بازار، گروه استانها؛ معادن یکی از ارکان توسعه اقتصادی استان کرمان در کنار دیگر بخش‌ها همچون صنعت، کشاورزی و گردشگری است که در جهش تولید می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند و چه بسا، این بخش بتواند جلوتر از دیگر بخش‌ها حرکت کند و حتی می‌تواند در شرایط تحریم‌ها جایگزینی مطمئن برای درآمدهای کشور باشد.
در سالی که به عنوان جهش تولید نامگذاری شده است، برنامه‌ریزی و حمایت از فعالان بخش معدن می‌تواند علاوه بر ایجاد درآمد مناسب برای جایگزینی درآمدهای نفتی، زمینه جهش صنایع وابسته را نیز فراهم کند.
اما در این میان معدنکاران و بهره‌برداران با مشکلاتی مواجه هستند که نیازمند همت مسئولان استان برای رفع این موانع است.
چالش تامین مالی سرمایه در گردش معادن
یکی از معدنکاران استان کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به مشکلات معدنکاران گفت: سرمایه در گردش معدنکاران در شرایط فعلی صفر است که این موضوع چالش بزرگی را برای آن‌ها ایجاد کرده است.
سرمایه در گردش معدن‌کارن در شرایط فعلی صفر است که این موضوع چالش بزرگی را برای آن‌ها ایجاد کرده است
وی یکی دیگر از مشکلات را تامین سوخت مورد نیاز ماشین‌های معدنی بیان کرد و اظهار داشت: این مشکل تقریبا بین تمام معدنکاران مشترک است و مدت‌هاست که ادامه دارد.
بروکراسی‌های اداری و طولانی شدن پاسخ استعلام‌ها
یکی دیگر از معدنکاران استان کرمان نیز که حدود ۱۵ سال در این حوزه فعالیت دارد، با اشاره به مشکلات معدن‌کاری تصریح کرد: مشکلات این حوزه بسیار زیاد است و نمی‌دانم چه کسی باید این مشکلات را رفع کند.
وی ادامه داد: معدنکاران همیشه یکسری مشکلات با منابع طبیعی دارند که حل نمی‌شوند.
این فعال حوزه معدن گفت: جواب یک استعلام که بیش از یک ماه است از سوی اداره صمت برای منابع طبیعی ارسال شده را هنوز دریافت نکرده‌ام و در نتیجه مجوز من صادر نشده است.
وی با بیان اینکه روابط بین ادارات مشکلات زیادی برای معدنکاران ایجاد کرده است، گفت: اداره منابع طبیعی محدوده‌ها را بسیار کوچک می‌کند و پاسخ به استعلام‌ها نیز بسیار طولانی می‌شود در حالی که باید ظرف ۲ ماه پاسخ استعلامی که از سوی صمت ارسال شده داده شود.
سرمایه‌گذاری ۲۰۰ هزار میلیاردی برای تکمیل زنجیره ارزش افزوده
در همین رابطه رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شمال استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این سوال که سازمان صمت استان چه کارهایی برای حمایت از معدنکاران انجام داده است؟ گفت: یکی از سیاست‌های راهبردی که کشور دنبال می‌کند و فرمایش مقام معظم رهبری هم هست، این است که بتوانیم معدن را جایگزین نفت کنیم که این مساله در استان کرمان نیز در حال انجام و پیگیری است.
مهدی حسینی‌نژاد با بیان اینکه کرمان بهشت معادن بوده و لقب استان معدنی کشور را به خود اختصاص داده است، گفت: سیاست‌ها و راهبردهایی که در استان دنبال می‌کنیم از استان‌های دیگر بسیار فراتر است و خوشبختانه اتفاقات خیلی خوبی در این زمینه افتاده که مهم‌ترین آن بحث ارزش افزوده است که در حوزه معدنی اتفاق افتاده و توانستیم با کمک همه مسئولان استان و وزارتخانه به نحوی حرکت کنیم که به‌زودی علاوه بر اینکه استان معدنی هستیم با توجه به فرآوری‌هایی که در استان شکل دادیم، استان صنعتی هم شناخته شویم.
