بازار؛ گروه استانها: بخش عمده‌ای از استان قم در منطقه خشک و بیابانی قرار گرفته است و دو رودخانه قمرود و قره چای از حوزه آبخیز دریاچه نمک در آن جریان دارد که میزان آب ورودی از این رودخانه به استان قم تا قبل از احداث سدهای ۱۵ خرداد و غدیر ساوه معادل ۶۹۸ میلیون متر مکعب بود که با در نظر گرفتن جریان سطحی حاصل از بارندگی کل حجم آب‌های سطحی استان به ۷۵۰ میلیون متر مکعب می‌رسد.
قم با توجه به موقعیت جغرافیایی خود به لحاظ منابع آبی در شرایط بسیار سختی قرار دارد و کشاورزان و بهره‌وران آن با سختی فعالیت دارند لذا از راهبردهای مهم جهاد کشاورزی برای توسعه محصولات کشاورزی در کنار مدیریت بهره‌وری از منابع آبی تغییر سامانه و سیستم‌های آبیاری و هم‌چنین قدم در اصلاح الگوی کشت است.
در استان کویری قم برای بهره‌گیری درست از منابع آبی اصلاح الگوی کشت و مکانیزه شدن کشاورزی و هم‌چنین دوری از کشاورزی سنتی راهکار مهمی به شمار می‌رود ولی ناگفته نماند در همین استان کویری کوچک سالانه ۸۰۵ تن انواع محصولات کشاورزی تولید می‌شود؛ نزدیک به ۱۴ هزار نفر در بخش کشاورزی قم فعالیت می‌کنند، هم‌چنین این استان در زمینه پرورش آبزیان و گیاهان دارویی حرفی برای گفتن دارد.
اصلاح الگوی کشت راهبردی برای حفظ سطح سبز قم
رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم در گفتگو با بازار می‌گوید: برای رسیدن به پایداری سطح سبز مزارع و باغات استانی کویری قم راهبرد بهره‌گیری از گیاهان کم آب‌بر و اصلاح الگوی کشت مؤثر است چرا که این گونه گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مقاوم و هم‌چنین در زمینه مدیریت منابع آبی هم نقش اساسی دارند.
عباس پورمیدانی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار بیان می‌کند: کشاورزی در قم با مشکلاتی روبرو است، برای توسعه کشاورزی راهبرد جهاد کشاورزی استفاده از گیاهان کم آب‌بر را در برنامه و اقدامات خود قرار داده است.
اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی قم کمک فراوانی به تحقق راهبرد جهش تولید در این استان خواهد کرد
به گفته وی، اصلاح الگوی کشت و قدم نهادن به سمت کاشت گیاهان کم آب‌بر بخشی از راهبرد تغییر الگوی کشت قم است که طی سال‌های اخیر در استان آغاز شده و موجب افزایش سطح تولید محصولات بخش کشاورزی خواهد شد، این راهکار جایگزین مناسبی برای کشت سنتی است که کشاورزان قمی هم از این راهکار استقبال خوبی داشته‌اند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم عنوان کرد: اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی قم کمک فراوانی به تحقق راهبرد جهش تولید در این استان خواهد کرد و تأمین محصولات غذایی سالم مهم‌ترین هدف بخش کشاورزی قم در سال جهش تولید به شمار می‌آید که تحقق این هدف نیازمند به‌کارگیری روش‌های نوین و اجرای طرح اصلاح الگوی کشت استان است.
راهبردهایی برای توسعه کشاورزی در کنار محدودیت‌ها
وی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان می‌کند: در نتیجه این اقدام‌ها اکنون سطح تولید سالانه محصولات کشاورزی در استان قم نزدیک به یک میلیون تن رسیده که باوجود سختی کار کشاورزی در شرایط آب و هوایی قم، رقم قابل‌توجهی است.
به گفته پورمیدانی، بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته در سال ۹۸، قم رتبه سوم توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را در میان استان‌های کشور به دست آورد که دستاوردی بزرگ برای بخش کشاورزی استان است.
وی می‌گوید: سال گذشته سطح مطلوب قابل اجرا برای توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در قم، ۳ هزار و ۷۸۶ هکتار تعیین شده بود که در عمل ۴ هزار و ۲۵ هکتار یعنی بیش از ۱۰۰ درصد رقم تعیین شده در استان اجرا شد و یک هزار و ۸۲۵ هکتار نیز در حال اجراست که درمجموع سطح بهره‌برداری از سامانه‌های نوین آبیاری طی سال گذشته پنج هزار و ۸۵۰ هکتار می‌شود.
تغییر شیوه آبیاری راهکاری برای مدیریت منابع آبی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی قم می‌افزاید: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری و توسعه آن در سطح باغات و مزارع قم یک ضرورت است، چرا که قم در منطقه گرم و خشک کشور قرار گرفته و مدیریت نهاده‌های کشاورزی به‌خصوص منابع آبی در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی عنوان می‌کند: بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در قم با سرعت بیشتری ادامه می‌یابد و تمام زمین‌های کشاورزی استان که قابلیت استفاده از این سامانه‌ها را داشته باشد با این روش آبیاری می‌شود.
