بازار، گروه ایران: رکورد شکنی بازار ارزهای دیجیتال همچنان ادامه دارد. همین چند روز پیش بود که سی ان بی سی طی گزارشی اعلام کرد که ارزش بازار ارزهای مجازی برای اولین بار در تاریخ از ۲ تریلیون دلار هم فراتر رفت.
با این وجود ابهام در استفاده مردم از رمزارزها در ایران همچنان پابرجا است و دولت نیز هر گونه معامله و خرید و فروش با ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده است. با این وجود سرمایه گذاران بازار سرمایه که دیگر کاسه صبرشان از قرمز پوشی بورس لبریز شده، در حال کوچ به بازار ارزهای دیجیتال هستند. کوچی که علی دینی ترکمانی اقتصاددان می‌گوید که ممکن است زیان سنگینی را برای برخی از سرمایه گذاران به همراه داشته باشد.
به گفته او، نوسان قیمت در بازار ارزهای دیجیتال به شدت بالاست و ممکن با افزایش تعداد فروشنده‌ها در بازار، قیمت‌ها به شدت افت کند. به همین دلیل بهتر است از رفتارهای هیجانی و غیر عقلانی پرهیز شود. او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نرخ رشد منفی در اقتصاد ایران، می‌گوید: بخش مولد اقتصاد متناسب با بخش مالی رشد نمی‌کند. به همین دلیل ثروتی که از محل سرمایه گذاری در بازارهایی همچون رمز ارزهای ایجاد می‌شود، منجر به افزایش نرخ تورم می‌شود.
متن کامل گفتگوی بازار با «علی دینی ترکمانی» اقتصاددان را در ادامه می‌خوانید:
نوسان بالای قیمت‌ها ریسک سرمایه گذاری را افزایش داده است. بهتر سرمایه گذارانی که وارد این بازارها شده اند از رفتارهای هیجانی و غیر عقلانی پرهیز کنند
* درست در شرایطی که شاخص بورس ایران مدام در حال ریزش بود، قیمت ارزهای دیجیتال رشدهای عجیب و غریبی را ثبت می کرد. همین مساله موجب شده که بسیاری از مردم سرمایه های خود را وارد این بازارها کنند. چه چیزی باعث شده که مردم مدام به دنبال بازاری باشند که یک شبه ره صد ساله را در آن طی کند؟
مردم هم اکنون تحت تاثیر چیزی قرار گرفته‌اند که آن را ذهنیت اجتماعی می‌نامند. در ماه‌های گذشته شاهد بودیم که بهای بیت کوین از ۲۰ دلار دلار به ۶۰ هزار دلار رسید. این رشد قیمت سود بالایی را نصیب سرمایه گذاران این بازار کرد و برخی توانستند دارایی هنگفتی را کسب کنند. به دنبال این جهش موج خرید رمز ارز در کشور شکل گرفته است. البته ورود یک سری شرکت‌های حقوقی به بازار رمز ارزها و پذیرش انجام معاملات بر مبنای رمز ارزها هم در رشد تقاضا بی تاثیر نبوده است. سیگنال مثبت دولت‌ها برای به رسمیت شناختن رمزارزها، ادغام غول‌های رمز ارز و تقویت بنیان آنها و پذیرفته شدن رمزارزها از سوی غول‌های پرداخت آنلاین همگی موجب رشد خیره‌کننده ارزش ارزهای دیجیتال در ماه های گذشته بوده است. تصور بسیاری از سرمایه گذاران این بازار این است که اگر آنها هم در این مسیر قرار بگیرند، داستان سودهای هنگفت برای آنها هم تکرار می‌شود. در واقع این ذهنیت در بین اغلب مردم وجود دارد که با کار و تلاش نمی‌توانند تغییری در زندگی خود ایجاد کنند و تنها از طریق بازارهای این چنینی است که می توانند ارزش دارایی خود را حفظ کنند.
