پیشتازی ایران در بازار غذای افغانستان| دلزدگی تاجران افغان از خریدهای آنلاین

تهمینه غمخوار؛ بازار:  ایران و افغانستان در طول صد سال گذشته، روابط سیاسی و مبادلات تجاری مطلوبی را به‌ عنوان دو کشور دوست و همسایه با یکدیگر داشته اند، اما با این وجود، این مناسبات در مقایسه با روابط ایران با دیگر کشورهای همسایه، کمتر مورد توجه کارشناسانه قرار گرفته در حالی که افغانستان یکی از بازارهای عمده برای کالاهای ایرانی است.

از طرفی، تفکر در رابطه با افغانستان یادآور مسائلی چون جنگ، درگیریهای نظامی، فقر و اقتصاد شکننده آن می باشد و در واقع، کمتر کسی به فکر صادرات به افغانستان یا حتی تجارت با آن خواهد بود، در حالی که این کشور به لحاظ ذخایر زیرزمینی، معادن، محصولات ساختمانی و کشاورزی از جمله میوه جات و خشکبار ظرفیت های اقتصادی مطلوبی دارد.

همچنین، بخش قابل‌توجهی از تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز مربوط به افغانستان و صادرات به این کشور بوده به طوری که بهترین کالاهای صادراتی افغانستان می توانند بازار هدف خوبی برای ایران باشند، هرچند که در سالهای اخیر رقبایی جا پای تجار و سرمایه گذاران ایرانی گذاشته و بازار افغانستان را به دست گرفته اند. لذا گسترش مناسبات تجاری دوجانبه با توجه به شرایط تحریمی و اوضاع داخلی افغانستان می تواند برای هر دو کشور به دلیل همسایگی و اشتراکات زبانی، فرهنگی، هویتی و تاریخی  و... و. سودآور باشد.

بر همین اساس و در راستای گسترش روابط دوجانبه دو روز پیش دومین تفاهم‌نامه مرزی مشترک میان دو کشور مرتبط با دو مرز مرز میلک و زرنج امضا شد که در نتیجه این تفاهم تجار افغانستانی می توانند به بندر چابهار متصل شده و  با بهره مندی از نقش کلیدی این بندر، روابط دو جانبه با ایران را گسترش دهند. از طرفی، این تفاهم نامه برای ایران رونق ترانزیت و حمل و نقل کالا از طریق مرز مشترک میلک را به همراه دارد و از این رو اهمیت بالایی دارد.

در همین راستا، «احمدزی» یکی از وارد کننده های مواد غذایی در کابل و تاجر افغانستانی در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص واردات و صادرات کالا به افغانستان گفت:  افغانستان یک کشور مصرفی غیر تولیدی بوده که تمامی اموال ضروری خود را از بیرون کشور وارد و از این طریق تامین می نماید.

وی با اشاره به وجود کالاهای ترک در بازار افغانستان افزود: اگر محصولات و کالاها را در دسته های مختلفی تقسیم بندی کنیم، تفکیک میان کالاهای ایرانی و ترک را به علت موجودیت آنها بهتر درک خواهیم کرد.

«احمدزی» اضافه کرد که این محصولات به بخش خوراکی ها و از جمله لبنیات و «کالاهای زود مصرف» که نسبت به کالاها و محصولات دیگر از سرعت فروش بالاتری برخوردارند، تقسیم بندی می شوند که در این بخش ایران در افغانستان پیشتاز و رهبر بازار است. 

این تاجر افغانستانی ادامه داد : مثلا شرکت ها و  کمپانی های ایرانی  مانند پګاه، نارویی، کاله، رامک، میهن، سن ایچ، آبمیوه های رانی، مربا شانا، گروه صنعتی پاکشو، گلرنگ، کمپانی های رب گوجه فرنگی و کنسرو  به همراه بخش شیرینی جات و بیسکویت به لحاظ سهم در بازار افغانستان پیشتاز هستند.

وی تصریح کرد که علت پیشتاز بودن ایران در بازار مواد غذایی، فاصله کم ترانزیتی میان دو کشور، پایین بودن قیمت های تولید و عرضه، خرید به تومان فروش به ډلار و انتقال ډلار به شکل حواله، مشترکات فرهنگی و رسوم مشابه است.

این واردکننده مواد غذایی گفت: گراف مواد خوراکی و تعداد محصولات تاجران ترکیه که کالاهای خود را به افغانستان صادر می‌کنند، به تناسب ایران بسیار کم است. البته، فقط یک تعداد محصولات محدود در بخش شیرینی جات را به شکل وی آی پی و ویژه وارد بازارهای افغانستان می‌نماید.

گراف مواد خوراکی و تعداد محصولات تاجران ترکیه که کالاهای خود را به افغانستان صادر میکنند، به تناسب ایران بسیار کم است 

«احمدزی» اضافه کرد: در بخش پوشاک باید بگویم که یکی از دلایل وجود محصولات ترکی در بازار این است که تنوع زیادی مطابق فصلهای سال دارند،  البته بازار ایران هم در این بخش از جمله مانتو بافت و کیف و کفش کم نیست. همچنین لوازم آرایشی نیز بازار خوبی دارد. علت این است که قیمتها نسبت به اجناس ترکی کمتر است و کیفیت خوبی دارد. 

وی گفت: مشکلی که در این میان وجود دارد در رابطه با خرید آنلاین و رواج به خاطر شیوع کرونا است. تاجر افغان که نمی توانست به ایران سفر کند، آنلاین سفارش می داد و همانطور که میدانید متاسفانه کالایی که به صورت مستقیم خریداری نشود با خرید خود شخص تاجر متفاوت است. همین امر  موجب شد که کمی دلزدگی میان تاجران افغان به وجود آید و آن اعتماد نسبی میان طرفین از بین برود.

 اعتمادی که بین تاجر ایرانی و افغان ایجاد شده بود کمرنگ تر شده وگرنه افغانستان از هر لحاظ برای ایران بازار بسیار خوبی است 

«احمد زی» خاطر نشان کرد: اگر تاجرهای ایرانی که در قسمت پوشاک به صورت عمده در تهران و مشهد فعالیت می کنند؛ اگر شریک کاری خوبی در افغانستان پیدا کنند، می توانند به راحتی به بازار افغانستان ورود پیدا کرده و نسبت به ترکها برتری پیدا کنند. لباسهایی که از ایران به افغانستان وارد می شود به خصوص لباسهای زنانه به دلیل نزدیکی فرهنگ دو کشور است. ۶۰ تا ۷۰ درصد مردم از فرهنگ ایرانی ۲۰ درصد از فرهنگ ترکها و اروپاییها استفاده می‌کنند.

وی تصریح کرد: مشکل این است که اعتمادی که بین تاجر ایرانی و افغان ایجاد شده بود کمرنگ تر شده وگرنه افغانستان از هر لحاظ برای ایران بازار بسیار خوبی است.