طاهر خیری*؛ بازار: آذربایجان شرقی یکی از استان‌های تاثیرگذار و استراتژیک کشورمان است که در شمال‌غرب ایران واقع شده است. این استان دارای مرز مشترک با جمهوری‌های آذربایجان، نخجوان و ارمنستان است و به دلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم و داشتن موقعیت ویژه جغرافیایی به عنوان چهار راه ارتباطی ایران و اروپا و دروازه مشرق زمین محسوب می‌شود.
انتصاب مدیران بومی
مردم و فعالان اقتصادی این خطه از رئیس جمهور آینده انتظار دارند در درجه اول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان در پستهای مدیریتی که شامل استاندار آذربایجان‌شرقی نیز می‌شود، اجرا شود. همچنین برای پست های کلیدی در سازمان های اقتصادی و صنعتی از مدیران بومی شناخته شده و کاربلد استفاده کند. چرا که مدیران بومی بهتر از مدیران غیربومی بر ظرفیت ها و امکانات استان شناخت و اشرافیت دارند. چه بسا در دولت های قبلی مدیرانی از استان های دیگر انتخاب شده اند که موفق عمل نکرده اند.
اهتمام در دیپلماسی اقتصادی
سوال این است که چرا با وجود این همه ظرفیت و توانمندی ها، این استان فقط توانسته است ۲ درصد سهم بازار های همسایه پیرامون خود را به دست بگیرد و کشورهایی مثل چین یا ترکیه این بازارها را تصاحب کنند. با اینکه زمینه های مشترک تاریخی، دینی و زبانی بین مردم استان آذربایجان شرقی و همسایگانش وجود دارد اما متاسفانه در گذشته و اکنون از این فرصت استفاده بهینه نشده و چه بسا مورد غفلت مسئولان و صنعتگران قرار گرفته است. دیپلماسی اقتصادی، حلقه مفقوده افزایش ارتباطات تجاری و اقتصادی استان با همسایگانش در سال های اخیر بوده و مورد غفلت قرار گرفته است. سهم دو درصدی آذربایجان شرقی در بازار های همسایه گویای این واقعیت تلخ است.
آذربایجان‌شرقی یکی از قطب های مهم صنعتی و اقتصادی ایران اسلامی است. وجود بسیاری از صنایع مادر از جمله تراکتورسازی، ماشین سازی، پتروشیمی و پالایشگاه با قابلیت‌های بالقوه و بالفعل فراوان به رونق صنایع و توسعه منطقه کمک شایانی کرده است.
بیش از پنج هزار واحد صنعتی فعال در استان وجود دارند که عمده واحدهای صنعتی شامل صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی، صنایع نساجی و چرم، صنایع شیمیایی و سلولزی، قطعه‌سازی، صنایع خودرو، ریخته‌گری، صنایع بالادست نفت، فولاد و پتروشیمی می باشند. همچنین منطقه آزاد تجاری، صنعتی ارس به وسعت ۵۱ هزار هکتار، وجود بیش از ۵۰ شهرک و ناحیه صنعتی و شهرک اختصاصی سرمایه‌گذاری خارجی در نقاط مختلف استان نشان از پتانسیل های فراوان برای شکوفایی اقتصادی و تسریع سرمایه‌گذاری در استان دارد. فعالان اقتصادی انتظار دارند رئیس جمهور دولت سیزدهم نقش پررنگی به بخش خصوصی استان در اقتصاد کشور بدهد و در راستای حل مشکلات و دغدغه های اهالی صنعت و تجارت مثل تامین نقدیندگی یا تامین مواد اولیه کوشا باشد.
آذربایجان شرقی یکی از مناطق غنی کشور از نظر وجود ذخایر مختلف و متنوع معدنی است. به طوری که بیش از ۸ میلیارد تن ذخیره معدنی در این استان شناسایی شده است. از جمله مهم‌ترین این معادن کانسار مس سونگون می باشد که یکی از بزرگ‌ترین اندیس‌های مس ایران و جهان به شمار می‌رود. این استان همچنین دارای ذخایر منحصر به فردی از قبیل نفلین سینیت، کائولن، پرلیت و دیاتومیت است.
توسعه بخش کشاورزی
این استان با دارا بودن ۱۹۶ هزار هکتار اراضی آبی و ۵۸۲ هزار هکتار اراضی دیمی، جزء استان‌های برتر در تولید محصولات کشاورزی و دامی می‌باشد. از جمله این محصولات مهم و عمده انگور، زردآلو، سیب درختی، سیب زمینی، گردو، بادام، عسل، گوشت قرمز است.
با اینکه ۱۵.۲ درصد تولید ناخالص داخلی به بخش کشاورزی این استان اختصاص دارد اما سهم ۱۲.۵ صادرات ناچیز است و باید تولیدات کشاورزی استان سهم بیشتری در صادرات و بازارهای هدف داشته باشد. مکانیزاسیون و توسعه بخش کشاورزی استان با توجه به ظرفیت های فراوان انتظار فعالان این حوزه از رئیس جهموری آینده است.
رونق گردشگری
آذربایجان‌شرقی یکی از قطب‌های اصلی صنعت گردشگری به دلیل برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کشور است. این استان دارای ۱۸۰۰ اثر ثبت ملی و دو اثر ثبت جهانی (بازار سنتی تبریز، بزرگ‌ترین سازه آجری جهان با ۲۷ هکتار وسعت و کلیساهای آذربایجان)، ۹ اثر صنایع‌دستی دارای مهر اصالت یونسکو، ۳۵ اثر دارای نشان برتر و ۸۰ رشته صنایع‌دستی فعال می‌باشد. از جمله عناوین مهم جهانی این استان می‌توان به اخذ برند جهانی در فرش دستباف هریس، اخذ عنوان تبریز به عنوان شهر جهانی فرش دستباف و انتخاب تبریز به عنوان شهر نمونه گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۸ اشاره کرد.
با وجود این همه ظرفیت گردشگری، متاسفانه در زمینه جذب گردشگر داخلی و خارجی و کسب درآمد از گردشگری به خصوص در زمینه گردشگری سلامت آنچنان که باید منافعی برای استان حاصل نشده و چه بسا از این ظرفیت ها غفلت شده است. تکمیل سریع پروژه های نیمه تمام و ایجاد زیرساخت های گردشگری انتظار فعالان این حوزه از رئیس جمهور آینده است.
تکمیل پروژه های نیمه تمام عمرانی
آذربایجان شرقی منطقه کانونی برای ترانزیت بار و مسافر است. استان با داشتن ۱۴ هزار و ۱۱ کیلومتر راه ۶.۴ درصد از طول راه های کشور را به خود اختصاص داده به طوری که سهم استان از آزادراه های کشور ۱۲ درصد است. بیشترین عملیات آزادراهی متعلق به این استان است که بخشی از آن‌ها در دولت دوازدهم افتتاح و پروژه هایی شامل مراغه - هشترود ، تبریز- ارومیه، مرند - تبریز- بازرگان وخواجه - ورزقان هنوز معطل تخصیص اعتبار هستند.
در واقع این استان دارای ارتباطات حمل و نقل جاده‌ای و ریلی وسیع با کشورهای همجوار می‌باشد. همچون راه‌آهن باری و مسافری متصل به کشورهای ترکیه، ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان. تکمیل پروژه های نیمه تمام عمرانی در دولت آینده می تواند روند توسعه استان را شتاب دهد.
*روزنامه نگار
نظر شما