شکیبا کولیوند؛ بازار: این روزها گویی سخن گفتن از گردشگری و قدم برداشتن در مسیر احیای دوباره آن، با تحمل کردن هجمه های بسیار برابری می کند! اما به راستی حال که شاهدیم گردشگری های هوشمند در قالب سفرهای ایمن در بسیاری از کشورها وارد چرخه شده چرا در کشورمان و به ویژه استان همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن نباید چنین قدم هایی برداشته شود؟
آمارهای مربوطه در خصوص خسارت های وارده بر بدنه گردشگری و مشاغل مرتبط با آن به واسطه شیوع کرونا که حدود ۱۵۰ مورد است نشان از خسارت های میلیارد تومانی در حوزه های مختلف دارد؛ بسیاری از نیروهای دارای مهارت و متخصص در این عرصه با ناامیدی از فعالیت های گردشگری رخت بربسته اند و به مرور شاهدیم که نام همدان از مقاصد گردشگری خارج می شود. اما به راستی حال باید چه کرد؟
گردشگری ارزان و ایمن در قالب «گردشگری شهری»، راه تنفسی در دوران پساکرونا است و راه احیایی برای این روزهای اقتصاد گردشگری است
این روزها و در وضعیتی که شیوع ویروس کرونا، محدودیت‌های سفر و لغو دورهمی‌ها و مراسم مختلف در مسیر یک‌ساله شدن است شرایط به نحوی است که گویی همه ما نیاز به آرامشی داریم که تنها می‌توان آن را در سفر به دست آورد؛ گردشگری ارزان و ایمن در قالب «گردشگری شهری»، راه تنفسی در دوران پساکرونا و راه احیایی برای این روزهای اقتصاد گردشگری است.
شیوع ویروس کرونا دیگر یک‌ماهه و دوماهه نیست، دیگر یک‌ساله شده و یک سالی است که حتی در یک قدم زدن معمولی در خیابان یک‌به‌یکمان با استرس و ترس از این‌که مبادا به کرونا مبتلا شویم، زندگی کرده‌ایم.
در طول این یک سال تعطیلی مدارس، مراکز آموزشی و مهدهای کودک، عید ۹۹ را تنها در خانه ماندن، لغو مراسم عروسی و مختصر شدن مراسم ختم (که تعدادشان به سبب کرونا خیلی زیاد هم بود) به تسلیت گفتن‌های تلفنی و مجازی، تعطیلی اصناف، ترس از رفتن به پارک و مجموعه‌های تفریحی، بسته شدن درب باشگاه‌ها و استخرها و مواردی ازاین‌دست چیزی است که از یادها نخواهد رفت.
این‌ها در حالی بود که استرس‌ها از درگیری خودمان و عزیزانمان از یکسو ما را با فشارهای روحی مواجه می‌کرد و نبود برنامه‌های فراغتی و تفریحی از سویی دیگر این فشارها را بیشتر می‌کرد.
گردشگری دراین‌بین، به‌راستی زمین‌گیر شد! و با خود نه‌تنها فعالین این عرصه بلکه فعالین حوزه صنایع‌دستی را نیز دچار چالش‌های بسیاری نمود؛ اما به‌راستی تا کِی قرار است که این وضعیت ادامه داشته باشد؟
خبرهای غم‌انگیز و ناراحت‌کننده و فشارهای اقتصادی واردشده بر بدنه اصناف و بسیاری از مشاغل که در این وانفسا تعطیل و یا از کار بیکار شده بودند را نیز نباید فراموش کرد؛ اما گردشگری دراین‌بین زمین‌گیر شد! و با خود نه‌تنها فعالین این عرصه بلکه فعالین حوزه صنایع‌دستی را نیز دچار چالش‌های بسیاری کرد؛ ولی تا کِی قرار است این وضعیت ادامه داشته باشد؟
با همه این تفاسیر اوایل سال جاری بود که پس از چند ماه درگیری با شیوع ویروس کرونا و زمین گیری گردشگری، وزارت میراث فرهنگی نسخه‌ای با نام گردشگری هوشمند و سفر ایمن را مطرح کرد تا بتوان در کنار رعایت پروتکل‌های بهداشتی قدم هایی را برای احیای گردشگری و البته تقویت روحیه مردم پس از خانه‌نشینی‌ها در پیش گرفت و اعلام کرد در این زمینه نیاز است تا شاهد برنامه ریزی هایی برای ایمن سازی اماکن اقامتی، تورهای گردشگری، سیستم های حمل و نقلی، مکان های گردشگرپذیر و غیره باشیم.