در سنوات گذشته افرادی که فاقد توان فنی و مالی مناسبی بودند به حوزه معدنی ورود کردند و نه تنها نتوانستند اکتشاف خوبی داشته باشند بلکه محدوده‌ها را بلوکه کردند و معدنکاران و مکتشفین جدید هم که می‌خواهند ورود کنند راه آن‌ها هم سد شده است
وی تصریح کرد: بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در تکمیل زنجیره ارزش افزوده مواد معدنی در استان انجام شده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان با اشاره به مشکلات معدنکاران استان افزود: مسائل و مشکلاتی که در حوزه معدن وجود دارد عدم اکتشاف خوبی است که در حوزه معادن داریم.
وی عنوان کرد: در معدن به استناد قانون معادن، بهره‌برداری به مکتشفین واگذار می‌شود تا کار اکتشاف را انجام دهند و حقوق دولتی را پرداخت کنند اما مهم‌ترین مشکلی که وجود دارد و در قانون هم به آن اشاره شده کار اکتشاف است که باید توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی انجام شود.
حسینی‌نژاد گفت: در سنوات گذشته افرادی که فاقد توان فنی و مالی مناسبی بودند به حوزه معدنی ورود کردند و نه تنها نتوانستند اکتشاف خوبی داشته باشند بلکه محدوده‌ها را بلوکه کردند و معدنکاران و مکتشفین جدید هم که می‌خواهند ورود کنند راه آن‌ها هم سد شده است. یکی از مشکلات بزرگی که الان ما و معدنکاران با آن مواجه هستیم بحث بلوکه شدن بخش اعظمی از کل کشور و به تبع آن استان کرمان توسط افرادی است که توان فنی و مالی اکتشاف و بهره‌برداری را نداشتند.
باید توسعه پایدار را مد نظر قرار دهیم
وی با اشاره به راه‌های حمایت از معدنکاران اظهار داشت: باید توسعه پایدار را مد نظر قرار دهیم و همراه در مسائل معدنی؛ منابع طبیعی، محیط زیست و نسل‌های آینده را هم مدنظر داشته باشیم. این نگاه را اگر بتوانیم در همه دستگاه‌های دولتی و بخش‌های خصوصی نهادینه کنیم طبعا می‌توانیم موفقیت‌های بزرگی برای رشد و توسعه استان ایجاد کنیم.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شمال استان کرمان با بیان اینکه در سند راهبردی سازمان به این شکل در حال انجام اقدامات هستیم و خوشبختانه هم توانستیم در تکمیل زنجیره‌ها کار را توسعه بدهیم، افزود: اگر همان منابع معدنی خدادادی را بتوانیم به بهترین شکل ممکن در جهت فرآوری، ایجاد بهره‌وری و ارزش افزوده پیش ببریم و استفاده بهینه داشته باشیم طبیعتا هم توانستیم بحث معدنکاران و مکتشفین را مدنظر قرار دهیم و هم از این منابع خدادادی در جهت رشد و توسعه استان استفاده کنیم.
وی ادامه داد: به همین دلیل نگاه ما ابتدا برای تمام کسانی که می‌خواهند در حوزه معدن ورود کنند، اطلاع‌رسانی در خصوص قانون و آیین‌نامه معدنی است، سعی می‌کنیم به گونه‌ای کار پیش برود که همه معدنکاران با ضوابط و مقرارات معدنی آشنا باشند.
حسینی‌نژاد گفت: از سوی دیگر نیز تلاش می‌کنیم کسانی وارد حوزه معدن شوند که بتوانند تکمیل چرخه را داشته باشند و توانستیم با پیگیری‌های استانداران کرمان در سال‌های گذشته و نمایندگان از طریق شورای معادن استانی بسیاری از مشکلات معدنکاران را با سرعت مرتفع کنیم.
