بازار؛ گروه بین الملل: متعاقب سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران بیانیه مشترکی از سوی ایران و این نهاد منتشر شد که بر اساس آن ۱. ایران به اجرای کامل و بدون محدودیت موافقتنامه جامع پادمان خود با آژانس، همانند قبل، ادامه خواهد داد؛ ۲. یک تفاهم فنی دوجانبه موقت، سازگار با قانون، که به‌موجب آن آژانس به فعالیت‌های ضروری راستی‌آزمایی و نظارت خود (طبق فهرست فنی پیوست) برای مدت تا سه ماه ادامه خواهد داد و ۳. مرور منظم این تفاهم فنی با هدف اطمینان از حصول به اهداف آن.
«رافائل گروسی» هم بعد از صدور بیانیه مشترک گفت: «متأسفانه پروتکل الحاقی لغو خواهد شد اما ما روی یک ترتیبات خاص دوطرفه تفاهم کردیم که بتوانیم از این دوران پلی بزنیم به حفظ نظارت خود. دسترسی ما کم‌تر خواهد شد اما آن سطح از نظارت خود را که نیاز داشتیم با این توافق حفظ کردیم. در واقع به یک راه‌حل موقت رسیدیم. آنچه تغییر می‌کند بازه زمانی فعالیت‌های آژانس خواهد بود اما تعداد بازرسان کاهش نمی‌یابد و بازرسی‌های سرزده امکان‌پذیر است.»
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «فرانک فن هیپل» استاد دانشگاه پرینستون و معاون اسبق کاخ سفید تنظیم نموده که در ادامه آمده است. حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*با توجه به اینکه ۴ ماه از عمر دولت کنونی در ایران باقیمانده است آیا بایدن منتظر خواهد ماند با دولت آتی ایران وارد مذاکره شود؟
من در تلاش هستم تا درک کنم در داخل دولت بایدن چه اتفاقی می افتد. به نظر می رسد در مورد این موارد بحث شده است:
آیا برای پیوستن به برجام و همراهی مجدد اروپایی ها با ایران، به ترتیب زمان بندی اقدامات ایران و ایالات متحده و سپس ایجاد توافق نامه های دیگر در مورد برجام، می پردازیم. یا سعی کنید برجام را تقویت کنید - شاید در آینده محدودیت آن در ظرفیت غنی سازی ایران را بیشتر تحت فشار قرار دهید - به عنوان بخشی از ورود مجدد.
ما همچنین در میان چندین بحران هستیم که برای زمان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری بود. مهمترین آنها لایحه ای برای کمک به مردم، شرکتها و دولتهای محلی و ایالتی است که به دلیل از دست دادن شغل، درآمد و درآمد مالیاتی به دلیل اپیدمی رنج می برند. ما به تازگی نیمی از مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا را پشت سر گذاشته ایم. هدف این است که این لایحه تا اواسط ماه مارس با وجود مخالفت جمهوری خواهان تصویب شود.
*«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد آمریکا هیچ یک از اهرم های فشار علیه ایران را کنار نگذاشته و تحریم ها علیه تهران به قوت خود باقی است. به نظر می رسد دولت بایدن همچنان به تحریم به عنوان ابزار فشار می اندیشد علیرغم اینکه در کمپین انتخاباتی از بازگشت به برجام سخن گفته بود؟
از طرف جمهوری خواهان و برخی از دموکرات ها، از جمله سناتور منندز، رئیس جدید دموکرات های کمیته روابط خارجی مجلس سنا، برای ادغام سایر الزامات به برجام، فشارهایی بر دولت وارد شده است. با تقسیم 50:50 مجلس سنا، و رأی معاون رئیس جمهور «کامالا هریس»، دولت به رأی هر دموکرات در سنا احتیاج دارد تا از نامزدهای خود برای پست های برتر دولت حمایت کند. این منبع فشار دیگری برای حرکت سریع به جلو در خصوص ورود مجدد به برجام به شمار می رود.
*برخی معتقد هستند دولت آمریکا به کارایی تحریمهای ثانویه علیه ایران پی برده است و بعید است این ابزار را به راحتی از دست دهد. مساله اساسی در حال حاضر این است که آیا دولت بایدن حتی با تطابق کامل ایران با برجام، حاضر است تمامی تحریمهایی که ترامپ اعمال کرده را بردارد؟
من هنوز هم امیدوارم که در صورت تطابق ایران با برجام، دولت بایدن به برجام بپیوندد اما من نیز از تأخیر نگران هستم. همچنین، من این نگرانی را درک می کنم که با حذف تحریم ها و احتمالاً یک دولت محافظه کار در ماه ژوئن در ایران انتخاب شود، پیشرفت در ایده های دیگر، مانند یک رژیم امنیتی منطقه ای، دشوار خواهد بود.
*آمریکا اعلام کرده در نشست غیر رسمی برجام به دعوت اروپا مشارکت می کند. اگر ایران بپذیرد در این نشست حضور داشته باشد، چشم انداز آنرا چگونه ارزیابی می کنید؟
فکر می کنم کمک کند همه طرف های دیگر احتمالاً ایالات متحده را فشار می دهند تا ابتدا به برجام بپیوندد و سپس در مورد سایر موضوعات مورد نگرانی با ایران مذاکره کند.
*ترامپ برخی از تحریمهای هسته ای را از برچسب هسته ای ذیل عناوین تروریسم و سلاح کشتار جمعی ایران قرار داده است. اگر بایدن بخواهد به برجام بازگردد آیا تمام این تحریمها رفع خواهد شد یا آنها را به موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران گره خواهد زد؟
من نمی دانم. درست ترین کار این است که کلیه تحریم های اعمال شده توسط ترامپ متعاقب خروج آمریکا از برجام لغو شود، اما من مجالی برای بحث ندارم.
نظر شما