پرواز هلیکوپتر در «مریخ»؛ «ناسا» غیر ممکن را ممکن ساخت

سیران خانعلی زاده؛ گروه فناوری اطلاعات: کاوشگر مریخ نورد استقامت درست کمتر از یک سال پیش (۳۰ژوئیه۲۰۲۰ برابر با ۹ مرداد۱۳۹۹ ) زمین را به مقصد سیاره سرخ ترک کرد و بعد از گذشت هفت ماه در تاریخ اول اسفند سال گذشته با موفقیت بر روی سیاره مریخ نشست؛ این کاوشگر در اولین ساعت فرود خود، نادرترین تصاویر تاریخ بشریت را به ایستگاه زمین مخابره کرد و ماموریت رسمی خود را آغاز نمود. اما داستان کاوشگر استقامت به اینجا ختم نمی شود و به قول دانشمندان این مریخ نورد هنوز در اولین مراحل ماموریت خود به سر می برد.

گفتنی است، ناسا توانست اولین هلیکوپتر را در سیاره مریخ به پرواز در بیاورد که این مهم به تنهایی نقطه عطفی است در اکتشافات فضایی ناسا و کاوشگر استقامت؛ این هلیکوپتر کوچک  نبوغ یا Ingenuity نام دارد و به نظر می رسد به راحتی از عهده جو مریخ بر آمده باشد چرا که جو مریخ به شکلی است که ساخت و طراحی یک وسیله پرنده مجهز به روتور که بتواند در آن پرواز کند را بسیار سخت وگاها غیر ممکن می کند.

ناگفته نماند که هلیکوپتر نبوغ یک ماه بعد از فرود کاوشگر استقامت بر روی سیاره سرخ خارج شد تا پنج ماموریت مهم آن به ترتیب به مرحله اجرایی در بیایند؛ ناسا نام محل پرواز نبوغ را به افتخار اولین پرواز برادران رایت مخترع اولین هواپیما؛ فیلد برادران رایت نهاد و جالبتر اینکه این هلیکوپتر در حین اولین پروازش، قطعه کوچکی از هواپیمای اصلی برادران رایت را در بدنه خود به همراه داشت.

هلیکوپتر نبوغ توسط ایستگاه زمینی کاوشگر استقامت کنترل شده است و تمامی دستورات این پرواز ۳۰ ثانیه ای اعم از زمان شروع و پایان پرواز از قبل مشخص شده است؛ اگرچه این پرواز کوتاه به نظر می‌رسد اما از نظر داده‌های به دست آمده در حین پرواز ارزشمندی بسیار زیادی داشت چرا که ماموریت بعدی نبوغ دستاوردهای بسیاری را به دنبال خواهد داشت و اکنون  ناسا می‌تواند وسایل هوایی را در اکتشافات آینده خود به کار بگیرد و در سفرهای آتی قادر خواهد بود تصاویر و اطلاعات مربوط به غارها و کوه‌هایی را به دست آورد که مریخ‌ نوردها امکان دسترسی به آن‌ها را ندارند.

این فناوری  ۱.۸ کیلوگرمی که داری ارزش تقریبی ۸۵ میلیون دلاری است از پردازنده‌ای بسیار قدرتمندتر از مریخ نورد استقامت استفاده می‌کند و دلیل آن نیاز به جمع‌آوری شمار زیادی اطلاعات در مورد آنچه در زمان پرواز اتفاق خواهد افتاد؛ بستگی دارد. نبوغ پروازش را با  دو پره  بلند خود آغاز نمود تا به اولین ماموریت در اتمسفر فوق رقیق مارس جامه عمل بپوشاند. این پره‌ها با سرعت ۲۵۰۰ دور بر دقیقه چرخیدند تا بتوانند نبوغ را در هوا شناور کنند؛ یعنی ۵ برابر از سرعتی که برای پرواز در اتمسفر زمین نیاز است؛ نهایتاً هلیکوپتر توانست حدود ۳۰ ثانیه در ارتفاع سه متری باقی بماند.

«نبوغ» در اولین پرواز خود تمامی لحظات پرواز را غنیمت شمرد و در زمان محدودش تصاویر سیاه و سفیدی را از سطح ماه گرفته است و  در حین نیز کاوشگر استقامت از طریق دوربین های خود شاهد پرواز نبوغ در سطح مریخ بوده است و به صورت مستقیم در زمان واقعی تصاویر را به زمین مخابره کرده است. ماموریت بعدی نبوغ پرواز در جو مریخ و بررسی نشانه های وجود حیات میکروبی است که قرار است از روز پنجشنبه آغاز گردد؛ البته پرواز های نبوغ از این پس طولانی تر بوده و پرواز های عرضی را نیز تجربه خواهد کرد.

لازم به ذکر است، کاوشگر استقامت و هلیکوپتر نبوغ هر دو با هم در تلاش هستند تا نشانه های حیات را تا سال ۲۰۳۱ بر روی سیاره مریخ پیدا کنند و تا آن زمان نیز نمونه خاک های جمع آوری شده را به زمین باز گردانند.