کاهش سهمیه سوخت معادن در شرکت نفت
وی درباره اختصاص سوخت به معدنکاران، تصریح کرد: سوخت یک مبحث ملی است و به‌صورت ملی دنبال می‌شود؛ ستاد مبارزه با قاچاق کالا و سوخت مصوباتی داشته و زیرساخت‌هایی را فراهم کرده است. عموما به این شکل است که سوخت بر اساس درخواستی که معدن‌کار به سازمان می‌دهد تخصیص داده می‌شود که این درخواست اولیه در سامانه تجارت که مربوط به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی است توسط سازمان صمت تایید اولیه می‌شود و بعد شرکت نفت تخصیص نهایی را به معدنکاران می‌دهد.
تقاضا داریم سیستم بانکی کمک بیشتری در سال جهش تولید داشته باشد زیرا هم شرایط سخت اقتصادی الان حاکم شده و هم تحریم‌های ظالمانه واحدهای تولیدی و معدنی را با مشکل مواجه کرده است
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شمال استان کرمان عنوان کرد: مشکلی که وجود دارد این است که مرحله اول تاییدی که اتفاق می‌افتد به دلیل تفاوت نگاه کارشناسی که بین حوزه صنعت و نفت وجود دارد، بخشی از سهمیه این افراد را کاهش می‌دهند که یک چالشی است که آن را دنبال می‌کنیم تا بتوانیم از طریق کارگروه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و سوخت استان این مشکل را رفع کنیم.
وی با اشاره به مشکل سرمایه در گردش معدنکاران استان نیز توضیح داد: این مساله مشکلی است که متاسفانه هم در حوزه صنعت و هم حوزه معدن داریم که تقاضا داریم سیستم بانکی کمک بیشتری در سال جهش تولید داشته باشد زیرا هم شرایط سخت اقتصادی الان حاکم شده و هم تحریم‌های ظالمانه واحدهای تولیدی و معدنی را با مشکل مواجه کرده است.
حسینی‌نژاد ادامه داد: علیرغم همه این‌ها واحدهایی که شرایط بانکی را دارند تخصیص تسهیلات به آن‌ها در حال انجام است مگر اینکه بر اساس ضوابط تعریف شده بانک مرکزی، چک‌های برگشتی یا دارای شرایط ماده ۱۴۱ باشند و نتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
افزایش ۲۸ درصدی مصرف برق در صنایع استان کرمان
وی در پاسخ به این سوال که برای رونق تولید چه کارهایی در استان انجام شده است؟ گفت: یکی از مباحث اصلی در رونق تولید کارگروه‌های رفع موانع تولید است که به صورت منظم با حضور استاندار یا معاون اقتصادی و دستگاه‌های اجرایی تشکیل می‌شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت شمال استان کرمان افزود: خوشبختانه علیرغم همه چالش‌ها در استان، امسال در حوزه تولید، که بر اساس شاخص‌های اقتصادی رصد می‌کنیم و یکی از مهم ترین آن‌ها میزان برق مصرفی صنعتی است هم در واحدهای بزرگ ۲۸ درصد نسبت به سال گذشته رشد برق مصرفی داشتیم و هم در واحدهای کوچک و متوسط حدود ۲ درصد رشد داشتیم که نشان می‌دهد علیرغم مشکلاتی که وجود دارد یک پویایی اتفاق افتاده است.
وی گفت: جا دارد از کارگروه حمایت قضایی هم تشکر کنم چرا که سیستم قضایی امسال در این موضوع به خوبی ورود کرده تا بتوانیم به سرعت مشکلات واحدهای تولید را رفع کنیم.
