اسدالله خسروی؛ بازار: کسری حدود ۴۰۰ هزارمیلیاردی بودجه سالجاری، تورم ۴۰ درصدی در کنار کاهش ارزش پول ملی و رکود اقتصادی سری مسائلی است که کشور را در صوت بی برنامگی درگیر تورم سنگین در ماههای پایانی سال جاری می کند. تورمی که چنانچه برای مهار آن فکری اصولی نشود در این شرایط نامساعد اقتصادی فشار فراوانی به خانوارها وارد کرده و تبعاتی چون بیکاری گسترده، تعطیلی خیلی از کارگاه ها و کارخانه ها، رکود و ... در بردارد.
فشار اقتصادی که بر مردم به دلیل رشد تورم و گرانی ها وارد می شود
طبق گزارش های موجود رشد نرخ تورم به صورت رسمی حدود ۴۰ درصد و غیر رسمی در برخی کالاهای اساسی سبد خانوار به ۱۰۰ تا ۳۰۰ درصد هم می رسد. افزایش سطح عمومی قیمت کالا و خدمات در بازار که بخشی از آن به دلیل ناکارآمدی و سوء مدیریت ها بوده تا جایی است که مدت هاست هیچ نظارتی بر کنترل قیمت کالاها در بازار انجام نمی شود. خیلی از شرکت های بزرگ تولیدی چون شرکت های لبنی در طول سال چند بار قیمت محصولات خود را افزایش داده اند. محصولات پروتئینی، حبوبات، برنج، روغن و... نیز به همین منوال بوده تا روز به روز حلقه محاصره اقتصادی بر قشر ضعیف و کم درآمد جامعه تنگتر شود.
تامین منابع مورد نیاز مالی به هنگام سررسید فروش اوراق بدهی دولت، بازپرداخت بدهی دولت به بانک ها و بانک مرکزی، ضرورت حمایت از بخش تولید و... نیز دیگر مشکلاتی است که دولت با آن مواجه خواهد بود
گذشته از این موضوع، تامین منابع مورد نیاز مالی به هنگام سررسید فروش اوراق بدهی دولت، بازپرداخت بدهی دولت به بانک ها و بانک مرکزی، ضرورت حمایت از بخش تولید و... نیز دیگر مشکلاتی است که دولت با آن مواجه خواهد بود و اگر اقدامات کارشناسانه ای در راستای مهار گرانی ها و رفع مشکلات اقتصادی نشود بی تردید شاهد رشد سرسام آورم نرخ تورم در کشور خواهیم بود.
«وحید شهری شقاقی» اقتصاددان و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» با بیان اینکه تورم اکنون در کشور بالاست و با توجه به کسری بودجه که در سالجاری اتفاق می افتد باید راهکارهای اصولی را برای عبور از این بحران انتخاب کرد، گفت: در صورت ادامه تحریم ها و وجود محدویت های تجاری و اقتصادی نیاز به کسب درآمدهای ارزی برای تامین برخی کالاهای اساسی و مواد اولیه کارخانه ها افزایش و چنانچه اقدامات خاصی البته با حفظ چارچوب ها نشود رشد تورم سنگین در کشور دور از انتظار نیست.
مهار نرخ رشد تورم با رفع تحریم های بین المللی
وی خاطرنشان کرد: البته با توجه به روند انجام مذاکرات برجامی و اخبار مثبتی که در توافقات فی مابین به گوش می رسد، در صورت رفع تدریجی تحریم ها، رونق اقتصادی در کشور حاصل خواهد شد و تورم که انتظار آن را می کشیم مهار می شود.
آنگونه که مشخص است و پیش بینی می شود در صورت توافقات هسته ای ایران با آمریکا و اروپا البته با رعایت اصول خاص، صادرات نفت کشور افزایش و منابع ارزی بلوکه شده نیز آزاد می شود بنابراین چنین مسائلی کمک می کند تا ابرتورم در کشور شکل نگیرد
این کارشناس اقتصادی افزود: کشور با کسری ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیاردی بودجه روبه رواست این موضوع باعث می شود تا فشار زیادی به بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی برای تامین نیازهای اساسی اداره امور کشور وارد شود اما آنگونه که مشخص است و پیش بینی می شود در صورت توافقات هسته ای ایران با آمریکا و اروپا البته با رعایت اصول خاص، صادرات نفت کشور افزایش و منابع ارزی بلوکه شده نیز آزاد می شود بنابراین چنین مسائلی کمک می کند تا اقتصاد ایران بر روی ریل رونق قرار گرفته و ابر تورم در کشور شکل نگیرد.
