نگران سرمایه‌گذاری برای کسب و کارتان نباشید؛ بازار سرمایه به جای وام

بازار؛ گروه بورس: مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده که متوسط رشد اقتصادی کشور از سال ۹۱ تا ۹۸، صفر درصد بوده این در حالی است که بر اساس برنامه پنجم و ششم توسعه رشد اقتصادی کشور باید به ۸درصد می‌رسید.

این مرکز پژوهشی وابسته به مجلس شورای اسلامی در بخش راهکارهای پیشنهادی برای برون رفت از وضعیت فعلی اقتصادی، اصلاح بازار سرمایه و به افزایش نقش آن در تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی اشاره کرده  است. در حال حاضر بیش از ۹۰درصد تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی کشور از طریق بانک‌ها صورت می‌گیرد که سبب افزایش تورم، کاهش فعالیت کارخانه در میان مدت، افزایش نوسان در بازارهای غیر مولد و دلالی  و کاهش توان صادراتی می‌شود.

اگر به دنبال کسب و کار با دید بلند مدت و توسعه‌ای هستید به جای دریافت وام از بازار سرمایه تامین مالی کنید که حتی برای این کار کارگزاری‌ها و شرکت‌های تخصیص در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند

تامین مالی از دو بخش بازار پول (موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک‌های تجاری) و بازار سرمایه ( شرکت‌های تامین سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها و کارگزاری) صورت می‌گیرد. بازار سرمایه برای عملکرد اقتصاد حیاتی است، چرا که تأمین سرمایه و تأمین مالی، امری ضروری برای تولید خروجی در اقتصاد است.

میزان تولید ناخالص ملی یا همان جی دی پی مهمترین شاخص رشد اقتصادی در جهان محسوب می‌شود، و آنچه که سبب افزایش این شاخص می‌شود نحوی تامین مالی و فروش شرکت‌ها می‌باشد. بر اساس اماری که قوه قضائیه اعلام کرده حدود ۲هزار ۴۰۰ واحدی تولید به خاطر بدهی به بانک‌ها تعطیل شدند.

تامین مالی در بازار سرمایه مبتنی بر بدهی و سرمایه است. در روش مبتنی بر بدهی شرکت برای اینکه بتواند تامین مالی کند بخشی از سهام خود را غالب اوراق، صکوک  به منتشر می‌کند و از این محل تامین مالی خواهد کرد اما در روش سرمایه‌ای، اوراقی منتشر نمی‌شود بلکه سهامدار یا سرمایه‌گذار در یک پروژه یا فعالیتی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

اوراق مشارکت بازار پولی، اوراق مشارکت بازار سرمایه، صکوک، گواهی سپرده و اسناد خزانه انواع ارواق بدهی هستند که در بازار ایران منتشر می‌شود. اوراق مشارکت پولی، اوراقی هستند که توسط بانک مرکزی به منظور تامین مالی طرح‌های دولتی است درحالی مه اوراق مشارکت بازار سرمایه توسط سازمان بورس منتشر و به منظور تامین مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس استفاده می‌شود. صکوک هم ارواقی است که توسط سازمان بورس منتشر و به منظور تامین دارایی و نقدینگی مورد نیاز بانی استفاده می‌شود که این اوراق به خودی خود دارای ارزش و پشتوانه مالی هستند.

تامین مالی کسب و کارهای کوچک از بازار سرمایه
مدنیان کارشناس تامین مالی جمعی در گفتگو با بازار به تفاوت‌ها تامین مالی از بازار سرمایه و بازار پولی پرداخت و گفت: در بانک سود تسهیلات مشخص است اما در بازار سرمایه بسته به نوع تامین مالی که از آن وجود دارد سود متفاوت می‌باشد، در بازار سرمایه کسب و کار به صورت مستقیم با سهامدار رابطه دارد و نوع تولید و کسب مشخص است اما به خاطر ناسالم بودن چرخه بانکی مشخص نیست که آیا پول وارد تولید می‌شود یا نه.

او می‌گوید: محدودیتی برای تامین مالی پروژه و توسعه کارخانه‌ای در بورس وجود ندارد اما کارخانجاتی که از بانک‌ها تسهیلات می‌گیرند محدودیت‌های سنگینی برای تامین مالی پروژه دارد. به عنوان مثال کارخانه‌ای که از طریق تامین مالی جمعی برای توسعه استفاده می‌کند در طول سال می‌تواند هر زمانی که اراده کند پول توسعه فعالیت خود را از این طریق کسب کند.

