بازار؛ گروه استانها: زنبور عسل در کنار تولید محصولات گوناگون از جمله عسل، موم، بره موم و گرده گل به طبیعت و افزایش تولید محصولات باغی و زراعی نیز کمک می‌کند و در اشتغالزایی نقش بسزایی دارد به طوری که کشاورزان می‌توانند در کنار فعالیت کشاورزی خود زنبورداری را انجام داده و به عنوان شغل دوم به افزایش درآمد خود کمک کنند.
هر نیم کیلو عسل نتیجه ۴۰ هزار مرتبه رفت و آمد یک زنبور عسل به کندو است
پرورش زنبور عسل به دانش و مهارت کافی نیاز دارد ضمن اینکه بهترین زمان برای آغاز حرفه زنبورداری فصل بهار است؛ هر زنبور به اندازه دو برابر وزن خود شهد به کندو می‌برد و هر نیم کیلو عسل نتیجه ۴۰ هزار مرتبه رفت و آمد یک زنبور عسل به کندو است.
عسل مایعی مملو از ویتامین های مختلف، املاح معدنی، پروتئین‌ها و قند است که هیچ زمانی فاسد نمی‌شود و حال استان همدان با داشتن ۳۹۵ هزار کندوی زنبور عسل و داشتن محیط مناسب برای پرورش زنبور عسل یکی از بهترین تولید کنندگان عسل در کشور محسوب می‌شود.
بررسی وضعیت استان همدان نشان دهنده آن است که همدان با دارا بودن دو هزار و ۷۹۵ زنبورستان، سه هزار و ۵۶۳ زنبوردار و ۳۹۵ هزار کندوی زنبور عسل مستعد کسب عنوان قطب تولید عسل کشور است ضمن اینکه تمامی مراحل زنجیره زنبور عسل در این استان تشکیل شده و ظرفیتی برای برجسته بودن در این عرصه مهیا شده است.
در همین راستا و به منظور بررسی وضعیت استان همدان در این زمینه پای صحبت های عبدالحمید قدرتی؛ رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان و علیرضا قراگوزلو؛ مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان نشستیم که در ادامه آن ها را می خوانید:
تعداد کلونی‌های زنبور عسل در استان همدان ۲۰ تا ۳۰ برابر افزایش داشته است
عبدالحمید قدرتی در گفتگو با خبرنگار بازار در رابطه با اهمیت و نقش زنبور عسل در حفظ محیط زیست و توسعه اقتصادی، اظهار کرد: زنبورداری ارتباط بسیار نزدیکی با محیط زیست و بخش کشاورزی دارد و نقش آن حد واسط بین کشاورزی و دامپروری است.
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان با اشاره به اینکه زنبور عسل از طبیعت، زراعت و کشاورزی استفاده می‌کند و تولیدات خود را انجام می‌دهد، ادامه داد: اهمیت نقشی که زنبور عسل در گرده افشانی دارد، بسیار بیشتر از تولیدات است.
وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر زنبور عسل باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی تا ۱۰ برابر و حتی بیشتر از ۱۰ برابر شده است، افزود: زنبور عسل برای تامین نیازهای غذایی انسان کمک زیادی می‌کند.
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان با اشاره به اینکه زنبور عسل بعد از باد بزرگترین نقش را در گرده افشانی مراتع در محیط زیست دارد، اضافه کرد: زنبور عسل به عنوان موجودی که در محیط زیست قرار گرفته و به پایداری محیط زیست کمک می‌کند بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه زنبورداری در چند سال اخیر در کشور رونق خوبی پیدا کرده است، بیان کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی زنبورداری رشد و توسعه پیدا کرد.
زنبوردارن به کمک‌های حمایتی بیشتری نیاز دارند و زنبورداران استان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند
قدرتی با بیان اینکه در استان همدان تعداد کلونی‌های زنبور عسل ۲۰ تا ۳۰ برابر افزایش داشته است، عنوان کرد: زنبوردارن به کمک‌های حمایتی بیشتری نیاز دارند و زنبورداران استان باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.
وی با اشاره به اینکه سرمایه زنبوردار زنبور عسل است و این حشره مفید به طبیعت کمک می‌کند، تاکید کرد: باید در تامین نهاده‌های مورد نیاز زنبورداری توجه بیشتری داشته باشیم.
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان در ادامه به نقش زنبور عسل در درآمد ملی اشاره کرد و با بیان اینکه زنبور عسل از بخش کشاورزی، بخش منابع طبیعی و محیط زیست حمایت می‌کند، عنوان کرد: زنبور عسل حمایت از تولید را در زنجیره تولید کشور دارد.
فعالیت هفت تعاونی و یک اتحادیه زنبورداری در همدان
وی با اشاره به اینکه در کشور حدود ۱۰۰ هزار نفر به شغل زنبورداری مشغول هستند و نقش مولد را دارند، یادآور شد: در استان همدان هفت تعاونی زنبورداری و یک اتحادیه زنبورداری فعالیت دارند.