میزان نقدینگی وارد شده به بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با سطح تولید ناخالص داخلی، اتفاقا خیلی هم کم است. ولی ثروت حاصل از سرمایه گذاری در بازارهایی همچون ارزهای دیجیتال در سایر کشورها توسط بخش های مولد اقتصادی جذب می‌شود. اما بخش مولد در اقتصاد ما چنین توانایی را ندارد
* به نظر می‌رسد اتفاقی که پارسال در بازار سرمایه رخ داد، اینبار در بازار ارزهای دیجیتال در حال رخ دادن است. چه خطراتی سرمایه های وارد شده به این بازار را تهدید می‌کند؟
همانطور که جهش در این بازار به شدت بالاست، ریزش هم می تواند خیلی شدید باشد. ممکن است شرایطی پیش آید که دارندگان این دارایی شروع به عرضه رمز ارزهای خود کنند. در این حالت عرضه از تقاضا بیشتر شده و خریدارها کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی بدون شک قیمت‌ها سقوط شدیدی را تجربه خواهد کرد. حباب‌های مالی ویژگی ذاتی بازارهای مالی است که تحت تاثیر رفتار هیجانی و غیر عقلانی سرمایه گذاران شکل می‌گیرد. این حباب‌ها در بازار بورس، طلا و ارز وجود داشته و در بازار ارزهای دیجیتال هم مشاهده می‌شود. اما نکته اصلی اینجاست که حباب‌های قیمتی در بازار ارزهای دیجیتال به شدت بالاست. به عنوان مثال در دوره ای بهای بیت کوین تا ۲۰ هزار دلار صعود کرد اما بعد از مدتی به شدت کاهشی شد و تا ۷ هزار دلار افت کرد. اخیرا هم این رمز ارز توانست رکورد ۶۱ هزار دلار را بکشند و حالا هم حدود ۵۹ هزار دلار است. در واقع کسانی که با ورود خود قیمت‌ها بالا برده‌اند، می‌توانند در دوره ای با خروج خود قیمت را کاهش دهند. در واقع نوسان بالای قیمت‌ها ریسک سرمایه گذاری را افزایش داده است. به همین دلیل بهتر است سرمایه گذارانی که وارد این بازارها شده اند از رفتارهای هیجانی و غیر عقلانی پرهیز کنند.
وقتی بین بخش واقعی اقتصاد و بخش مالی تعادل وجود نداشته باشد، رشد ثروت ناشی از سرمایه گذاری در بازارهایی همچون ارزهای دیجیتال یا حتی بازار سرمایه فشارهای تورمی را تشدید می‌کند
* این هجوم سرمایه گذاری به بازار ارزهای مولد چه خطراتی می تواند برای اقتصاد ایران داشته باشد؟ آیا می تواند منجر به ایجاد رکود هم شود؟
اگر قرار باشد میزان نقدینگی وارد شده به بازار ارزهای دیجیتال با سطح تولید ناخالص داخلی مقایسه کنیم، اتفاقا تقاضا در ایران کمتر از سایر کشورهاست. ولی یک نکته اصلی وجود دارد. آن هم این است که ثروت حاصل از سرمایه گذاری در بازارهایی همچون ارزهای دیجیتال در سایر کشورها توسط بخش های مولد اقتصادی جذب می شود. بخش های مولد در کشورهای پیشرفته می‌توانند کالاها و خدمات را با رشد بالایی عرضه کنند و تورم و نرخ بیکاری را تا حد زیادی کنترل کنند. اما در اقتصاد ایران بخش‌های مولد چنین توانایی را ندارند.
*چطور بخش مولد اقتصاد می تواند تورم را کنترل کند؟
کسی که ارز دیجتال خریده و ثروتی را از این محل کسب می‌کند در نهایت قرار است که این ثروت را در جایی هزینه کند. بر همین اساس ثروتی که از طریق بازارهای مالی ایجاد می‌شود تقاضایی را ایجاد می‌کند. اما مشکل اینجاست که بخش مولد قادر به پاسخ دادن به آن نیست. وقتی بین بخش واقعی اقتصاد و بخش مالی تعادل وجود نداشته باشد، رشد ثروت ناشی از سرمایه گذاری در بازارهایی همچون ارزهای دیجیتال یا حتی بازار سرمایه فشارهای تورمی را تشدید می‌کند. این در حالی است که اگر فرصت هایی تاریخی اقتصاد خود استفاده کرده و رشد اقتصادی خود را بهبود بخشیده بودیم، رشد سرمایه گذاری در این بازارها نه تنها خطری برای اقتصاد ایران نداشتُ بلکه می توانست موجب رشد و رونق هم شود.
نظر شما