صفورا کاظمیان؛ بازار: این روزها بازار همه چیز پر از نوسان و بالا و پایین شدن است تا جایی که دیگر عادت کرده‌ایم به شنیدن دلایلی از این دست که صادرات عامل گرانی است، سیل و سرمازدگی دخیل‌اند یا همه تقصیرها گردن دلالان و گرانی دلار و تحریم‌هاست.
گاهی مواد اولیه نیست، زمانی مواد بسته‌بندی وجود ندارد و زمان دیگری اینها هست ولی مردم به بازار هجوم آورده‌اند و خلاصه اینکه اوضاع بازار بالا و پایین و پرنوسان است.
اما میوه از ابتدای امسال با افزایش قیمت روبه‌رو بود و با وجود اینکه وعده‌های مبنی بر شکسته شدن قیمت‌ها داده شد اما این کمر مردم بود که زیر بار گرانی خم شد ولی بازار خم به ابرو نیاورد.
هر روز در این آشفته بازار نوبت یک قلم کالاست که بالا بکشد و انگار زیر سایه بی‌برنامگی‌ها قرار نیست اوضاع به سامان شود.
هنوز از شوک تخم مرغ دانه ای دو هزار تومان خارج نشده‌ایم که قیمت خیار در بازار به کیلویی ۱۶ هزار تومان رسیده و ناگفته پیداست که محصولی مثل خیارشور در این بازار به بالای کیلویی ۳۰ هزار تومان می‌رسد
هنوز از شوک تخم مرغ دانه ای دو هزار تومان خارج نشده‌ایم که قیمت خیار در بازار به کیلویی ۱۶ هزار تومان رسیده و ناگفته پیداست که محصولی مثل خیارشور در این بازار به بالای کیلویی ۳۰ هزار تومان می‌رسد.
اما علت این گرانی را باید در چه چیزی جستجو کرد و مقصر کیست و موضوع چیست؟
از بازاریان و کشاورزان که می‌پرسیم علت را در نبود حمایت از کشاورزان و افزایش هزینه‌های بسته‌بندی، کارگر و حمل و نقل می‌دانند که هزینه نهایی را آنقدر بالا برده و فروشندگان نیز ناگزیر به چنین قیمت‌گذاری شده‌اند.
پر واضح است که یکی از راه‌های حمایت از کشاورزان برنامه‌ریزی درست برای کشت سالانه است؛ درواقع جهاد کشاورزی با توجه به چشم‌اندازی که برای بالا بردن بهره‌وری در نظر گرفته باید بر نوع و میزان کشت کشاورزان نظارت داشته باشد.
همچنان بی‌برنامگی‌ها در حوزه کشت محصولات کشاورزی بی‌داد می‌کند به نحوی که بازار صادرات یک محصول، کشاورزان را به کاشت آن تشویق می‌کند اما به یک‌باره صادرات قطع می‌شود و محصول تولید شده به شکل مازاد روی دست کشاورز می‌ماند
این نظارت‌ها برای کاهش مصرف آب تا حدودی عملیاتی شده اما همچنان بی‌برنامگی‌ها در حوزه کشت محصولات کشاورزی بی‌داد می‌کند به نحوی که بازار صادرات یک محصول، کشاورزان را به کاشت آن تشویق می‌کند اما به یک‌باره صادرات قطع می‌شود و محصول تولید شده به شکل مازاد روی دست کشاورز می‌ماند.
وقتی چنین وضعیتی پیش می‌آید جهاد کشاورزی یا اتاق بازرگانی و سازمان تعاون روستایی خود را با ایجاد بازار صادرات جدید یا خرید تضمینی و حمایتی ملزم به حمایت از کشاورز نمی‌دانند و آنقدر توی سر محصول تولیدی می‌خورد که در سال آینده با کاهش کشت آن محصول خاص؛ ورق برمی‌گردد و با گرانی سرسام‌آور یک محصول کشاورزی روبه‌رو می‌شویم.
بارها دیده و شنیده ایم که در استان همدان همواره کشاورزان از این ناحیه آسیب دیده‌اند و آنقدر حمایت‌ها از آنان ناچیز بوده که بارها به ورشکستگی آنان ختم شده و متضرر این رویه تنها کشاورزان بوده اند.
شاید چندین و چند مرتبه با صحنه کامیون‌های حامل گوجه گندیده روبه‌رو شده‌ایم و بارها دیده‌ایم که کشاورزان محصول خود را نابود می‌کنند کما اینکه همین ماجرای تاسف بار چندی پیش برای محصول بادمجان پیش آمد ضمن اینکه از ابتدای امسال محصول سیب‌زمینی نیز با این وضعیت روبه روست و به این دلیل که کرونا باعث شد عراق سیب‌زمینی ایران را نخرد و کشور نیز برای جایگزینی بازار عراق موفق عمل نکرد سیب‌زمینی به قیمت کمتر از هزینه‌ای که برای کشاورز برداشته نرخ گذاری شد و حالا سالی پر از زیان مالی برای سیب‌زمینی کاران رقم خورده است.
