بازار؛ گروه استانها: خراسان رضوی به‌عنوان مقصد نیمی از گردشگران خارجی و داخلی سالانه میزبان حدود ۳۵ میلیون زائر و مسافر از اقصی نقاط کشور و جهان است و مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر مذهبی جهان با افزون بر ۲۵۰ هزار نفر گنجایش اقامت گردشگری موقت و دائم مقصد اصلی این جمعیت است.
استان شش میلیون و ۸۷۰ هزارنفری خراسان رضوی که تا پیش از بحران کرونا پذیرای سالانه حدود ۳۰ میلیون زائر و گردشگر از اقصی نقاط ایران و جهان بود دو هزار و ۳۰۰ واحد و تأسیسات گردشگری در اختیار دارد که بیشترین مراکز اقامتی آن در مشهد مقدس متمرکزشده است اما به دلیل شیوع بیماری کرونا متأسفانه بیش از دوسوم این ظرفیت‌ها خالی و بلااستفاده مانده است.
کلان‌شهر مشهد با محوریت«گردشگری زیارت» همیشه مورد استقبال میلیون‌ها زائر و مسافر داخلی و خارجی بوده و همین امر صنعت گردشگری را به یکی از پایه‌های مهم اقتصاد در استان خراسان رضوی بدل کرده است.
در حال حاضر نه‌تنها میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری انجام‌شده در حوزه صنعت گردشگری مشهد و خراسان در معرض نابودی از ناحیه شیوع ویروس کرونا قرارگرفته بلکه ارتباط نزدیک و مؤثر این صنعت با صنایع و بخش های دیگر همچون صنایع‌دستی و میراث فرهنگی را نیز مبتلا به خود کرده است.
محدودیت‌ها و فرصت سوزی
در این میان نه‌تنها مراکز اقامتی بلکه بسیاری از مشاغل مرتبط با این حوزه و مشاغلی که غیرمستقیم با حوزه گردشگری در ارتباط هستند نیز دچار تعطیلی، خسارت و تهدید شدند به‌گونه‌ای که کسبه، شاغلان بخش خدمات، حمل‌ونقل و بهداشت که در ارتباط تنگاتنگ با گردشگری و گردشگران قرار داشتند دچار چالشی بحران گونه شدند.
بنا بر گفته حسین جعفری مدیر یکی از هتل‌آپارتمان‌های مشهد باوجوداینکه در حال حاضر مراکز اقامتی منعی برای پذیرش مسافر ندارند اما درست در زمانی که می‌توان از این فرصت برای پذیرش گردشگر استفاده کرد دولتمردان راه‌های ورود به مشهد مقدس را مسدود کرده و این فرصت را از این صنف گرفتند.
وی با اشاره به تعطیلات ۲۲ بهمن اظهار می‌کند: دقیقاً در هنگامی‌که آماده پذیرایی از گردشگران شدیم به‌یک‌باره دولت ورود خودروها را به مشهد ممنوع کرد و لذا این فرصت هم از دست رفت.
وی بابیان اینکه از سال گذشته تاکنون بیش از نیمی از هتل‌آپارتمان تعطیل و اغلب صاحبان آن ورشکسته شدند بیان می‌کند: جالب اینجاست باوجوداینکه اکثر هتل‌ها تعطیل هستند شایعاتی مانند گوشت‌های فاسد در هتل‌های مشهد در فضای مجازی منتشرشده که بیشتر از گذشته رقم نیمه‌جان این صنعت را می‌گیرد و به ما ضرر وارد می‌کند.
سفرهای هوشمند راهکار عبور از بحران
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: متأسفانه به دلیل شیوع بیماری کرونا و از طرفی محدودیت‌های اعمال‌شده در خصوص سفرهای شخصی ضریب اشغال تخت‌های این استان به‌طور بی‌سابقه‌ای کاهش و به کمتر از ۱۵ درصد رسیده است.
امیر سزاوار بابیان اینکه هیچ هتل و واحد اقامتی با این ضریب اشغال و درآمد قادر به پاسخگویی هزینه‌های جاری خود نیست افزود: از همین رو بسیاری از واحدهای اقامتی تعداد کارکنان و پرسنل خود را به حداقل ممکن و در برخی از واحدها حتی به میزان یک نگهبان و مسئول تأسیسات کاهش دادند.
وی با اشاره به اینکه بنا بر گزارش مسئولان بهداشتی سایه این بیماری حداقل تا پایان سال وجود دارد اذعان کرد: از همین رو سفرهای هوشمند با رعایت پروتکل های بهداشتی تنها راه کمک به این صنعت در شرایط فعلی است.
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی بابیان اینکه برای جلوگیری از نابودی این صنعت و هم‌چنین هتل داران باید دولت امتیازاتی مانند بخشودگی حق بیمه، مالیات‌ها را در دستور کار قرار دهد و نسبت به اعطای وام‌های بلندمدت با بهره کم اقدام کند افزود: متأسفانه شرایط خوبی در حال حاضر بر این صنعت حاکم نیست.
