بازار؛ گروه بین الملل: یکی از وعده‌های داده شده از سوی بایدن در خصوص بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های ایران بوده، اما تا کنون این امر محقق نشده و دولت آمریکا همانند همیشه با بهانه جویی اعلام می‌کند که در ابتدا ایران باید به تعهدات خود در برجام عمل کند.
مدیرکل آژانس بین المللی اتمی نیز می‌گوید دسترسی به داده‌های لازم برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران مستلزم بازگشت تهران به تعهدات برجامی است.
در این راستا گفتگویی با پروفسور «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا و عضو انجمن پیشبرد علوم آمریکا انجام شده که در ادامه می آید.
*«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی اتمی، می‌گوید دسترسی به داده‌های لازم برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های ایران مستلزم بازگشت تهران به تعهدات برجامی است. بر این اساس آژانس به دنبال این است تا بدون رفع تحریمها از سوی آمریکا، تهران را وادار به انطباق کامل با برجام کند. ارزیابی شما چیست؟
برای جلب اعتماد مجدد در این فرآیند این اظهارات منطقی به نظر می رسد. اکنون تهران و واشنگتن به یکدیگر اعتماد ندارند و هر دو طرف خواهان شروع به دادن امتیاز از طرف مقابل هستند. بن بستی که می تواند با نقش اروپا به عنوان یکی از طرفهای مهم برجام حل شود.
*آژانس در حالی ایران را برای انطباق کامل با برجام تحت فشار می گذارد که کاهش تعهدات برجامی ایران نقض NPT و پادمانهای آژانس نیست و مرتبط با برجام است که آمریکا آنرا نقض کرد و اروپا هم به تعهدات خود ذیل آن عمل نکرد. به نظر می رسد آژانس ایفاگر نقشی سیاسی شده است. چرا که ایران به تعهدات خود ذیل NPT عمل کرده است. نظر شما چیست؟
تلاش آژانس انرژی اتمی در واقع برای جلب مجدد اعتماد بین طرفین و بازگشت آنها به برجام صورت می گیرد. ایجاد اعتماد بین طرفین شرط مهم و اساسی حل مشکلات است.
*رهبر ایران در سخنرانی اخیر خود اعلام کرده که عجله ای برای بازگشت به برجام وجود ندارد. به نظر می رسد ایران به دنبال این است تا حاصل 3 سال مقاومت را به راحتی از دست ندهد. از سوی دیگر دولت بایدن نیز عجله ای از خود نشان نمی دهد. روند کنونی را چگونه ارزیابی می کنید؟
به نظر می رسد که هر دو طرف برای تحقق خواسته های خود در مذاکرات؛ بسیار صبور هستند. مشخص نیست کدام طرف بیشترین اهرم را در اختیار دارد - برخی معتقدند ایالات متحده آمریکا با اعمال تحریم ها مستقیماً به ایران آسیب می رساند و هیچ صدمه مستقیمی به ایالات متحده؛ حداقل تاکنون نرسیده است.
*با توجه به تحولات جاری در خصوص برجام، به نظر می رسد گفتگوها زودتر از انتخابات ریاست جمهوری ایران صورت نگیرد. این در حالی بود که به نظر می رسید بایدن علاقمند است تا گفتگوهای برجامی زودتر شروع شود ولی مواضع وی و تیم سیاست خارجی وی تغییر کرده است. اگر به نظر شما تغییری صورت گرفته، دلایل آن چیست؟
من فکر می کنم اجتناب ناپذیری و اهمیت تغییر قوه مجریه در ایران روشن است و ایالات متحده باید با این مسئله کنار بیاید. همچنین دولت بایدن مسائل مهمتر داخلی و بین المللی دیگری را نیز باید مورد توجه قرار دهد: مسئله بیماری همه گیر کووید 19، اقتصاد، قوانین جدید، حضور نظامیان در افغانستان و روابط با چین و روسیه. این در حالی است که نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه تقویت نشده است.
نظر شما