۳۰ میلیارد منابع ارزی قفل شده ایران در آن سوی مرزها
شهری شقاقی افزود: طبق برآوردهای موجود ایران حدود ۳۰ میلیارد دلار منابع ارزی بلوکه شده درکشورهای چون کره جنوبی، عراق، هند و ... دارد از طرفی اکنون روزانه ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار بشکه نفت می فروشد و درآمد صادرتی مواد غیر نفتی خاصی را ندارد، بنابراین رقم درآمدهای ارزی در کشور بسیار کم است اما در صورت رفع تدریجی تحریم ها فروش نفت افزایش و کسب منابع ارزی از طرق مختلف نه تنها کسری بودجه را پوشش بلکه از طرفی عمده نیاز بخش تولید و مصرف کشور را نیز به راحتی تامین می شود.
وی اظهار داشت: با بازگشت منابع ارزی بلوکه شده کشور و رونق بخش صادرات (در صورت رفع تدریجی تحریم ها) دست بانک مرکزی برای مدیریت ارزی کشور به خوبی باز می شود که این موضوع باعث خواهد شد تا انتظارات تورمی در کشور و همه بخش ها و بازارها در پی کاهش قیمت ها بخصوص قیمت ارز، سکه، مسکن و... کم شود و بازار همچون گذشته شاهد تلاطم نوسان بخصوص افزایش قیمت نشود.
ایران اکنون جزو ۱۰ کشور دارای تورم بالاست در سال ۹۹ شاهد رشد نرخ تورم ۳۶.۵ درصد بودیم این در حالی است که نرخ تورم سال ۹۵ تک رقمی شد، البته این کاهش نرخ تورم به دلیل اصلاحات ساختاری و حل ریشه ای تورم نبود
این کارشناس اقتصادی درادامه به رقم نرخ رشد تورم در سالهای گذشته اشاره کرد و افزود: ایران اکنون جزو ۱۰ کشور دارای تورم بالاست در سال ۹۹ شاهد رشد نرخ تورم ۳۶.۵ درصد بودیم این در حالی است که نرخ تورم سال ۹۵ تک رقمی شد، البته این کاهش نرخ تورم به دلیل اصلاحات ساختاری و حل ریشه ای تورم نبود بلکه به واسطه افزایش میزان صادرات نفت و رشد درآمدهای ارزی کشور اتفاق افتاد. چرا در آن سالها واردات کالا به خوبی انجام و ایران با درآمدهای ارزی قابل توجهی مواجه بود این موضوع باعث شد تا انتظارت تورمی در کشور کاهش و رشد اقتصادی نیز به ۱۲.۵ درصد برسد که ۹.۵ درصد حاصل از بخش صادرات اتفاق افتاد.
علاج درد تورم چیست؟
وی علاج درد تورم را مدیریت اصولی نقدینگی و هدایت آن به بخش تولید، اصلاح نظام بودجه ای، تلاش برای ارتقا بهره وری، بهبود مدیریت نظام تولید و اصلاح نظام بانکی و بیمه ای عنوان کرد و افزود: برای اداره امور کشور نباید چشم انتظار کسب درآمدهای ارزی از محل فروش نفت بود بلکه برای باید اقداماتی برای خشک شدن ریشه ای تورم بکار گرفته شود چرا که تجارت نفت همیشه پایدار نیست.
دهه پیش روی دهه حیاتی برای اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور است چرا که اکنون دنیا با فاصله گیری تدریجی از خرید و استفاده نفت بدنبال تولید و توسعه انرژی پاک برای استفاده وسایل حمل و نقل است و طی ۱۰ سال آتی صنایع نفتی کارایی لازم را نخواهند داشت
شهری شقاقی با پیش بینی اینکه دنیا تا ۱۰ سال آینده یعنی سال ۲۰۳۰ از خرید نفت عبور می کند، گفت: دهه پیش روی دهه حیاتی برای اصلاح ساختارهای اقتصادی کشور است چرا که اکنون دنیا با فاصله گیری تدریجی از خرید و استفاده نفت بدنبال تولید و توسعه انرژی پاک و تجدید پذیر برای استفاده وسایل حمل و نقل و گرمایشی و ...است و طی ۱۰ سال آتی صنایع نفتی در جهان خیلی کارایی لازم را نخواهند داشت.
۱۰ سال فرصت برای خشکاندن ریشه تورم در ایران
رئیس دانشگده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: برای خشکاندن ریشه تورم درایران ۱۰ سال فرصت باقی است تا اقدامات کارشناسانه و اصولی برای قطع وابستگی بودجه به نفت و ... بکار گرفته شود. این اقدامات همانطور که گفته شد حل ریشه ای مشکل بی انضباطی سیستم بانکی برای جلوگیری از رشد نقدینگی، کاهش نظام واردات محور و بسته به ارز و حل ضعف سیستم نظام تولید و بهره و ری، اصلاح بودجه، و ... است که باید در این بخش ها اصلاحات ساختاری لازم انجام شود.
