بازار؛ گروه بورس: معمولا از بورس به عنوان آینه اقتصاد کشورها یاد می‌کنند، که این اصل بیشتر بر اقتصادهای حاکم است که شفافیت لازم در بنگاه‌های اقتصادی آن حاکم باشد اما در کنار آن هم برخی از صاحب‌نظران بدون آنکه پیش شرطی برای تطبیق شاخص بورس با اقتصادی کی کشور قائل باشند، معتقند که بورس حتی اگر رشد و ریزشی هم داشته باشد در نهایت بعد از شش الی هفت ماه به مسیر اصلی خود باز می‌گردد و نمایانگر اوضاع اقتصادی می‌شود.
مدیریت پشت تابلوی بورس یک قمار بازی مدیریت شده است و دولت به منظور تامین بدهی خود اقدام به قیمت سازی در بورس می‌کند
بر اساس آنچه در کتاب مالی آمده زمانی بورس می‌تواند بیانگر شرایط اقتصادی یک کشور باشد که ناشران آن به صورت شفاف در یک بازار آزاد و بدون دخالت‌های دولت و نهادهای دیگر فعالیت کنند. پیشتر فعالان بازار سرمایه و حتی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دستکاری دولت در بازار سرمایه را مطرح کردند و یکی از دلایل ریزش بازار هم وجود دستکاری دولت می‌دانند.
همین دیدگاه در بین برخی از کارشناسان بازار مالی وجود دارد که اگر دولت یا هر نهادی بخواهد، بازار بورس را به صورت مصنوعی رشد دهد در نهایت به خاطر وابسته بودن بازار به شرایط اقتصادی، به حالت اصلی خود بر می‌گردد. هستند افرادی که چنین دیدگاهی را با این تحلیل که رشد در بورس ناشی از فعالیت‌های درون جوش نبود، بلکه نشات گرفته از یک رونق کاذب است رد می‌کنند.
تاریخچه نوسان بورس در سال ۹۹
شاخص کل بورس تهران در مرداد ماه سال جاری با یک رشد شارپی به ۲میلیون ۷۰ هزار واحد رسید که همین رشد انتظارات سهامداران از بازار سرمایه را افزایش داد این در صورتی بود که بسیاری از فعالین بازار سرمایه و حتی نمایندگان مجلس با طرح موضوع «رشد مصنوعی شاخص» این اخطار را به سهامداران می‌دادند که رشد شاخص منطق اقتصادی ندارد و با با شرایط اقتصاد ایران چندان مطابقت ندارد که در همان زمان برخی از اقتصاددانان عنوان کردند که بورس در ایران آینه اقتصاد کشور نیست.
از مرداد ماه سال جاری با ریزش شاخص کل، عنوان شد که بازار وارد دوران اصلاح شده، تا جایی که حدود سه ماه بازار به صورت نوسانی خود را به مرز ۱میلیون ۱۰۰ هزار واحد رساند، اما بعد از آن در یک مقطع دو ماه بازار کمی از ریزش فاصله گرفت و خود را به نزدیکی شاخص ۱میلیون ۶۰۰هزار واحد نزدیک کرد. در دو ماه اخیر هم شاخص مسیر ریزشی پیدا کرد و خود را به ۱میلیون ۱۵۰ هزار واحد رساند. در هفته‌های اخیر هم شاخص بین مرز ۱میلیون ۱۰۰ تا ۱میلیون ۳۰۰ هزار واحد در حال نوسان است.
با قطعیت اعلام می کنم که اوضاع امروز بازار بورس دقیقا همان چیزی است که باید باشد. بر عکس آنچه قبلاً شاهد بودیم غیر طبیعی بود زیرا در وضعیت وخیم اقتصادی کنونی باید شاخص بورس کاهشی باشد تا با واقعیت اقتصاد همخوانی داشته باشد
برخی از صاحب‌نظران بر این باورند که شرایط کنونی بازار، شرایط نرمال و طبیعی و منطبق بر اقتصاد کشور است. این افراد با مطرح کردن این موضوع که شرایط بورس دقیقا همان چیزی است که باید باشد می‌گویند که شاخص در چنین مرزی بیشتر نمایانگر اقتصاد ایران است تا بالاتر از این عدد.