آمار بیکاران به ۱۸ هزار نفر رسید
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در همین رابطه در گفت‌وگو با بازار پیرامون آخرین وضعیت مراکز گردشگری اظهار کرد: در حال حاضر از مجموع تعداد دو هزار و ۳۰۰ واحد گردشگری دارای مجوز فعالیت در این استان حدود یک هزار و ۷۰۰ تعطیل شده است.
یوسف بیدخوری بابیان اینکه ۷۴ درصد واحدهای گردشگری خراسان رضوی متأسفانه به تعطیلی کشانده شده است افزود: میزان خسارت وارده ناشی از تعطیلی واحدهای گردشگری و پذیرایی از اسفند پارسال تا پایان دی‌ماه امسال به رقم ۳۹ هزار میلیارد ریال رسیده است که رقم قابل‌توجه و غیرقابل جبرانی است.
وی با اشاره به این موضوع که خسارات ناشی از این بیماری هم چنان در این صنعت ادامه‌دار است افزود: متأسفانه افزون بر ۳۴ هزار شاغل به‌طور مستقیم از این صنعت ارتزاق می‌کردند که افزون بر نیمی آن‌ها و معادل ۱۸ هزار نفر به جمع بیکاران پیوسته و اشتغال خود را از دست دادند.
کوچ نیروهای متخصص
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی بابیان اینکه خراسان رضوی با بیشترین تعداد واحدهای اقامتی ایران و اشتغال این حوزه در حال حاضر با کاهش مسافرت‌ها شاهد وارد آمدن بیشترین خسارت به صنعت گردشگری در همه زوایای آن است. به ما گفت: در این راستا ناگزیریم برای حفظ اشتغال و تأمین معیشت شهروندان فعال در این حوزه با حفاظت صنعت گردشگری در برابر نابودی و در عرصه نگه‌داشتن نیروهای متخصص آن اقدامی انجام دهیم.
وی بابیان اینکه امروز در تمام دنیا شاهد آغاز تلاش برای بازگشت به زندگی عادی هستیم و دیگر قرنطینه جوابگو نیست بلکه مسئولیت‌پذیری افراد و توجه به رعایت بهداشت مدنظر قرارگرفته است ادامه داد: در دنیا چاره‌ای جز این نیست که رعایت بهداشت و پروتکل‌های بهداشتی دارد جای خود را به قرنطینه دهد تا فضا تغییر کند و دوباره اقتصاد و پیشرفت در مسیر حرکت قرار گیرد.
بید خوری عنوان کرد: پروتکل‌های سفر هوشمند و سفر مسئولانه در همه مراکز اقامتی استان رعایت می‌شود و هیچ مشکلی برای اقامت و وی پذیرایی شایسته زائران در مشهد وجود ندارد.
تخریب فضای گردشگری
وی هم‌چنین در پاسخ به اینکه ادعای توزیع گوشت‌های آلوده در هتل‌های مشهد به‌عنوان یکی از اخبار دست‌به‌دست شده در فضای مجازی از کجا نشات گرفته است افزود: هیچ گوشت آلوده‌ای در هتل‌های مشهد توزیع نشده است و کلیپ پخش‌شده مربوط به دو سال قبل است که مدیرکل وقت تعزیرات حکومتی استان درباره گوشت‌های غیربهداشتی صحبت کرده بود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره اظهارات فردی با عنوان مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی در این فیلم نیز اظهار کرد: حضور ایشان در کلیپ نشان می‌دهد که کلیپ منتشرشده مربوط به مدت‌ها قبل است و در حال حاضر این فرد در این جایگاه قرار ندارد.
وی با اشاره به اینکه هر از چند گاهی خبرهای این‌گونه در فضای مجازی منتشر می‌شود بیان کرد: به نظر می‌رسد این خبرها تخریب فضای گردشگری و زیارت در مشهد را هدف قرار داده وگرنه در رعایت شرایط و پروتکل‌های بهداشتی مراکز اقامتی هیچ مشکلی وجود ندارد.
نیازمند تدابیر جدی
در حالی که در طی چند سال گذشته اتفاقات خوبی در حال رخ دادن بود و درصد گردشگران چینی در کشور رو به افزایش می‌رفت اما حالا کرونا تمام معادلات را به هم ریخته است.
در حال حاضر بسیاری از صاحب‌نظران حوزه گردشگری تأکید بر نیازمندی‌هایی درزمینهٔ آموزش مدیریت بحران برای کسب‌وکارهای گردشگری در جهت فعالیت‌هایی چون امکان تغییر فوری کاربری در زمان بحران و غیره و از طرفی حمایت‌های بخش دولتی برای اعطاء تسهیلات مناسب دارند تا بتوان با توانی بیشتر، تاب‌آوری گردشگری را در زمان بحران در سطحی مطلوب حفظ کرد.
آنچه مسلم است اینکه بحران کرونا ضرر و زیان سنگین و طولانی‌مدتی بر بدنه صنعت گردشگری مشهد و خراسان رضوی وارد می‌آورد. بدیهی است تا بازگشت شرایط به حالت عادی و جلب اعتماد دوباره مردم برای مسافرت و استفاده از هتل، زمان طولانی در پیش است که مدیریت آن نیازمند تدابیر جدی، سریع و مؤثر مسئولان برای احیاء دوباره این صنعت خواهد بود.
نظر شما