بازار؛ گروه انرژی: ایران در ۸ ماهه نخست امسال ۱.۷ میلیارد دلار بنزین صادر کرده است. حالا درست در شرایطی که تحریم فروش نفت ایران را به چالش کشیده، بنزین صدر نشین کالاهای صادراتی شده است. صادراتی که اگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس نبود، دست یافتن به آن کمی غیر ممکن به نظر می‌رسید. با وجود ظرفیت صادراتی که تکمیل و بهره برداری از پالایشگاه خلیج فارس برای اقتصاد ایران به همراه داشته، بیژن زنگنه وزیر نفت ایران پالایشگاه سازی را کثافت کار دانسته و آن را کاری غیر اقتصادی می‌دانند.
این در حالی است که فریدون عباسی رییس کمیسیون انرژی در اینباره به بازار می‌گوید: تنها با سرمایه گذاری در صنایع پایین دست پتروشیمی و پالایشگاهی می‌توان به اشتغال و درآمد ارزی بالا دست پیدا کرد. او البته در اظهاراتی تامل برانگیز مردم را مقصر شرایط بد اقتصادی دانسته و می‌گوید که اینکه دلار به بالای ۲۵ هزار تومان رسیده تاوان انتخاب اشتباه مردم است.
رییس کمیسیون انرژی مجلس همچنین در بخش دیگری از گفته‌های خود می‌گوید که مشکل اصلی ما در اقتصاد نبود انسجام بین مدیریت دولت و مجلس است. او همچنین درباره نحوه توزیع خوراک پتروشیمی‌ها در سال ۱۴۰۰ هم گفت: باید یک برنامه ریزی طولانی مدت برای ۳۰ تا ۵۰ سال آینده داشته باشیم. مطابق این برنامه‌ها تعیین کنیم که خوراک پتروشیمی‌ها با چه قیمتی توزیع شود و چه محصولی را باید تولید کنیم.
متن کامل گفتگوی بازار با فریدون عباسی رییس کمیسیون انرژی مجلس با خبرگزاری بازار را در ادامه می‌خوانید:
به دلیل شفافیت سوء برداشت‌های متفاوتی از قوانین کشور صورت می‌گیرد و همین مساله راه‌های فرار زیادی را برای قانون شکنی‌ها ایجاد کرده است
* در صنعت نفت رانت‌های متعددی وجود دارد که بعضا نصیب افراد صاحب نفود و به نوعی آقا زاده‌ها می‌شود. چطور می‌توان جلوی این رانت‌ها را گرفت؟
جلوگیری از رانت و فساد از دو راه امکان پذیر است. راه نخست افزایش نظارت‌هاست. باید سازمان بازرسی کل کشور و نهادهای نظارتی مثل وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه روی مساله دقت بیشتری داشته و قوی تر در این حوزه عمل کنند. اما عامل دیگری که موجب شکل گیری رانت و فساد در کشور می‌شود، خلاهای قانونی است. باید شرایطی را فراهم آورد که قانون‌ها در کشور شفاف شوند. متاسفانه به دلیل شفافیت سوء برداشت‌های متفاوتی از قوانین کشور صورت می‌گیرد و همین مساله راه‌های فرار زیادی را برای قانون شکنی‌ها ایجاد کرده است.
* رانت و فساد در حوزه‌های مختلف به ویژه صنعت نفت تا حد زیادی ریشه دوانده است. گسترش فساد در کشور به گونه ای است که امکان فعالیت از بخش‌های واقعی اقتصادی و افرادی که رانتی و نفوذی ندارند، سلب شده است. به عنوان مثال شرکت‌های صوری پتروشیمی خوراک ارزان قیمت را از بورس دریافت می‌کنند و آن را در بازار آزاد می‌فروشند. این در حالی است که که واحدهای واقعی موفق به تامین نیاز خود به قیمت دولتی و یارانه ای نیستند؟
رانت‌های موجود در صنعت نفت حاصل نبود انسجام در مدیریت اقتصادی کشور و عدم هماهنگی دولت و مجلس است. نمایندگان مجلس هم در این مشکل پیش آمده بی تقصیر نیستند. مادامی که بخشی نگری وجود داشته باشد، رانت و فساد هم ادامه خواهد داشت. اگر این مشکل حل شود، خوراک پتروشیمی‌ها هم عادلانه و منطقی توزیع خواهد شد.
