بازار؛ گروه بین الملل: سایت تحلیلی فارین پالیسی اخیرا مقاله ای با قلم «استیون کوک» با عنوان «چگونه عربستان سعودی از مسوولیت قتل، معاف می شود؟» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.
انتظارات عمومی در واشنگتن از این قرار است که سعودی ها با دولت تازه بایدن روزهای سختی را سپری خواهند کرد. «جو بایدن» و «کاملا هریس» گفته اند که روابط با پادشاهی را ارزیابی می کنند و به پشتیبانی از عربستان در جنگ یمن پایان خواهند داد. بایدن پس از مراسم تحلیف به قول خود عمل کرد، آنجا که فروش سلاح به عربستان- دست کم برای کوتاه مدت- را تایید نکرد.
عربستان سعودی یک متحد مشکل ساز است. ولیعهد این کشور یک جنگ پنج ساله بیهوده را در یمن به راه انداخته که موجب کشته و زخمی شدن ده ها هزار نفر شده است. اصلاح طلبان را بازداشت و اذیت و تحریم بین المللی علیه قطر(اگرچه یک متحد نمونه نیست اما یک شریک امنیتی مهم برای ایالات متحده به شمار می رود) را هدایت می کند. همچنین سوالاتی پیرامون نقش عربستان و شهروندانش در حادثه یازده سپتامبر وجود دارد.
درست است که «محمد بن سلمان» اصلاحات اجتماعی مهمی در عربستان را کلید زده که بهبود زندگی شهروندانش را موجب شده اما این موضوع اندکی از اهمیت پاسخگویی سعودی ها نسبت به تخلفاتشان نمی کاهد.
حتی در اوج خشونت علیه «جمال خاشقچی»، عربستان همچنان مکانی بود که شمار زیادی باور داشتند می توانند در آنجا پول دربیاورند. عربستان با گستره ای از مشکلات اقتصادی روبروست. پروژه نه چندان موفق شهر نئوم بسیاری را فراری می دهد و تلاش های ریاض برای بازیابی بازار کار و ساخت نهادهای اقتصادی دشوار و بزرگ به نظر می رسند. با این حال سعودی ها هنوز هم بزرگ ترین اقتصاد خاورمیانه را دارند و همین سبب می شود تا شریک جذاب بسیاری از سرمایه گذاران برای طرح های سرمایه گذاری آینده ریاض باشند.
این استدلال مطرح می شود که اگر رهبران تجاری بخواهند با عربستان ادامه دهند دلیلی ندارد که دولت تازه وارد بایدن نیز چنین کاری کند. با این حال به نظر می رسد که واشنگتن در انجام هر کاری که بخواهد انجام دهد آزاد نیست. در اینجا محدودیت های ژئوپلتیکی وجود دارند. برنامه ریزان نظامی ایالات متحده، عربستان را یک شریک مهم در سیاست ایران می دانند. سیاست های بالقوه دولت بایدن در مورد ایران نیز در این بین قرار می گیرند، مثلا پیوستن به توافق هسته ای یا گفتگو پیرامون یک توافق تازه. در هر دو مورد دولت بایدن نیازمند پشتیبانی ریاض است. این بدان معنی است که گفتگوکنندگان آمریکایی باید نسبت به نگرانی های ریاض حساس باشند.
موضوع مرتبط با ایران و ژئوپلیتیک منطقه، جنگ در یمن است. ایرانی ها حالا با انصارالله در ارتباط اند و عربستان امنیت کم تری دارد. در این جنگ نمی توان پیروزی متصور شد و سعودی ها ناچار به خروج اند. سوال اینجاست که آیا آنها بدون کمک ایالات متحده می توانند این کار را انجام دهند یا نه. بدون شک سعودی ها دوست دارند که این کار در قالب امنیت مرزی از جمله سامانه های تسلیحاتی صورت گیرد.
اعلام دولت بایدن برای ارزیابی روابط با عربستان چالش برانگیز است. می توان به سعودی ها گفت که خودشان را از باتلاق یمن خارج کنند اما این کار عاقلانه نیست. خروج از یمن به نفع آمریکاست، در صورتی که سعودی ها روابط خود با واشنگتن را حفظ کنند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، عربستان یار و طرف صحبت اصلی ایالات متحده در منطقه است و دست کم بخشی از توافق آمریکا با ایران از یمن می گذرد.
آیا ایالات متحده باید سعودی ها را از آنچه به آن علاقه دارند- سامانه های تسلیحاتی فانتزی- جدا کند؟ دولت بایدن می تواند این موضوع را ارزیابی کند که سلاح های آمریکا چه تعداد از غیر نظامیان را کشته است. با این حال حتی اگر واشنگتن به همدستی اش با عربستان در نابسامانی یمن پایان دهد، باید پذیرفت که این جنگ پایان نخواهد یافت.
آنچه پیرامون پاسخگویی عربستان ناگفته مانده این است که اساسا تعریف پاسخگویی چگونه است. آیا منتقدان سعودی می خواهند ولیعهد را جایگزین یا براندازند؟ ایالات متحده قصد ندارد رهبر عربستان را تعیین کند، حتی اگر جامعه اطلاعاتی ایالات متحده آنچه را پیرامون مرگ خاشقچی می داند منتشر کند. چیزی که رئیس دموکرات کمیته اطلاعات مجلس- ادام شیف- خواستار آن شده است.
محمد بن سلمان پادشاه عربستان خواهد شد و پادشاه عربستان خواهد ماند. بدون شک این یک شورش بین المللی ایجاد خواهد کرد و برای مدتی کسب و کارها را از عربستان دور نگه خواهد داشت. با این حال آنها دوباره راه خود را به عربستان باز خواهند یافت، زمانی که می بینند بازهم تجارت در عربستان سودآور است.
پیامدهای احتمالی اصرار بر پاسخگویی نیز قابل توجه است. جدا از خودداری فروش سلاح به عربستان، هزینه فایده چنین اقدامی نیز نادیده گرفته شده است. سعودی ها ممکن است تمایلی به همکاری با ایالات متحده در توافق هسته ای با ایران نداشته باشند یا حتی تلاش کنند توافق را سست کنند.
چه بسا ریاض با احساس سردرگمی به سمت رقبای ایالات متحده بچرخد. چینی ها حرف های زیادی برای گفتن دارند و روس ها هم خوب بلدند از آب گل آلود ماهی بگیرند. اکنون که رقابت قدرت های بزرگ جایی در چارچوب سیاست خارجی آمریکا برای خود گرفته، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
پس دوباره چه بسا سیاستمداران ایالات متحده چندان اهمیتی به پاسخگو نگه داشتن رژیم سعودی ندهند. منابع انرژی خلیج فارس هنوز هم برای ایالات متحده مهم است، هر چند نه مثل گذشته. ممکن است خطرات به سختی گذشته نباشند که خود به تیم بایدن قدرت مانور بیشتری می دهد.
نظر شما