حال اگر از تولید محصولات باغی و زراعی و کشاورزی استان بگذریم این استان کویری در زمینه آبزی پروری هم عملکرد خوبی داشته است و با توجه به موقعیت کویری قم پرورش ماهی تیلاپیا می‌تواند در رأس هرم فعالیت‌های آبزی پروری باشد.
آبزی پروران قمی با ابداع روش به نام سیستم آکوایونیک در کنار پرورش گیاهان زینتی ماهیان زینتی نیز پرورش می‌دهند این امر در توسعه و جهش تولید در بخش کشاورزی می‌تواند اهمیت داشته باشد.
بازار اورآسیا" height="400" src="https://media.tahlilbazaar.com/d/2020/12/07/4/55958.jpg" width="600" />
ایده روشی برای مدیریت آب در کنار پرورش گیاهان و ماهیان زینتی
اما مدیر شیلات سازمان جهاد کشاورزی قم از اجرای طرحی برای مدیریت آب در زمینه آبزی پروری خبر می‌دهد و می‌گوید: طرح تولید ماهیان زینتی به روش آکواپونیک در روستای مبارک آباد بخش مرکزی در حال اجرا است؛ در این روش ماهیان زینتی در آبی که در آن گیاهان زینتی پرورش داده می‌شود تکثیر می‌شوند و این طرح در مدیریت آب و منابع محدود آبی و هم‌چنین تولید گیاهان صد درصد ارگانیک بدون استفاده از کود و سم‌های شیمیایی می‌تواند اهمیت داشته باشد.
ساخت استخرهای تخصصی پرورش شیلات در کنار مزارع کشاورزی از جمله راهکارهایی است که در مناطق مختلف استان اجرا شده است
سید محمدرضا طاهری در گفت‌وگو با خبرنگار بازار می‌افزاید: قم با تولید سالانه بیش از ۴ میلیون و ۴۵۰ هزار قطعه ماهی زینتی، در رتبه یازدهم کشور قرار دارد و ۴۰ درصد تولیدات آبزی پروری و ماهیان آن به کشورهای همسایه صادر می‌شود، قرار است طرح توسعه ماهیان زینتی با راه‌اندازی ۴ شهرک ماهیان زینتی در قم پیگیری شود.
به گفته وی، ساخت استخرهای تخصصی پرورش شیلات در کنار مزارع کشاورزی از جمله راهکارهایی است که در مناطق مختلف استان اجرا شده که جدای از پرورش ماهی قزل‌آلا برای پرورش ماهی تیلاپیا نیز سرمایه‌گذاری خوبی صورت گرفته است.
محصولات کشاورزی در راه بازارهای جهانی
اما آنچه که از سوی کشاورزان قمی قابل تقدیر است همت و تلاش در کنار محدودیت‌های شدید منابع آبی است؛ امروز کشاورزان قمی با تلاش و همت بالای خود توانسته‌اند علاوه بر تأمین امنیت غذایی کشور بخشی از محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر کنند.
مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی در این باره به خبرنگار بازار می‌گوید: با توجه به بحث تجاری سازی محصولات کشاورزی در قم ما اکنون در تلاش برای فراهم کردن این زیرساخت در استان هستیم که با این امر می‌توان سالانه ۵۰ میلیون دلار محصولات کشاورزی را روانه بازارهای هدف و خارجی کرد.
هادی مؤمنی می‌افزاید: کشاورزی قم تجربه صادرات ۳۰ میلیون دلاری را در سال‌های گذشته را داشته که بر اساس راهبرد جهش تولید و تحقق شعار سال ۱۴۰۰ تلاش داریم این رقم را در سال‌های آتی افزایش دهیم؛ محصولات صادراتی بخش کشاورزی قم تنوع زیادی دارد و از حوزه شیلات مانند خاویار تا محصولات باغی هم چون پسته و محصولات دامی نظیر تخم‌مرغ را شامل می‌شود.
به گفته وی، کشاورزان قمی برای فراهم شدن زمینه صادرات محصولات خود نیاز به حمایت و همکاری مسئولان اجرایی دارند و باید با همکاری اتحادیه‌های کشاورزی زمینه‌های تنوع در بسته‌بندی و ارتقای کیفیت محصولات را بالا ببریم؛ بهره‌گیری از بازار کشورهای اورآسیا هدف‌گذاری ما است.
گفتنی است؛ نزدیک به ۱۴ هزار نفر در بخش کشاورزی قم مشغول فعالیت هستند و بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می‌دهند و میزان متوسط تولید بخش کشاورزی استان قم در سال برابر ۸۰۵ هزار تن در زمینه محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات است.
نظر شما