نمی شود که مدام به خواست هر آقازاده ای پتروشیمی ایجاد کنیم و خط لوله احداث کنیم؛ اما گاز نداشته باشیم و فشار چاه‌ها مدام افت کنند. باید یک برنامه ای را برای ۳۰ تا ۵۰ سال آینده تهیه کنیم
* برنامه مجلس برای توزیع خوراک پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ چیست؟ آیا قرار نیست تغییری در این وضعیت پیش بیاید؟
باید نوعی تعادل مواد یا بالانس متریال در کشور ایجاد کنیم. نمی شود که مدام به خواست هر آقازاده ای پتروشیمی ایجاد کنیم و خط لوله احداث کنیم؛ اما گاز نداشته باشیم و فشار چاه‌ها مدام افت کنند. باید یک برنامه ای را برای ۳۰ تا ۵۰ سال آینده باید تهییه کنیم. عقلای کشور تعیین کنند که هر پتروشیمی و چه محصولی را تولید و عرضه کنیم. گاز را از جنوب به شمال انتقال می‌دهیم، بعد از آنجا محصول پتروشیمی را به ترکیه صادر می‌کنیم. بعد هم کالایی که مواد اولیه آن را خود تامین کرده ایم، به چند برابر قیمت از این کشور وارد کنیم. اگر می‌خواهیم در استان‌های شمالی و مرکزی کشور کالایی دارای ارزش افزوده تولید کرده و به اشتغال این مناطق کمک کنیم باید روی صنایع پایین دستی کار کنیم. با توسعه صنایع پایین دستی پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها می‌توان به کاهش نرخ بیکاری و رشد اشتغال و تولید ثروت کمک زیادی کرد. اینطور نباشد که دلمان را به تولید و صادرات یک محصول با ارزش افزوده پایین دل خوش کنیم.
اقدامات دولت فعلی به مبنای فکری و دیدگاه‌های فلسفی وزرا و رییس جمهور آن بر می‌گردد. آنها یک مبنای فکری دارد که بر اساس این مبنای باید دلار ۲۵ هزار تومان باشد و قیمت مواد غذایی افزایش پیدا کرده است. با همان مبانی فکری پالایشگاه سازی را مضر می‌داند
* با وجود ارزش افزوده بالایی که توسعه پالایشگاه‌ها می‌تواند داشته باشد، اما وزیر نفت پالایشگاه سازی را کثافت کاری می‌داند. همین دیدگاه باعث شده که در این دولت عملا کار خاصی در این زمینه انجام نشود.
اقدامات دولت فعلی به مبنای فکری و دیدگاه‌های فلسفی وزرا و رییس جمهور آن بر می‌گردد. آنها یک مبنای فکری دارد که بر اساس این مبنا باید دلار ۲۵ هزار تومان باشد و قیمت مواد غذایی افزایش پیدا کرده است. با همان مبانی فکری پالایشگاه سازی را مضر می‌داند. مردم باید مراقب باشند؛ انتخابات نزدیک است. باید انتخاب درستی داشته باشیم.
* اما صحبت‌هایی که قبل از انتخابات مطرح می‌شود با آنچه که مسئولان بدان عمل می‌کنند، زمین تا آسمان با هم فرق دارد؟
به هر حال مردم باید دقت کنند که به چه مبانی فکری رای می‌دهند. قبل از انتخابات مسئولان این دولت مدعی بودند که اگر مردم به ما رای ندهند، قیمت دلار به ۵ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. ای کاش مردم به این دولت رای نداده بودند که دلار امروز نه ۲۵ هزار تومان بلکه ۵ هزار تومان بود.
دولت انتخاب مردم بوده است. انتخاب اشتباه مردم موجب شده قیمت دلار در کشور به بالای ۲۵ هزار تومان برسد. اگر مردم انتخاب درستی داشتند، شاید امروز شرایط بهتری را داشتیم. حتی این قضیه در مجلس هم صادق است. باید شاخص‌های بهتری را برای انتخابات قائل باشیم. نماینده‌های ما باید قانون گذار باشند نه مسئول تدارکات شهرستان‌ها
* منظور شما این است که مردم انتخاب اشتباهی داشتند؟
دولت انتخاب مردم بوده است. انتخاب اشتباه مردم موجب شده قیمت دلار در کشور به بالای ۲۵ هزار تومان برسد. اگر مردم انتخاب درستی داشتند، شاید امروز شرایط بهتری را داشتیم. حتی این قضیه در مجلس هم صادق است. اینکه من خوب نیسنیم، مردم نباید به من رای بدهند. باید شاخص‌های بهتری را برای انتخابات قائل باشیم. نماینده‌های ما باید قانون گذار باشند نه مسئول تدارکات شهرستان‌ها. قانون انتخابات برای مجلس باید عوض شود. نمی شود که هر کس فوق لیسانس داشت در انتخابات ثبت نام کند و ما هم قومی و قبیله ای به فردی رای بدهیم. مجلس باید راس امور باشد، این یعنی این که نمایندگان باید قانون گذار باشند. مجلس اگر قانونی نگذارد یا قانونی را به تصویب برساند که دولت آن را اجرا نمی کند، کجای آن راس امور می‌شود.
نظر شما