قدرتی با اشاره به اینکه هشت واحد بسته بندی عسل در استان همدان وجود دارد که از داخل و خارج استان عسل را تهیه و بسته بندی می‌کنند، ادامه داد: این واحدهای بسته بندی عسل را در داخل و خارج استان همدان عرضه می‌کنند.
وی در ادامه به فعالیت ۶ کارگاه آج موم در استان همدان اشاره کرد و با بیان اینکه آج موم در نقش بهداشتی و تامین نیاز زنبور مهم است، افزود: هفت مرکز پرورش ملکه زنبور عسل در استان همدان فعالیت دارد و سالانه هشت هزار ملکه تولید می‌کنند و در اختیار زنبورداران داخل و خارج استان قرار می‌دهند.
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان به کشت کلزا، یونجه، گشنیز و رازیانه در استان همدان اشاره کرد و بابیان اینکه کشت کلزا در فصل بهار در استان همدان و در زمستان در مناطق گرمسیری برای زنبور سازی و افزایش تولید زنبور نقش بسیار موثری دارد، اضافه کرد: در شهرستان نهاوند گشنیز کشت می‌شود و هر کندو ۳۰ کیلو عسل گشنیز تولید می‌کند.
در راستای حمایت از تولید عسل طبیعی با همکاری صندوق توسعه کشاورزی و اتحادیه زنبورداران استان همدان یک واحد عرضه عسل طبیعی به نام «اکسیر» در همدان راه اندازی شده و تمام محصولات صادراتی و با کیفیت بالا و قیمت مناسب است
وی با اشاره به اینکه در شهرستان رزن ۲۰۰ هکتار کشت رازیانه انجام می‌شود ضمن اینکه تولید عسل رازیانه امسال هم مناسب بود، عنوان کرد: در راستای حمایت از تولید عسل طبیعی با همکاری صندوق توسعه کشاورزی و اتحادیه زنبورداران استان همدان یک واحد عرضه عسل طبیعی به نام «اکسیر» در همدان راه اندازی شده و تمام محصولات صادراتی و با کیفیت بالا و قیمت مناسب است.
قدرتی با اشاره به اینکه با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان همدان امسال طرح توسعه زنبور داری انجام شد، بیان کرد: در مرحله نخست ۴۰ نفر آموزش دیدند و وام با سود چهار درصد در اختیار این افراد قرار داده شد.
باید به سمتی حرکت کنیم که تولید زهر زنبور عسل و بره موم را افزایش دهیم چراکه در کشورهای دیگر از زهر زنبور عسل برای درمان افراد سرطانی استفاده می‌کنند
وی در ادامه به استفاده از زهر زنبور عسل اشاره کرد و با بیان اینکه در دو یا سه سال اخیر استفاده از فرآورده‌های زنبور عسل به خوبی انجام می‌شود، تاکید کرد: باید به سمتی حرکت کنیم که تولید زهر زنبور عسل و بره موم را افزایش دهیم چراکه در کشورهای دیگر از زهر زنبور عسل برای درمان افراد سرطانی استفاده می‌کنند.
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان با اشاره به اینکه یک شرکت خارجی هر گرم زهر زنبور عسل را به قیمت ۱۵ دلار خریداری می‌کند، عنوان کرد: در ایران هم علوم پزشکی برای استفاده از زهر زنبور عسل ورود پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه از هر سه کندوی زنبور عسل یک گرم زهر تولید می‌شود، اضافه کرد: به دنبال ایجاد شرکتی در استان همدان برای جمع آوری زهر زنبور عسل هستیم.
قدرتی با بیان اینکه بره موم جایگاه خوبی در دنیا پیدا کرده است، افزود: باید حداقل از هر کندوی زنبور عسل یک کیلو گرم بره موم تهیه شود که قیمت آن در ایران یک میلیون و در بازار جهانی تا ۱۰ میلیون تومان است.
وی همچنین به زنبوردرمانی اشاره کرد و با بیان اینکه زنبور درمانی در دنیا نقش مهمی دارد، ادامه داد: در برخی از کشورها مراکزی در کنار زنبورداری ایجاد شده که از نیش زنبور و محصولات آن برای سلامتی افراد استفاده می‌کنند.
آسم درمانی با استفاده از فضای داخل کندو
رئیس اتحادیه زنبورداران استان همدان با اشاره به اینکه به تازگی با استفاده از فضای داخل کندو آسم درمانی انجام شده است، عنوان کرد: در این روش هوای داخل کندو به داخل ریه افراد دارای مشکل تنفسی انتقال پیدا می‌کند.
وی همچنین به زنجیره تولید زنبور عسل اشاره کرد و با بیان اینکه زنجیره تولید از زنبورداری آغاز می‌شود و کارگاه‌های آج موم، بسته بندی، تهیه و تولید مواد آرایشی و بهداشتی و غیره را در بر می‌گیرد، عنوان کرد: در تلاش هستیم تا نقاط ضعف را از بین برده و نقاط قوت را افزایش دهیم.
