مهدی محمدی؛ بازار: دومین تفاهم‌نامه مرزی مشترک بین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و افغانستان امضا شد. در همین ارتباط نیز « ماندانا زنگنه»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار سیستان و بلوچستان اعلام کرده است که مرز میلک و زرنج یکی از ظرفیت‌هایی است که تجار افغانستان را به آب‌های آزاد چابهار متصل می‌کند و این سبب شده تا برای تجار کشور همسایه اهمیت بالایی داشته باشد و با توجه به این اهمیت نشست‌های مشترک با هدف رفع چالش‌های این مرز و تسریع در تردد حمل‌ونقل در مرز مشترک برنامه‌ریزی و برگزار می‌شوند.
تفاهم نامه های مرزی ایران و افغانستان: حرکت از حوزه های امنیتی به اقتصادی
تا پیش از این، تفاهم نامه های مرزی اولیه میان جمهوری اسلامی ایران و افغانستان بیش از آن که جوانب تجاری و اقتصادی داشته باشد، بیشتر در حوزه های امنیتی و انتظامی بوده است.
از جمله در سال ۱۳۹۳، فرمانده مرزبانی ناجا از امضای تفاهم نامه مرزی با فرمانده مرزبانی کشور افغانستان خبر داد که براساس این تفاهم نامه، مشکلات مرزبانان و موضوعاتی نظیر ترددهای غیرمجاز یا شرارت های اشرار و قاچاقچیان در مرز دو کشور، مورد بحث و گفتگو قرار گرفت و مقرر شد تبادل اطلاعات به روز بین فرماندهان مرزبانی برقرار و در صورت ضرورت نیز عملیاتی های همزمان در مناطق مرزی انجام شود.
براساس تفاهم نامه مرزی آذرماه ۱۳۹۳ میان افغانستان و ایران همچنین مقرر شد تا دو کشور ضمن انجام ردزنی، اخبار در خصوص فعالیت اشرار و قاچاقچیان را در اختیار یکدیگر قرار دهند و تعاملات بین مرزبانان و مرزداران افزایش یابد.
حال پس از گذشت ۷ سال از تفاهم نامه اولیه مرزی میان ایران و افغانستان، دو کشور موضوعات اقتصادی و تجاری را در دستور کار دومین تفاهم نامه مرزی خود قرار داده اند که در جای خود نوعی ارتقای سطح روابط دو کشور و پیوند بیشتر حوزه های مشترک میان دو سوی مرز را نشان می دهد.
دومین تفاهم نامه مرزی ایران و افغانستان چرا مهم است؟
دومین تفاهم نامه مرزی ایران و افغانستان مرتبط با مرز میلک در استان سیستان و زرنج در افغانستان است و از این منطقه مرزی قرار است دسترسی افغانستان به جاده های ایران و سپس بندر چابهار و آب های آزاد تسهیل شود.
براین اساس همان گونه که مقام استانداری سیستان اعلام کرده، دسترسی افغانستان به بندر چابهار و آب های آزاد یکی از مهمترین دستاورد دومین تفاهم نامه مرزی مشترک با ایران برای تجار افغانستان است.
البته برای ایران نیز رونق ترانزیت و حمل و نقل کالا از طریق مرز مشترک میلک حائز اهمیت است و از سوی دیگر بهبود معیشت مرزنشینان ۲ طرف مرز یکی دیگر از مهمترین اثراتی است که مرز مشترک سیستان و بلوچستان ایران و ولایت نیمروز افغانستان می‌تواند به همراه داشته باشد. در واقع می‌توان در محل مرز بازارهای مشترک برای مرزنشینان و روستاییان منطقه ایجاد کرد و این افراد با فروش اقلام خرد، معیشت خود را تأمین کنند. در این صورت با افزایش اشتغال در منطقه مرزی می توان امید بیشتری به رونق تجاری منطقه مرزی، کاهش مشاغل کاذب و کاهش ناامنی و قاچاق مواد مخدر را داشت.
همچنین شهر زرنج نگاه ویژه‌ای به بخش کشاورزی دارد و در صورت همکاری مقامات افغانستان، این منطقه مستعد آن است تا از توان مهندسان و فارغ التحصیلان کشاورزی سیستان و بلوچستان برای رونق کشاورزی استفاده کند.
ظرفیت افغانستان برای تجار ایرانی
افغانستان کشور هم مرز و هم زبان با جمهوری اسلامی ایران است و روابط تجاری این دو کشور همواره مورد توجه فعالان اقتصادی در دو سوی مرز بوده است.
از سوی دیگر برای تجار ایرانی، بازار افغانستان همواره به دلیل اشتراکات فرهنگی و سهولت دسترسی بازاری جذاب است. براساس آمارهای سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال ۲۰۱۸ افغانستان بیشترین واردات کالا را از ایران داشته که نشان از فرصت طلایی برای تجار ایرانی دارد. ارزش تجارت سال گذشته میان دو کشور نیز به بیش از یک و نیم میلیارد دلار رسید و ایران سال گذشته به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری افغانستان بیشترین صادرات را به این کشور همسایه داشته است.
در افغانستان فرصت‌های بسیاری در اختیار سرمایه‌گذاران ایرانی قرار می گیرد که به گفته مقامات افغانستان هیچ نیازی به استفاده از شرکت بومی نیست و شرکت‌های ایرانی می‌توانند با مالکیت صد در صدی اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. در همین ارتباط نیز،«غوریانی»، سرپرست وزارت صنعت و تجارت افغانستان اعلام کرده است: در شهرک‌های صنعتی، کلیه امکانات مورد نیاز سرمایه‌گذاران زمین متر مربعی ۸۰ سنت به متقاضیان ارائه می‌دهیم که ارزان‌ترین نرخ در سراسر جهان است.
به گفته کارشناسان، ایران کوتاه‌ترین راه صادراتی برای کالاهای افغانستان است و با توجه به موقعیت استراتژیک بندر چابهار، این بندر برای توسعه روابط اقتصادی میان دو کشور نقش کلیدی دارد.
نکته قابل توجه دیگر این که فقط کالا در جریان صادرات از ایران به افغانستان دارای اهمیت نیست، بلکه بخشی از حجم صادرات شامل خدمات فنی و مهندسی است و در این ارتباط رایزن تجاری ایران در افغانستان می گوید: سیاست ایران در تعاملات تجاری با افغانستان انتقال دانش فنی است، کشور افغانستان با ۴۰ میلیون جمعیت در بخش توسعه زیرساخت‌های صنعتی از ظرفیت بالایی برخوردار است، لذا فرصت‌های صادراتی قابل‌توجهی در بخش صادرات خدمات فنی و مهندسی توأم با انتقال دانش فنی برای ما فراهم است.
نظر شما