توسعه «گردشگری شهری» می تواند اثرات مثبتی بر اشتغال و رشد و توسعه داشته باشد چراکه کسب و کارهای حوزه گردشگری که از موتورهای اشتغال و رشد و به نوعی صادرات نامرئی محسوب می شوند، در این وضعیت عملاً تعطیل شده و به عبارتی چرخ این صنعت اشتغالزا نیز متوقف شده است
موضوعی که شاید زمانبر و البته پرهزینه خواهد بود، اما در این بین نسخه دیگری نیز وجود دارد که دور از این برنامه ها نیست و آن ورود به عرصه «گردشگری شهری» با تکیه بر ایمن بودن سفرها است.
توسعه «گردشگری شهری» می تواند اثرات مثبتی بر اشتغال و رشد و توسعه داشته باشد چراکه کسب و کارهای حوزه گردشگری که از موتورهای اشتغال و رشد و به نوعی صادرات نامرئی محسوب می شوند، در این وضعیت پیش آمده عملاً تعطیل شده و به عبارتی چرخ این صنعت اشتغالزا نیز متوقف شده است.
واحدها و فعالیت های فراوانی در زنجیره وابسته به آن (از جمله اقامت، حمل ونقل، غذا و خوراک، مجتمع های تفریحی و سرگرمی و سایر واسطه های بالادستی و پایین دستی) آسیب دیده و تعدادی از کارکنان آن ها، کار خود را از دست داده اند و امتداد این روند یعنی رکود و سیر قهقرایی صنعت درحال توسعه گردشگری در استان همدان.
گردشگری در چارچوب الگوهای فضایی خاصی عمل می کند؛ یکی از این الگوهای رفتاری، «گردشگری شهری» است که توجه به جاذبه های تاریخی و فرهنگی و البته طبیعی در آن مورد توجه است و حال که وضعیت با شیوع ویروس کرونا درآمیخته شده است، این نوع از گردشگری می تواند با تورهای درون شهری و درون استانی آمیخته شود و به نوعی به تورهای ارزان قیمت اما ایمن و سلامت محور گره بخورد و انگیزه های چند بعدی از جمله بازدید از میراث فرهنگی، موزه ها، مناظر طبیعی و تاریخی، خریدهای تفریحی، شرکت در نمایشگاه های صنایع دستی، مسائل ورزشی، مسائل آموزشی و غیره را در برگیرد.
نمی توان دست روی دست گذاشت و منتظر بود که شیوع ویروس کرونا تمام شود و باز از نقطه صفر قدم ها را در مسیر احیای گردشگری برداشت
به هر حال نمی توان دست روی دست گذاشت و منتظر بود که شیوع ویروس کرونا تمام شود و باز از نقطه صفر قدم ها را در مسیر احیای گردشگری برداشت چراکه اتمام این روزها هنوز هم نامعلوم است و تن گردشگری بسیار شکننده و بازگشت آن به دوران پیش از کرونا، نیاز به یک بازه زمانی چندین ساله دارد.
بدین ترتیب، زمان آن رسیده تا شاهد برنامه ریزی هایی منعطف، سلامت محور و البته با نگاه درون شهری و درون استانی باشیم تا نه تنها مردم را از وضعیت درگیری با مسائل روحی و روانی نجات دهیم بلکه چرخ اقتصاد گردشگری را مجدد به حرکت درآوریم.
به طور حتم این قدم ها و سرمایه گذاری در گردشگری شهری عایدی هایی چون توسعه سایر بخش ها را نیز به ارمغان خواهد آورد؛ به عنوان نمونه بهبود خدمات محلی مانند شبکه ارتباطی و برق با گردشگری در ارتباط است؛ از سویی، صادرات پنهان افزایش می یابد و توسعه این نوع از گردشگری پیامدهای اجتماعی و فرهنگی را نیز به همراه خواهد آورد به نوعی که نه تنها مسائل روحی و روانی که این روزها با آن روبرو هستیم را کاهش می دهد بلکه مانع از اضمحلال فرهنگی و اجتماعی ارزش ها و باورهای سنتی نیز می شود.
و در یک کلام همه این موارد یعنی افزایش درآمد و بهبود کیفیت زندگی جامعه میزبان یعنی استان همدان که این روزها، به راستی چشم انتظار این فرآیندها است.
نظر شما