قدرتی در ادامه به اصلاح ملکه زنبور عسل اشاره کرد و افزود: در داخل کندو سه نوع زنبور کارگر، زنبور نر و زنبور ملکه وجود دارد و در حشرات نقش مدیریتی داخل کندو را زنبور ملکه بر عهده دارد و با تخم ریزی باعث افزایش جمعیت کندو می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ملکه‌های اصلاح شده خوبی در استان همدان تولید می‌شود، ادامه داد: این ملکه‌ها تا پیش از رسیدن فصل تابستان کندو را به دو طبقه و تولید کندو به ۲۰ تا ۳۰ کیلو در سال می‌رسانند.
وجود دو هزار و ۷۹۵ زنبورستان در همدان
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه نقش زنبور عسل در توسعه، حفظ و حراست از مراتع بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: همه حلقه‌های زنجیره زنبورداری در استان همدان وجود دارد.
باید داروخانه زنبور عسل در استان همدان ایجاد شود تا زنبورداران نیازهای دارویی برای زنبورهای خود را از آنجا تهیه کنند
علیرضا قراگوزلو با اشاره به اینکه در استان همدان کارگاه ساخت کندو و قاب موم، کارگاه آج کنی، بسته بندی فرآورده‌های عسل، گروه‌های زهر گیری و غیره وجود دارد، ادامه داد: باید داروخانه زنبور عسل در استان همدان ایجاد شود تا زنبورداران نیازهای دارویی برای زنبورهای خود را از آنجا تهیه کنند.
وی در ادامه به راه اندازی ستاد گرده افشانی اشاره کرد و با بیان اینکه در این ستاد به دنبال کم کردن دغدغه زنبورداران هستیم، افزود: باید محل استقرار کندوها را در مناطقی قرار دهیم که بهترین خروجی و برداشت را داشته باشند و عملکرد تولید را در محصولات باغی بالا ببرند.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه امسال تقویم گل دهی محصولات زراعی و باغی تدوین شد، اضافه کرد: در این تقویم مشخص شده در چه تاریخی محصولات باغی به گل می‌نشینند تا کندوها را در آن مناطق مستقر کنیم تا هم بار درختان افزایش پیدا کند و هم در آن ایام سمپاشی انجام نشود.
وی با اشاره به اینکه در ستاد گرده افشانی به مسئله کوچ زنبور داران ورود پیدا کردیم، بیان کرد: با توجه به دستور العمل‌ها زنبورداران در زمان ییلاق و قشلاق باید با سازمان جهاد کشاورزی مبدا و مقصد هماهنگ باشند و از دامپزشکی مبدا نامه تردد اخذ کنند.
قراگوزلو با اشاره به اینکه در استان همدان تعداد دو هزار و ۷۹۵ زنبورستان وجود دارد، عنوان کرد: سه هزار و ۵۶۳ نفر زنبوردار و ۳۹۵ هزار کندوی زنبور عسل در استان همدان وجود دارد.
باید در تولید ملکه و اصلاح ملکه‌های زنبور عسل موجود قدم برداریم
وی با بیان اینکه امسال در استان همدان بیش از چهار هزار تن عسل تولید شده است، ادامه داد: امسال تولید ژل رویال ۳۶ کیلو گرم، گرده گل ۲۶ تن و بره موم ۱۰ تن بوده است.
مدیر امور طیور و زنبور عسل جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه تصور دنیا بدون زنبور عسل محال است، تاکید کرد: زنبور عسل و اهمیت آن در تغذیه انسانی این است که ۷۵ درصد محصولات خوراکی ما با بودن زنبور تولید می‌شود.
قراگوزلو در بخش پایانی این گفتگو به تولید ملکه زنبور عسل در استان همدان اشاره کرد و با بیان اینکه با توجه به تعداد کندوی موجود در استان همدان باید تعداد تولید ملکه‌ها بالا برود، افزود: باید در تولید ملکه و اصلاح ملکه‌های زنبور عسل موجود قدم برداریم و به دنبال بازار باشیم که محصولات زنبورداران را مستقیم عرضه کنیم.
گذشته از آنچه عنوان شد استان همدان رتبه نهم تولید عسل در سطح کشور را دارا است و در سند راهبردی و عملیاتی سه‌ساله این استان وجود زنبورداران عمده، تنوع پوشش گیاهی در مراتع و توسعه و پرورش زنبور عسل به‌عنوان توانمندی و مزیت‌های عمده شهرستان‌هایی چون همدان، تویسرکان، بهار و کبودراهنگ مطرح شده است.
موم، بره‌موم، گَرده گل، ژل رویال و زهر زنبور از دیگر محصولات تولیدی زنبورداران است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که فرآورده‌های زنبور عسل از ارزش‌افزوده بالایی برخوردار بوده و در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی کاربرد زیادی دارند؛ بدین‌سان می‌توان حوزه زنبورداری در همدان را به‌صورت زنجیره‌ای وارد این عرصه کرد و آن را به حوزه تبدیل و تکمیل آن پیوند داد.
بدین ترتیب، از یک سو زنجیره تولید فراورده های مذکور در استان همدان تکمیل می شود و از سویی، اشتغالزایی در این زمینه صورت می گیرد و می توان برند همدان در زمینه تولید عسل و سایر فرآورده های مرتبط با آن مطرح و بازار فروش آن را در سطح داخلی و خارجی در دست گرفت.
نظر شما