوانین درست است
وی با بیان اینکه پرداخت وامهای نجومی از سوی بانک ها و ظهور ابر بدهکاران بانکی ناشی از اجرای اوامر از پایین به بالاست(تبعیت شعب بانکی از سیاست گذاری های بانک مرکزی) است گفت: شفافیت در عملکرد بانک ها و جلوگیری از فساد در گرو اصلاح ساختارهای بانکی است. بنابراین گام اول در این مسیر خروج بانک ها از مدیریت دولتی، به رسمیت شناساندن استقلال بانک مرکزی و افزایش سطح نظارت ها و ایجاد قوانین درست است در چنین شرایطی اگر قوانین اصلاح نشود بانک ها از دستورالعمل بانک مرکزی تبعیت می کنند که بانک مرکزی نیز خود استقلال ندارد.
بنا به این گزارش، رئیس کل بانک مرکزی سال گذشته از بدهکاری ۹۰ هزار میلیارد تومانی ۱۱ بدهکار بزرگ به سیستم بانکی خبر داد وی اخیرا نیز اسامی ۱۱ بدهکار کلان بانکی را در مناظره انتخابات ریاست جمهوری تحویل آیت الله رئیسی داد. سئوال خیلی ها این است که چرا بانک مرکزی باید نظارت دقیقی بر عملکرد بانک ها نداشته باشد تا چنین اتفاقاتی رخ ندهد؟
نظر شما