این کارشناس برند سازی از طریق بازار سرمایه برای بنگاه‌های که از این طریق تامین مالی می‌کنند را یکی دیگر از مزایای این تامین مالی از بورس عنوان کرد.

مدنیان نرخ تسهیلات بانکی، ارزش‌گذاری پروژه یا سهم و عدم اطمینان سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه را سه محدودیت در جلوی راه تامین مالی از طریق بازار سرمایه می‌داند و می‌گوید: در ارزش‌گذاری سهام باید با دقت این کار انجام شود و متاسفانه مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. سرمایه‌گذاران اعتماد خود از بازار سرمایه را از دست دادند و این مورد موضوع ممکن است اقبال از طریق بازار سرمایه برای شرکت‌ها را کاهش دهد.

او در پاسخ به این سوال که چرا با وجود فراهم بودن شرایط برای تامین مالی از بازار سرمایه، شرکت‌ها تمایل کمتری برای این کار دارند؟ گفت: بسیاری از شرکت‌ها به دنبال سهامداران خصوصی هستند، که این امکان در بازار ما وجود ندارد، در حالی که در دنیا بخش سهامداران بخش خصوصی فراهم است. مثل رونق دادن به تامین مالی جمعی که اگر در این فضا کار شود شرایط بهتری برای شرکت‌ها ایجاد خواهد شد.

یکی از مشکلات بزرگ کارآفرین‌ها تامین مالی است که بخش از آن‌ها برای این کار به دنبال سرمایه‌گذار شخصی هستند و برخی دیگر هم به سمت بانک‌ها روی می‌اورند در حالی که این امکان در بازار سرمایه برای کارآفرین فراهم شده و آن‌ها می‌توانند با روش‌های مختلف از بازار مالی تامین مالی کنند.

مدنیان به این کارآفرینان پیشنهاد می‌دهد که اگر به دنبال کسب و کار با دید بلند مدت و توسعه‌ای هستند به جای دریافت وام از بازار سرمایه تامین مالی کنند که حتی برای این کار کارگزاری‌ها و شرکت‌های تخصیص در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند.

او در پاسخ به این سوال که آیا امکان تامین سرمایه برای پروژه‌های استارت آپی، کسب و کارهای کوچک و خانگی از بازار سرمایه وجود دارد؟ گفت: بله، حتی در این زمینه صندوق‌های پژوهشی، کارگزاری و گروه‌های تامین مالی ایجاد شده، به عنوان مثال برخی از گروه‌های تامین مالی پروژه یا کسب و کار را به صورت سهام ارزش گذاری می‌کنند و بخشی از این سهام را بر می‌دارند، آن کسب و کار از طریق این میزان نقدینگی کسب و کار را آغاز می‌کند و بعد از موفق شدن می‌تواند سهام خود را در بازار بفروشد.

بورس حامی اصلی شرکت‌های تولید
آمارها نشان می‌دهد که شرکت‌های فعال در بورس و فرابورس نسبت به شرکت‌های که از طریق بانک‌ها تامین مالی کردند شرایط بهتری دارند. بهمنش در گفتگو با بازار اعلام کرد که سازمان بورس به هر طریقی که شده اجازه نمی‌دهد که شرکت با وجود زیان ده بودند از بازار خارج شود و با روش‌ها متعدد سعی می‌کند که از شرکت‌های موجود در بورس حمایت کند.

بانک‌ها به عنوان یکی دیگر از نهادهای تامین مالی، در صورت شکست یا عدم موفق شدن بنگاه‌ تولیدی، به جای تسهیلات پرداختی، کارخانه را به تملک خود در می‌اورد و سبب تعطیلی کارخانه می‌شود.

ولی الله جعفری رئیس اداره نظارت بر ناشران گروه شیمیایی و غذایی سازمان بورس به بازار گفت: در بازار سرمایه شفافیت وجود دارد و تمامی موارد هم برای سهامداران و هم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس شفاف است. در بورس و فرابورس قوائد خاصی وجود دارد که در آنجا سهامدار متوجه میزان ریسکی که شرکت دارد می‌گردد.