حسینی‌نژاد درباره افزایش تولید در معادن استان نیز توضیح داد: در حال حاضر میزان استخراج مواد معدنی ما به ۹۲ میلیون تن رسیده و بر اساس برنامه‌ای که برای امسال داریم و برنامه جهش تولید که ابتدای سال در کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان ارائه کرده بودیم تحقق پیدا کرده و میزان ۸ میلیون تن افزایش استخراج و تولید را برنامه‌ریزی کرده بودیم که اتفاق افتاده است.
وی با اشاره به تکمیل زنجیره فرآوری در استان، گفت: خوشبختانه با سرمایه‌گذاری‌هایی که در این زمینه شده به زودی استان صنعتی هم خواهیم شد چراکه ۱۰ میلیون تن شمش فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده در استان کرمان محقق خواهد شد.
در حال حاضر در ایران ۶۵ درصد اراضی ملی ثبت معدن شده و در استان کرمان حدود ۹۰ درصد اراضی ملی ثبت معادن است و این یک زنگ خطر برای نسل آینده است
اصل رضایت دامدار برای فعالیت‌های معدنی شرط است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص پاسخگویی به نامه‌های دریافت مجوز برای معدن‌کاری و روال طولانی این کار، توضیح داد: منابع طبیعی میراث مشترک نسل‌هاست و ما وظیفه داریم منابع طبیعی را حفاظت کنیم و به نسل بعدی تحویل بدهیم.
مهدی رجبی‌زاده افزود: در حال حاضر در ایران ۶۵ درصد اراضی ملی ثبت معدن شده و در استان کرمان حدود ۹۰ درصد اراضی ملی ثبت معادن است و این یک زنگ خطر برای نسل آینده است.
وی اظهار داشت: ما در اداره منابع طبیعی قانونا وظیفه داریم پاسخ استعلامات صنعت و معدن در رابطه با معدن را در فرجه دو ماهه بدهیم و طبیعی است اگر بعد از دو ماه بر اساس قانون جواب ندهیم این به معنای موافقت است.
رجبی‌زاده تصریح کرد: کسانی که ادعا می‌کنند یک سال پاسخ نامه آن‌ها داده نشده می‌توانند قانونا مدعی باشند که این به منزله موافقت بوده است؛ اما در مجموع این‌طور نیست ما در فرصت قانونی پاسخ را می‌دهیم ضمن اینکه بعضی از معادن و معدنکاران مشکل‌شان مربوط به چیز دیگری است.
وی افزود: مشکل این جاست که چون عرصه‌های طبیعی ما عمدتا دارای دامدار است اصل رضایت دامدار برای فعالیت‌های معدنی شرط است زیرا باید حق آن‌ها رعایت شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری شمال استان کرمان اظهار داشت: بعضا در طرح‌های مرتع‌داری موفق به کسب رضایت مرتع‌دار نمی‌شوند و به همین دلیل یک مقدار زمان را آن‌جا از دست می‌دهند و این موضوع ارتباطی با اداره منابع طبیعی ندارد.
وی تصریح کرد: تاکنون طبق قانون پاسخ استعلامات را ظرف دو ماه به درخواست کننده و سازمان صمت اعلام کردیم.
رشد و ارتقاء بخش معدن و درآمدزایی ارزی و ریالی آن نیازمند اتخاذ تصمیمات درست و به دور از شتابزدگی دستگاه‌های دولتی و همچنین تشکل‌های این بخش است تا ضمن جبران عقب‌ماندگی سال‌های قبل، زمینه ایجاد جهشی قابل توجه در فعالیت و تولیدات معدنی کشور فراهم شود.
نامگذاری امسال با عنوان سال جهش تولید، لزوم برنامه‌ریزی برای تقویت بخش معدن را ضروری می‌سازد و با توجه به اینکه دستیابی به هر هدفی نیازمند وجود نقشه راه و یک استراتژی مشخص است، جهش در بخش معدن نیز می‌تواند با عملی شدن نقشه راه معدن اتفاق بیفتد.
نظر شما