وی به بحث برجام و روند مذاکرات اشاره کرد و گفت: در قضیه برجام نیز باید گفت همه اختیارات در دست ایران نیست، معلوم نیست طرف مقابل به تعهداتش عمل می کند یا نه. اما آنچه فعلا مشخص است کاهش انتظارت تورمی است و نظام سوداگری را در حالت انتظار قرار داده است. طوری که قیمت دلار هم اکنون به کانال ۲۳ هزار تومان رسیده و شاهد کاهش قیمت ها در بازار ارز طلا هستیم. این موضوع باعث شده تا تلاطم بازار دارایی ها فروکش شود.
اقتصاد ایران باید هر لحظه شاهد شوک های جدید باشد. مثلا اگر برجام به نتیجه برسد بی تردید تحول خاصی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد اما هنوز معلوم نیست که نتیجه نهایی چه می شود البته باید از داخل مرزها فکری برای اصلاح ساختار اقتصاد کشورانجام شود
شهری شقاقی افزود: اقتصاد ایران باید هر لحظه شاهد شوک هایی باشد. مثلا اگر برجام به نتیجه برسد بی تردید تحول خاصی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد اما هنوز معلوم نیست که نتیجه نهایی چه می شود البته باید از داخل مرزها فکری برای اصلاح ساختار ااقتصادی کشور شود و نباید به انتظار سیاست های که بخشی از آن در دست طرف مذاکره کننده است ماند چرا که این موضوع بسیار خطرناک خواهد بود.
ورق برگردد اقتصاد ایران با شوک عمیقی مواجه خواهد شد
وی ادامه داد: اکنون که همه به انتظار روزهای خوش نتایج مذاکرات نشسته اند اما معلوم نیست انتهای این تصمیم گیری چه شود. بنابراین اگر نتایج با رعایت اصولی که ایران مد نظر دارد مثبت باشد بی تردید به نفع اقتصاد کشور و چنانچه ورق برگردد اقتصاد کشور با شوک عمیقی روبه رو خواهد شد.
البته نظرات مختلفی درباره چگونگی نرخ تورم در پایان سال جاری مطرح است؛ برخی از اقتصاددانان تورم را در ماههای آینده به دلیل کسری بودجه و کاهش منابع درآمدی سنگین پیش بینی می کنند و عده دیگر عدم بدهی های خارجی ایران را مانع از رسیدن این کشور به تورمی سنگین عنوان می کنند.
عدم بدهی خارجی ایران کشور را با ابرتورم مواجه نمی کند
«ایمان اسلامیان» اقتصاددان در گفتگو با خبرگزاری «بازار» در باره تورم ایران با توجه به کسری بودجه و بحث برجام و ... گفت: رشد تورم در این دلایل مختلفی دارد که مهمترین آن کم توجهی به مهار رشد نقدینگی با مدیریت درست است در چنین شرایطی اگر دولت بخصوص بانک مرکزی سیاست های کاهش نرخ تورم را با فرمولهای خاص اقتصادی در پیش گیرند و از طرفی اقدامات لازم را در مسیر مهار رشد نقدینگی و هدایت آن به مراکز تولید از سر گرفته شود، شاهد کاهش تدریجی نرخ تورم و قیمتها در بازار خواهیم بود.
هر چند رقم رشد نرخ تورم در کشور بالاست اما این تورم فزاینده رشد نمی کند چرا که ایران به دلیل عدم بدهی های خارجی با ابر تورم سنگین همچون کشور ونزوئلا دچار نمی شود
وی افزود: هر چند رقم رشد نرخ تورم در کشور بالاست اما این تورم فزاینده رشد نمی کند چرا که ایران به دلیل عدم بدهی های خارجی با ابر تورم سنگین همچون کشور ونزوئلا دچار نمی شود. ایران دارای پتانسیل های فراوان در بخش های مختلف اقتصادی است و اگر به توان داخل تکیه کند می تواند در برابر تکانه های اقتصادی دچار تزلزل نشود.
اسلامیان خاطر نشان کرد: ایران در سال های گذشته به دلایل مختلف در تنگنای اقتصادی قرار گرفت که بخشی از آن ناشی از عملکرد ضعیف دولت در اداره امور و سیاست گذاری های غلط و ناکارمدی مدیران اقتصادی و بخش دیگر نیز تاثیر گذاری اعمال تحریمها بود، بروز چنین مشکلاتی باعث شد تا نرخ تورم هدفگذاری شده ایران که قرار بود تا پایان سال گذشته به ۲۲ درصد برسد هیچ گاه محقق نشود.
بنا به این گزارش، نرخ تورم در ایران بالاست، تورمی که به گفته کارشناسان در برخی کالاها به بیش از ۲۰۰ درصد هم رسیده است. بنابراین برای حل مشکل تورم باید با اصلاحات ساختاری و ریشه ای در بخش های مهم اقتصادی صورت گیرد و مدیریت ها به گونه ای باشد که کنترل قیمت ها از دست دولت خارج نشود.
نظر شما