به گزارش بازار، رقابت‌پذیری صنعتی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه صنعتی در هر کشوری است و این نماد در کشور ما باوجود اینکه رشد چشم‌گیری در سال‌های گذشته (دو دهه) داشته است ولی همچنان فاصله بسیاری تا ایده آل ها دارد. عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی ایران نه‌تنها با کشورهای پیشرفته در جهان بلکه با کشورهای منطقه ازجمله در قیاس با ترکیه هم از جایگاه مناسبی برخوردار نیست و بیم آن می‌رود با انواع محدودیت‌های فرا روی اقتصاد صنعتی به‌ویژه با تشدید تحریم‌ها، چشم‌انداز عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی ایران چندان مساعد نباشد.
در گزارش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران مهم‌ترین عوامل برای سنجش شاخص رقابت‌پذیری و ضعف ایران را شامل: «عوامل تولید قابل‌دسترس. ۲- سیاست‌های دولت. ۳- کیفیت آموزش و نظام آموزشی و ۴- زیرساخت‌ها در جذب فناوری و نوآوری بالا، و افزایش عملکرد صادرات و رقابت‌پذیری» عنوان کرده است.
در این گزارش آمده است: «رابطه‌ای قوی بین رقابت‌پذیری صنعتی و اهداف توسعه پایدار وجود دارد. درواقع بهبود و ارتقای رقابت‌پذیری صنعتی به سطوح بالاتر (ظرفیت‌های تولید، تعمیق فناوری و زیان محیطی ناشی از تولید صنعتی) در هر اقتصادی به‌مثابه موفقیت در دسترسی به اهداف توسعه پایدار است. شاخص عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی (یونیدو)، چگونگی مشارکت بخش صنعت را در توسعه کشورها تبیین می‌کند. این شاخص چگونگی موفقیت صنایع یک کشور در تولید و مبادله کالاها در بازارهای داخلی و خارجی، و میزان سازگاری تحولات ساختاری و توسعه را اندازه‌گیری می‌کند. شاخص CIP دارای ابعاد اصلی سه‌گانه است، که هر بعد با نماگرهایی سنجیده می‌شوند. این ابعاد شامل: ظرفیت تولید و صادرات کالاهای صنعتی روزآمدی و تعمیق تکنولوژیکی، و نفوذ و تأثیر جهانی است.»
نتایج کامل شاخص CIP سال ۲۰۱۸ مطابق با امتیاز احرازشده برای ۱۵۰ کشور دنیا در گروه‌های ۴ گانه (بالا، متوسط به بالا، متوسط به پایین و پایین) با سطوح توسعه متفاوت رتبه‌بندی شده است. در این بررسی‌ها آلمان از سال ۲۰۱۵ توانسته همه‌ساله جایگاه خود را به‌عنوان رقابت‌پذیرترین کشور جهان در حوزه صنایع حفظ کند. در این رتبه‌بندی، کشورهای ژاپن، چین، ایالات‌متحده آمریکا، کره جنوبی و سوئیس به‌عنوان کارآمدترین کشورها در رده‌های بعدی قرار دارند. همچنین در بین کشورهای درحال‌توسعه مکزیک، تایلند، آفریقای جنوبی، ترکیه، عربستان سعوی، ویتنام و مراکش بهترین و آماده‌ترین کشورها در رقابت‌پذیری صنعتی معرفی‌شده‌اند. دراین‌بین ایران ازلحاظ عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی، در جایگاه ۵۸ جهان و جایگاه ۸ منطقه منا قرار دارد. اما به‌طورکلی طی دوره ۲۶ ساله (۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶) رتبه شاخص رقابت‌پذیری ایران در جهان با ۲۷ رتبه بهبود، به جایگاه ۵۸ ارتقا یافته است. این شاخص برای سه کشور امارات متحده عربی، عمان و ایران به ترتیب ۴۳، ۳۴ و ۲۷ رتبه بهبودیافته است و هم‌اکنون جایگاه این سه کشور به ترتیب ۴۱، ۶۶ و ۵۸ جهان است؛ این مقایسه نشان می‌دهد در سال‌های گذشته رشد امارات متحده عربی در رقابت‌پذیری صنعتی بیش از یک و نیم برابر ایران بوده است.
در این گزارش آمده است: «ایران با احراز رتبه ۷۸ در ظرفیت تولید و صادرات صنعتی عملکرد ضعیفی دارد. همچنین ایران با احراز رتبه ۸۲ در روزآمدی و تعمیق تکنولوژیکی صنعتی، ضعیف‌ترین رکن شاخص CIP را کسب کرده است.» اما در مقابل این بهترین وضعیت ایران در شاخص مربوط به نفوذ جهانی است که در گزارش آمده است: «ایران با احراز رتبه ۴۲ در نفوذ جهانی، عملکرد نسبتاً مناسب‌تری را در مقایسه با دو مؤلفه دیگر تبیین‌کننده شاخص عملکرد رقابت‌پذیری صنعتی کسب کرده است، هرچند این رتبه در مقایسه با عملکرد مطلوب جهانی و منطقه‌ای ایران، مناسب ارزیابی نمی‌شود و تا رتبه کمتر از ۲۰ در میان‌مدت قابل ارتقا است.»
نظر شما