بازار؛ گرو بین الملل: پس از سه سال محاصره قطر از سوی چهار کشور عربی یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین، پنجم ژانویه ۱۶ دی ماه «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر برای شرکت در نشست همکاری خلیج فارس وارد فرودگاه شهر العلا شد؛ جایی که «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان به استقبال او رفت.
این اتفاق در حالی افتاد که وزیر خارجه کویت در بیانیه‌ای اعلام کرد دوحه و ریاض بر سر بازگشایی مرزها با یکدیگر توافق کرده‌اند. البته خبر آشتی قطر و عربستان موضوعی بود که از ماه قبل نیز مطرح بود به نظر می رسد دو کشور عزمی جدی برای عادی سازی روابط با یکدیگر دارند.
در این راستا گفتگویی با «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا امریکا انجام شده که در ادامه می آید.
*قطر و ۴ کشور عربستان، بحرین، امارات متحده عربی و مصر در خصوص حل و فصل اختلافات به توافق رسیدند. چقدر این توافق می تواند پایدار باشد و به سرنوشت توافق ریاض که چند سال پیش از آن منعقد شده بود مبتلا نشود؟
این توافق پایدارتر خواهد بود زیرا عربستان سعودی می خواهد قبل از ریاست جمهوری بایدن برخی از مسایل سیاست خارجی خود را حل نماید. عربستان نگران فضای منطقه در زمان بایدن بوده و می خواهد آمریکا مانع جدی در برابر سیاست خارجی عربستان در منطقه ایجاد نکند.
*چه دلایلی دو طرف را برای رسیدن به توافق ملزم کرد؟ به قدرت رسیدن بایدن چقدر در این میان حائز اهمیت بوده است؟
بحث توافق میان عربستان، بحرین امارات و مصر با قطر از مدتها پیش مطرح بوده و امریکا تلاش می کرد این توافق منعقد شود. می توان گفت به قدرت رسیدن بایدن این روند را تسریع کرد.
*آیا این توافق به معنای کوتاه آمدن ۴کشور از شروط خود در قبال قطر است؟
کشورهای عربستان، بحرین، امارات و مصر نتوانستند شرایط خود را به قطر تحمیل کنند و توافق قبلی آنها پایدار نبود. اکنون آنها به این درک رسیده اند که با آن خواسته ها و شرایط نمی توانند به همکاری نزدیک شوند.
*وزیر خارجه قطر بعد از این توافق اعلام کرد که توافق مذکور بر روابط دوحه با تهران تأثیر نخواهد گذاشت. این در حالی است که یکی از شروط ۴ کشور کاهش روابط دوحه با تهران بوده است. آیا این توافق تأثیری بر روابط دوحه با تهران خواهد داشت؟
توافق قطر با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بیشتر جنبه امنیتی و سیاسی دارد. این در حالی است که روابط تهران دوحه بیشتر بر اساس مسایل اقتصادی بوده و چندین طرح و پروژه میان دو کشور در حال اجرا می باشد. قطر از منافع اقتصادی که با ایران به دست می آورد دست نخواهد کشید.
*اخیراً سند تفاهم‌نامه کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی ایران و قطر امضا شده و قرار است سطح روابط در زمینه های حمل و نقل و ترانزیت، خدمات فنی و مهندسی، فرهنگی، فناوری و کشاورزی ایران و قطر بیش از گذشته توسعه یابد. ایران جزو معدود کشورهایی است که چنین سندی را با قطر امضا کرده است. با توجه به توافق اخیر و خارج شدن قطر از محاصره ۴ کشور عربی، آیا همکاری های اقتصادی اعلامی میان قطر با ایران گسترش خواهد یافت؟
مطمئنا گسترش خواهد یافت. خارج شدن قطر از محاصره اقتصادی تناقضی با گسترش روابط اقتصادی میان دوحه و تهران ندارد و همکاریهای اقتصادی به روال قبل ادامه خواهد داشت.
نظر شما