دلار ۱۵ هزار تومانی به چه قیمتی؟

کامبیز افسری؛ بازار: شاخص کل بورس که تا مرداد امسال از ۲ میلیون واحد عبور کرده بود به ابتدای کانال یک میلیون واحد سقوط کرده و ارزش دارایی بسیاری از سهامداران را به نصف و کمتر رسانده است. سهامداران عصبانی این روزها مدام جلوی مجلس و ساختمان بورس تجمع می‌کنند و خواهان پاسخگویی در قبال سرمایه از دست رفته‌شان می‌شوند. اما در سایر بازارها هم اوضاع خیلی قابل تعریف نیست. دلار که تا ۳۱ هزار تومان پیش رفته بود حالا به حدود ۲۱ هزار تومان رسیده است. البته بعد از گفته های رییس جمهور درباره دلار ۱۵ هزار تومانی سطح انتظارات نسبت به افت قیمت اسکناس آمریکایی بالاتر رفته  و بسیاری منتظرند که روند کاهشی قیمت ها در روزهای بعد هم ادامه داشته باشد

البته هم زمانی این صحبت با آغاز ریاست جمهوری آمریکا به کمک دولت آمده تا شاید وعدهای محقق نشده در ماه های اخیر این بار رنگ واقعیت به خود بگیرد. جو بایدن اعلام کرده که قصد بازگشت به برجام را دارد اما اینکه تحقق این وعده چقدر زمان می برد خدا می داند. برخی منابع می‌گویند که بازگشت امریکا به توافق هسته‌ای زمان‌بر است و جزو سلسله موضوعات فوری برای حل‌وفصل نیست. اما اگر خوش‌قول باشد و به برجام بازگردد، شرایط برای اقتصاد ایران بسیار فرق خواهد کرد.

بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی، رشد درآمد ارزی، امکان نقل و انتقال ارز و مطالبات بلوکه شده در سایر کشور و تسهیل واردات و صادرات کالا تنها بخشی از اثرات لغو تحریم هاست که می تواند خونی تازه در رگ اقتصاد ایران جاری کند. همه این خوش بینی ها خیلی بیشتر و شاید زودتر از آنچه تصور می شد، خودش را در بازار نشان داده است.

البته نباید فراموش کرد که اگر رفتارهای هیجانی امروز دارندگان دلار و سکه نبود، کار برای آقای همتی(رئیس کل بانک مرکزی) و البته رییس جمهور کمی سخت تر می شد و افت قیمت ها زمان بیشتری نیاز داشت. اما حالا شرایط پیش آمده موجب شده که دست یافتن به دلار ۱۵ هزار تومانی که نه ، اما دلار ۱۸ هزار تومانی خیلی دور از انتظار نباشد.  

دلار ارزان قیمت به ذاته اتفاق خوبی در اقتصاد ایران محسوب می شود اما آنچه این روزها موجب نگرانی سرمایه گذاران بازار ارز و سکه و حتی سهامداران بورس شده، بی ثباتی اقتصاد است. طبیعی است در شرایطی که ارزش ریال مدام در حال ریزش است، نقدینگی های مردم به دنبال بازاری برای حفظ ارزش خود باشد. آنچه غیر طبیعی است بی توجهی دولت به نوسان شدید قیمت ها در بازارهاست.

الان سوال بسیاری از مردم این است اگر دلار به ۱۵ هزار تومان برسد، قیمت کالاهای  دیگر هم ارزان می شود یا اینکه افت قیمت ها تنها موقتی بوده و چند وقت بعد دوباره روز از نو روزی از نو؟ در شرایط فعلی آنچه می‌تواند به اقتصاد ایران کمک کند ایجاد ثبات در اقتصاد و البته کنترل نرخ تورم است. همین بی ثباتی ها بوده که موجب شده حجم بالایی طلا و دلار در خانه های مردم ذخیره شود.

بر اساس آخرین آماری که نائب‌ رئیس اتحادیه طلا و جواهر اعلام کرده برآورد اینکه ۳۰۰ تن طلا و سکه در منازل مردم ذخیره شده است. حجم ارزهای خانگی هم در آخرین اظهار نظرها بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار اعلام شده است. بخش زیادی از این ذخایر خانگی طلا و ارز اتفاقا مربوط به دهک‌های پایین و متوسط درآمدی است که برای حفظ همان دارایی اندک خود، سپرده هایشان را از بانک ها خارج کردند و شروع به سرمایه گذاری در سایر بازارها کردند. حالا بیم این وجود دارد که بخش زیادی از این ذخایر طلا و ارزهای خانگی وارد بازار شوند که در این صورت می تواند منجر به رشد نقدینگی در کشور شود و اگر فکری به حال آن نشود، به طور قطع با مشکلات متعددی در بازارهای مختلف مواجه خواهیم شد.