تحقیق و تفحص از بورس؛ شیری زاده: همه چیز شفاف است| دلیگانی: باید عامل زیان مردم مشخص شود

پژمان مرادی؛ بازار: حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مجلس شورای اسلامی گفته که «قرار است مشکلات بازار سرمایه در شورای عالی اقتصادی سران قوا پیگیری شود.» پیشتر هم بحث تحقیق و تفحص از سازمان بورس و اوراق بهادار در صحن علنی مجلس مطرح شده بود.

دلیگانی ۴۶ میلیون نفر از مردم را درگیر مشکلات بورس عنوان کرده و رفع این موضوع را یکی از رسالت‌های سه قوا به خصوص مجلس می‌داند.

مشکلات سازمان بازار سرمایه زیر بنایی و ساختاری است، دلایل ریزش بازار سرمایه هم مشخص می‌باشد. اگر در سال گذشته بازار سرمایه را کنترل نمی‌کردیم الان شاخص به ۸ میلیون واحد می‌رسید که دیگر قابل جمع کردن نبود و چیزی از بازار سرمایه نمی‌ماند

شاخص کل بازار  از ابتدای امسال تا امروز حدود ۸۳ هزار واحد ریزش پیدا کرد، که امروز یکشنبه با با ریزش ۹هزار واحدی عدد شاخص به ۱میلیون ۲۲۴ هزار واحد رسید. این عدد در آخرین روز معاملات بازار در اسفند ماه ۱میلیون ۳۰۷ هزار واحد بود.

از سال گذشته بحث تحقیق و تفحص از سازمان بورس و اوراق بهادار در صحن علنی مجلس مطرح شد که در آن زمان برخی از فعالین بازار سرمایه واکنش‌های نسبت به آن نشان دادند و این کار را سبب افزایش بی اعتمادی بیشتر سهامداران نسبت به بورس می‌دانستند.

طرفداران تحقیق و تفحص از سازمان بورس عملکرد حقوقی‌ها در بازار، تشویق بدون آگاهی مردم توسط دولت و ریزش شاخص کل را دلایل قانع کننده برای تحقیقی و تفحص از سازمان بورس می‌دانند. این افراد ریزش بازار را عادی نمی‌دانند و دولت و عملکرد حقوقی‌های بزرگ را مقصر افت شاخص و زیان وارد شده به سهامداران می‌دانند.

مخالفان با ادعای سیاسی بودن این اقدام معتقدند که شفاف‌ترین سازمان در ایران سازمان بورس است که تمامی معاملات و اطلاعات به صورت لحظه‌ای و شفاف در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد. منتقدان، عملکرد مجلس در مورد بازار سرمایه را باعث افزایش بی اعتمادی سهامداران نسبت به این بازار می‌دانند.

تخلفات کل سال‌های فعالیت بازار سرمایه به اندازه یک تخلف بازار پولی نمی‌شود
مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس می‌گوید: تمامی گزارشات رسیدگی به نهادهای‌ نظارتی  و امنیتی ارسال می‌گردد و سازمان همچنان  به تخلفات در تمامی ارکان‌های با نگاه قانونی و به دور از هیجانات بازار رسیدگی خواهد کرد.

محمدعلی شیری‌زاده مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس  به بازار گفت: مشکلات سازمان بازار سرمایه زیر بنایی و ساختاری است، دلایل ریزش بازار سرمایه هم مشخص می‌باشد. اگر در سال گذشته بازار سرمایه را کنترل نمی‌کردیم الان شاخص به ۸ میلیون واحد می‌رسید که دیگر قابل جمع کردن نبود و چیزی از بازار سرمایه نمی‌ماند.

او به تحقیق و بررسی از بازار سرمایه در سال‌های گذشته توسط وزارت اقتصاد اشاره کرد و گفت: چندین سال گذشته شایعاتی در مورد بازار سرمایه منتشر شد که وزیر وقت دستور بازرسی از بازار سرمایه را داد. بازرسان نتیجه گزارش را اینگونه بیان کردند که از بورس شفافت‌تر نداریم.

باندهای سازمان یافته‌ای هستند که سهام را داغ می‌کنند و با این اقدامات بازار را به نفع خود تغییر می‌دهند. وظیفه سازمان بورس نظارت دقیق بر بازار است نه حواشی و تصمیم‌گیری در مورد ارکان بازار

شیری‌زاده بدون اینکه اشاره‌ای به بحث تحقیق و تفحص مجلس از سازمان بورس کند افزود: در طول ۵۵ ساله که بازار سرمایه در ایران فعال است، تخلفات آن به اندازه یک تخلف بازار پولی نیست.

این مقام مسئول سازمان بورس اظهار کرد: سامانه‌های مختلفی در بازار سرمایه ایجاد شده که هر لحظه گزارش معاملات و وضعیت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در اختیار سهامداران می‌گذارد و همه چیز به صورت شفاف برای مردم قابل مشاهده است.

