مزیت شناسی اقتصادی معضل بزرگ شرق استان سمنان است

پدرام حکیم، بازار: هر منطقه‌ای از استان سمنان دارای یک مزیت اقتصادی غالب و چند مزیت اقتصادی دیگر برای سرمایه گذاری، تولید و اشتغال است اما متأسفانه ۵۰ سال است که این مزیت شناسی ها در استان سمنان صورت نگرفته و با آمایش درستی همراه نشده است.

در استان سمنان مزیت هر منطقه نه تنها شناسایی نشده بلکه بدتر از آن، صنعت و ثروت و تولید بدون هیچ آمایش درستی در برخی هسته‌های استان جمع شده و دیگر نواحی خالی از هر سرمایه گذاری و تولید هستند ۵۰ سال است که یک خط فرضی نادرست و بی منطق استان سمنان را به دو بخش شرق و غرب تقسیم کرده و به اشتباه شرق را قطب کشاورزی و غرب را قطب صنعتی دانسته‌اند.

در استان سمنان مزیت هر منطقه نه تنها شناسایی نشده بلکه بدتر از آن، صنعت و ثروت و تولید بدون هیچ آمایش درستی در برخی هسته‌های استان جمع شده و دیگر نواحی خالی از هر سرمایه گذاری و تولید هستند

سیاستی که باعث شده استان سمنان دارای یک توسعه نامتوازن باشد که هیچکدام از اعضای بدنش با هم همخوانی ندارند در نتیجه باید گفت یکی از مهمترین موضوعاتی که در این خط کشی عمدتاً سیاسی لحاظ نشده، مزیت‌های اقتصادی هر منطقه است.

قطب‌های اقتصادی چطور تعیین می‌شوند؟
شرق استان چه قطب کشاورزی است که کل گندم تولیدی آن در سال از ۷۰ هزار تن هم تجاوز نمی‌کند در حالی که یک شهرستان کوچک استان گلستان سالانه ۲۰۰ هزار تن گندم تولید می‌کند. از سوی دیگر چرا نباید صنایع تولیدی در شرق استان باشند؟ این عدم جانمایی درست و متناسب با آمایش سرزمینی سبب شده تا ما نتوانیم به درستی در زمینه توسعه پایدار عمل کنیم و روستاهای شرق استان امروز خالی از جمعیت شده‌اند.

آفت بزرگ در شرق استان سمنان اما این است که ما هنوز نمی‌دانیم به درستی مزیت‌های هر منطقه از شهرستان‌های شاهرود، میامی و دامغان چیست؟ برای مثال هنوز نمی‌دانیم که اگر مزیت اقتصادی منطقه کوه زر دامغان سنگ‌های قیمتی است چطور باید بر حسب آن، منطقه را گسترش دهیم و یا در بخش بی ارجمند اگر قرار است توسعه بر حسب کشاورزی رقم بخورد باید تمام شرایط حول محور گردشگری باشد.

عدم مزیت شناسی درست سبب شده تا ما در سطح استان سمنان به خصوص شرق، نتوانیم سرمایه گذاری خوبی را شاهد باشیم. مزیت شناسی اقتصادی معضل بزرگ شرق استان سمنان محسوب می‌شود، موضوعی که می‌توان در سایه آن به یک آمایش درست رسید و این امر ضرورت اولیه نوشتن طرح‌های جامع اقتصادی هستند که از آن محروم هستیم.

آفت بزرگ در شرق استان سمنان اما این است که ما هنوز نمی‌دانیم به درستی مزیت‌های هر منطقه از شهرستان‌های شاهرود، میامی و دامغان چیست

برای مثال دامغان مهد تولید پسته است اما آیا یک طرح جامع برای این مزیت اصلی شهرستان دامغان نوشته شده است که از کارگر باغ تا تأمین کننده خاک و کود، بسته بندی، صنایع تبدیلی، خلال پسته و فرآوری، حمل و نقل، درست کردن رنگ و کود از پوست و ضایعات پسته و ده‌ها مورد دیگر را یکجا در درون خود داشته باشد تا بتوانیم به سرمایه گذاران داخلی و خارجی عرضه کنیم؟ پاسخ متأسفانه خیر است.

عدم مزیت شناسی درست
عدم نگاه درست مزیت شناسی بر حسب آمایش سرزمینی سبب شده تا شرق استان سمنان که بیشترین میزان معادن فلزی استان سمنان را در خود جای داده نه تنها به یک «هاب» معدنی بزرگ بدل نشود بلکه حتی از معادن آن بهره برداری اقتصادی درستی هم در راستای اشتغال و تولید صورت نگیرد.

اگر شرق استان سمنان به مثابه یک «هاب» معدنی معرفی می‌شد، تمام توسعه اقتصادی این منطقه بر حسب معدن انجام و حتی گردشگری معدن، ورزش‌های مرتبط با معدن مانند ورزش‌های صعودی، گردشگری علمی و زمین شناسی، تولیدات صنعتی محصولات مورد نیاز معدنی و … به شرق استان می‌آمد اما امروز چون نمی‌دانیم مزیت‌های هر منطقه چیست از هر سری یک صدایی در شرق استان سمنان بیرون می‌آید و در نتیجه حرکت اقتصادی دامغان، شاهرود و میامی در واقع دویدن بر روی تردمیل است که می‌تواند تحرکی را ایجاد کند اما گامی رو به جلو نیست.

عدم نگاه درست مزیت شناسی بر حسب آمایش سرزمینی سبب شده تا شرق استان سمنان که بیشترین میزان معادن فلزی استان سمنان را در خود جای داده نه تنها به یک «هاب» معدنی بزرگ بدل نشود بلکه حتی از معادن آن بهره برداری اقتصادی درستی هم در راستای اشتغال و تولید صورت نگیرد

عجیب‌تر اما اینکه بیشترین میزان بیکاری در استان سمنان هم متعلق به همین سه شهرستان است که بیشترین ذخایر معدنی و گردشگری را دارند اما مزیت در آنها کشاورزی عنوان شده است! این امر به وضوح نشان می‌دهد که مشکلات جدی در مزیت شناسی استان سمنان وجود دارد.

البته ناگفته نماند که این مشکل در بسیاری شهرستان‌های غرب استان سمنان مانند آرادان، سرخه و مهدی شهر نیز دیده می‌شود اما شرق استان به عنوان قطب معدنی و گردشگری به عنوان مثال در این یادداشت عنوان شد وگرنه قصد ما این نیست که بگوییم مابقی استان سمنان دارای شرایط ایده آلی است. امروز بجز سمنان و گرمسار که روی هم ۸۰ درصد صنعت و ۷۰ درصد کل سرمایه صنعتی استان سمنان را به خود اختصاص داده اند مابقی استان با مشکلات عدیده مزیت شناسی دست و پنجه نرم می‌کنند.