شاخص کنونی بازار با واقعیت اقتصادی فاصله دارد
ابوذر ندیمی اقتصاددان و مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه با این تفسیر که بازار بورس دارای مدیریت پنهان است می‌گوید شاخص کنونی بازار سرمایه منطبق با واقعیت اقتصاد کشور ندارد. او در گفتگو با بازار در پاسخ به این سوال که آیا شاخص کنونی بازار با واقعیت اقتصادی منطبق دارد گفت: مدیریت پشت تابلوی بورس یک قمار بازی مدیریت شده است و دولت به منظور تامین بدهی خود اقدام به قیمت سازی در بورس می‌کند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بازار بورس انحصار چند کارگزاری بزرگ است و دخالت‌های زیادی در بازار می‌شود گفت: عدد کنونی شاخص کل واقعیت اقتصادی نیست و به نظر بنده شاخص پایین تر از این عدد هم خواهد آمد تا منطبق بر واقعیت اقتصادی شود.
تعداد واحد تعطیلی و رشد شاخص بورس
آماری دقیقی از میزان کارخانجات تعطیل و نیمه تعطیل در سال ۹۸ منتشر نشده اما بر اساس گفته محسن صالحی‌نیا مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در بهمن ۹۷، از ۴۳ هزار واحد صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی، حدود ۱۲ هزار بنگاه کوچک و متوسط در وضعیت رکود قرار دارند. او همچنین گفته بود که آمار دقیقی نمی‌توان از میزان تعطیلی این کارخانجات به دست آورد.
این در حالی است که در آمار غیر رسمی آمده است که بیش از ۶۰درصد از صنایع تولیدی در کشور در حالت تعطیل یا نیمه تعطیل به سر می‌برند، که برخی از صاحب‌نظران با استناد به چنین آماری قرمز بودن بازار را طبیعی می‌دانند.
سید محسن هاشمی کارشناس بازار سرمایه در همین رابطه می‌گوید: با قطعیت اعلام می کنم که اوضاع امروز بازار بورس دقیقا همان چیزی است که باید باشد. بر عکس آنچه قبلاً شاهد بودیم غیر طبیعی بود زیرا در وضعیت وخیم اقتصادی کنونی باید شاخص بورس کاهشی باشد تا با واقعیت اقتصاد همخوانی داشته باشد. او بر این باور است که با وجود اینکه ۷۰درصد از واحدهای تولید تعطیل است نباید انتظار سبز شدن بازار را داشت.
برخی از کارشناسان معتقدند تا رشد اقتصادی صورت نگیرد بازار به حالت تعادل نخواهد رسید
این نظر را بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه هم قبول دارند که سهم‌های بزرگ در بازار در حال حاضر در شرایط ارزنده قرار دارند و دخالت در بازار و مصنوعی کردن رشد بازار بیشتر به زیان سهامداران و از دست رفتن سرمایه آن‌ها می‌شود.
با چنین تفاسیری سهامداران زیان دیده از بازار سرمایه نباید انتظار رشد و برگشت شاخص به حالت قبلی و جبران زیان در سهم را به این زودی داشته باشند. دعوت دولت به بازار سرمایه و نشان دادن این بازار به عنوان یک بازار کم ریسک، دلیلی بود که سهامداران خرد را به سمت بازار سهام کشاند، که همین موضوع سبب شد که دولت به عنوان مقصر اصلی از دست رفتن سرمایه مردم در این بازار شود.
دولت با افزایش سرمایه شرکت‌ها زیان مردم را جبران کند
به گفته محمد لو مدیر سرمایه‌گذاری شاهد، دولت برای جبران زیان سهامداران اجازه افزایش سرمایه به شرکت‌ها را بدهد تا با این روش کمی از زیان سهامداران کاسته شود. او در گفتگو با بازار در پرسش این پاسخ که آیا بازار به روند بهتری می‌رسد گفت: بعید می‌دانم تا رشد اقتصادی صورت نگیرد بازار به حالت تعادل برسد. به نظرم دولت برای جبران زیان سهامداران افزایش سرمایه شرکت‌ها را تسریع کند.
آنچه که مسلم است که شاخص بورس در حال حاضر، منطبق با اقتصاد کشور نیست و به گفته صاحب‌نظران اقتصاد تقریبا شاخص کل باید در همین رنج و یا پایین‌تر از آن حرکت کند تا بر اقتصاد کشور منطبق پیدا کند.
نظر شما