باندها و افراد مداخله کننده در بازار را باید پیدا کرد
حسین ایزدی کارشناس بازار در مورد تحقیق و تفحص از بازار سرمایه گفت: سازمان بورس نیاز به تحقیق و تفحص ندارد، همه چیزی در بازار بورس مشخص است. آن چیزی که در بازار باید دید، باندها و افرادی هستند که تیشه به ریشه بازار زدند.

او می‌گوید: باندهای سازمان یافته‌ای هستند که سهام را داغ می‌کنند و با این اقدامات بازار را به نفع خود تغییر می‌دهند. وظیفه سازمان بورس نظارت دقیق بر بازار است نه حواشی و تصمیم‌گیری در مورد ارکان بازار.

این کارشناس اضافه کرد:  هیات مدیر شرکت بورس، فرابورس، بورس کالا، بورس انرژی و سایر ارکان بازار هستند که در مورد حجم مبنا، دامنه نوسان و غیره باید تصمیم بگیرد نه سازمان بورس، کار سازمان بورس تنها نظارت بر بازار است.

تحقیق و تفحص بر شفافیت بازار صحه می‌گذارد
شریفی‌نیا مدیر عامل کارگزاری مبین سرمایه سازمان به بازار در مورد تحقیق و تفحص از سازمان بورس گفت:  بورس و به عبارتی بازار سرمایه یک بازار شفاف است و همیشه بازرسی از این بازار در حال انجام است. نمی‌توان گفت که با تحقیق و تفحص قرار است اتفاق خاصی بیفتد؛ شاید از یک جهت هم بهتر باشد و آن هم صحه گذاشتند بر روی شفافیت بازار است، نمی‌توان گفت که تخلف در این بازار رخ نمی‌دهد اما آن چیزی که برخی از افراد مدعی می‌شوند نیست.

او اضافه کرد: به نظر من آن چیزی که در سال جاری اتفاق افتاد این بود که یکسری از افراد بدون آگاهی سهام خریداری کردند و یکسری از افراد هم سهام خود را فروختند. خرید و فروش سهام جزو ذات بازار است و  به نظرم نمی‌توان از اینجا چیزی درآورد.

این کارشناس می‌گوید: اگر مجلس دنبال تحقیق و تفحص از سازمان بورس است باید به دنبال این باشد که چرا ظرفیت بازار سرمایه ما به اندازه رشد سهامداران رشد نکرد، به عنوان مثال چرا شرکت‌های مشاوره‌ای، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها و غیر متناسب با تعداد سهامداران رشد نداشت؟ این در حالی است که در برخی از کشورهای توسعه یافته به برخی سبدگردان و مشاوره شخصی دارند که به نظرم نبود این زیر ساخت‌ها بازار را گرفتار کردند.

در بخشی از  متن تحقیق و تفحصی که حاجی دلیگانی در اختیار رسانه‌ها قرار داد آمده است: اخبار منتشر شده نشان از درآمدهای نجومی برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی دارد باید مشخص شود کدام دسته از اشخاص حقیقی و حقوقی از خرید و فروش در بازار سرمایه سودهای کلان کسب نموده و کدام دسته از اشخاص حقیقی و حقوقی از خرید و فروش در بازار سرمایه متضرر شده‌اند.

یکی مسئولین سازمان بورس به بازار گفت: تحقیق و تفحص از بازار سرمایه بیشتر بهربرداری سیاسی است و برخی با این اقدامات به دنبال تبلیغات برای انتخابات ریاست جمهوری هستند.

این مقام مسئول که به درخواست خودش اسمی از آن آورده نشده با این دلیل که اقدامات قبلی نمایندگان مجلس مبنی بر شکایت از برخی حقوقی‌ها به دادستانی به جای نرسید، تحقیق و تفحص از سازمان را هم بدون نتیجه می‌داند.

او می‌گوید: مشورت‌های که به برخی از نمایندگان در مورد بازار سرمایه داده می‌شود، غلط است و اطلاعات اشتباهی در مورد بازار سرمایه به آن‌ها می‌دهند.

با توجه به استقبال مردم از بازار سرمایه در سال گذشته و زیان یکباره سهامداران از افت شاخص، درگیری بین دولت و مجلس بر سر بازار سرمایه افزایش پیدا کرد که برخی از کارشناسان این اختلافات را بیشتر سیاسی می‌دانند و می‌گویند که هر چقدر به انتخابات نزدیکتر شویم بازار سرمایه بیشتر جنبه تبلیغاتی پیدا می‌کند.

همایون دارابی کارشناس مطرح بازار سرمایه به تبدیل شدن بازار سرمایه به ابزار تبلیغاتی اشاره کرد و در این مورد به بازار گفت: با توجه به استقبال مردم از بازار سهام و افزایش سهامداران طبعی است که بازار بورس به عنوان موضوع مهمی در تبلیغات ریاست جمهوری مطرح شود.

این درحالی است که علی‌زاده نماینده مجلس در گفتگو با بازار این موضوع را در کرد و گفت که اگر چنین چیزی در بازار سرمایه احساس شود مجلس با آن برخورد خواهد کرد.