همین رویه سبب شده که اغلب سیب زمینی کاران اذعان کنند در سال آینده سیب‌زمینی نخواهند کاشت چراکه دولت هیچ حمایتی از آنان نکرده و حالا باید منتظر بود و دید که قیمت سیب‌زمینی پر مصرف در سال آینده تا کجاها بالا خواهد کشید؛ چراکه با وضعیت امسال؛ تولید سیب‌زمینی در سال آینده کاهش چشمگیر خواهد داشت و جواب‌گوی بازار مصرف نخواهد بود.
سیب‌زمینی‌ای که با خام‌فروشی به شکم دستگاه‌های چیپس‌سازی می رود برای کشاورز در هر کیلو دو هزار و ۵۰۰ تومان نان کرده در حالی‌که کارخانجات چیپس ۱۸۰گرمی را به قیمت ۱۲ هزار تومان می‌فروشند یعنی به خروار می‌خرند و به گرم سود می‌کنند
این اتفاقات در حالی رقم می خورد که سیب‌زمینی‌کاران در تمام ۱۰ ماه سال چشم‌انتظار حمایت مسئولان بوده اند اما دری به رویشان گشوده نشده و مسئولان تنها به فروش سیب‌زمینی به کارخانه‌های تولید چیپس اکتفا کرده اند که باید گفت حتی در این صورت سیب‌زمینی‌ای که با خام‌فروشی به شکم دستگاه‌های چیپس‌سازی می رود برای کشاورز در هر کیلو دو هزار و ۵۰۰ تومان نان کرده در حالی‌که کارخانجات چیپس ۱۸۰گرمی را به قیمت ۱۲ هزار تومان می‌فروشند یعنی به خروار می‌خرند و به گرم سود می‌کنند.
موضوع به همین جا ختم نمی شود چراکه با خام‌فروشی سیب‌زمینی هم آب استان همدان را صادر کرده‌ایم هم ارزش افزوده را به استان‌های دیگر برده‌ایم و هم جیب کشاورز را بی‌نصیب گذاشته‌ایم؛ یعنی کشاورز هر ۱۸۰ گرم سیب‌زمینی را ۴۵۰ تومان یا به عبارتی چهار هزار و ۵۰۰ ریال می‌فروشد درحالی که همان ۱۸۰ گرم وقتی داخل بسته بندی چیپس می‌رود قیمتش ۱۲ هزار تومان می‌شود.
دقیق تر که می شویم به یک واقعیت می رسیم و آن اینکه همه اینها در سایه بی‌برنامگی‌ها رخ می‌دهد؛ اگر دولت‌ها برنامه مشخصی برای کاشت محصول از سوی کشاورزان در نظر بگیرد و بر اساس نیاز بازار کشت صورت گیرد و اگر صنایع تبدیلی و فرآوری در استان‌های قطب کشاورزی وجود داشته باشد و اگر خریدهای تضمینی و حمایتی از کشاورزان صورت گیرد و اگر صادرات برنامه ای مثلا ۵ ساله داشته باشد و مقاصد صادراتی متعدد باشد و نه انگشت‌شمار به طور حتم زیان کشاورز کاهش قابل توجه خواهد یافت و یک سال وفور و ارزانی و سال دیگر کم‌بود و گرانی را نخواهیم داشت.
این روزها اوضاع قیمت‌گذاری خیار و نتیجه حمایتی که سال گذشته باید از خیارکاران وجود می‌داشت اما در این زمینه کوتاهی شد را می بینیم تا جایی که حتی رئیس میدان میوه و تره‌بار همدان را به فکر بازار سیب زمینی سال آینده فرو برده و باعث شده این گرانی عجیب و غریب و نامعقول خیار را هشداری برای قیمت سال آینده سیب‌زمینی بداند.
به گفته حسین قاسم‌لو کشاورزان حمایت نشدند و تبعات این حمایت نشدن ها گرانی محصولات کشاورزی است ضمن اینکه وی با تأکید بر اینکه از کشاورزان حمایتی نمی‌شود، عنوان کرده وقتی کشاورزان در سال گذشته مجبور شدند خیارهای خود را دور بریزند کسی از کشاورزان حمایت نکرد و متضرر شدند بنابراین تعدادی از کشاورزان کنار کشیدند و کشت نداشتند که همین موضوع باعث شده امروز خیار به کیلویی ۱۶ هزار تومان برسد.
موارد این بار هم در قالب تلگنری بیان شد تا شاید قابل توجه مسئولان قرار گیرد هر چند که امیدواریم روزی به این بی‌برنامگی‌ها و بی‌حمایتی‌ها پایان داده شود تا مردم کمتر آسیب ببینند.
نظر شما