بازار؛ گروه استانها: اگر تا چندی پیش زباله را فقط به چشم مواد زائد دور ریختی و بی‌ارزش می‌دانستیم اما این روزها به دلیل بهره‌گیری از دانش‌های جدید و روش‌های هوشمند همین مواد زائد و دور ریختی با همکاری مردم و اقدامات هوشمندانه توانسته برای شهروندان درآمدزایی کرده و چراغ بسیاری از خانه‌ها را روشن نگاه دارد.
تصور نکنید که می‌خواهم درباره سود زباله گردان و یا جمع کنندگان مواد بازیافتی صحبت کنم بلکه صحبت از پیوند فنّاوری و همکاری شهروندان در خصوص بازچرخانی مواد دور ریختی است که چگونه در شهر مشهد به پول تبدیل می‌شود.
بنا بر گفته رئیس کمیسیون خدمات و محیط‌زیست شورای اسلامی شهر مشهد جمع‌آوری زباله و تفکیک و بازیافت گردش مالی بسیار بالایی دارد که البته هنوز شهرداری مشهد در این راستا آمار و ارقامی را ارائه نکرده است اما فعالیت حدود ۳۰۰ کارگاه غیرقانونی تفکیک و بازیافت زباله در حاشیه شهر مشهد و هم چنین همکاری هشت پیمانکار با شهرداری مشهد در تفکیک و بازیافت زباله خشک خود گواه این موضوع است که این داستان گردش مالی قابل‌توجهی دارد.
پسماندهای هوشمند
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: چند سالی است که میزان بازیافت زباله خشک در شهر مشهد در حدود ۱۰ تا ۱۱ درصد ثابت مانده است؛ درحالی‌که می‌توانیم این میزان را تا ۲۰ درصد افزایش دهیم و این امر در صورتی محقق می‌شود که شهروندان برای مشارکت بیشتر انگیزه بیشتری داشته باشند.
ابوالفضل کریمیان بابیان اینکه هوشمند سازی جمع‌آوری زباله خشک به اقتصاد خانواده‌ها کمک می‌کند به ما می‌گوید: شهروندان با مشارکت در طرح علاوه بر کمک به محیط‌زیست ،منابع طبیعی و ثروت‌های ملی به اقتصاد خانواده هم کمک می‌کنند .
وی یادآور می‌شود: پیش‌ازاین، طرح یادشده به‌صورت آزمایشی و در قالب طرح «سیمپ» در منطقه ۹ شهرداری مشهد اجرا و نقاط ضعف آن برطرف شد.
کریمیان با اشاره به اینکه این نرم‌افزار ، امکان درخواست، جمع‌آوری و خرید پسماندهای خشک شهروندان را به‌صورت آنلاین فراهم می‌آورد می‌افزاید: شهروندان با مراجعه به سایت سازمان مدیریت پسماند و دانلود و نصب اپلیکیشن بر روی گوشی می‌توانند، در تمام مناطق شهرداری درخواست خودرو نمایند تا در کمترین زمان، نزدیک‌ترین خودرو به آدرس درخواستی آنان اعزام شود.
وی خاطرنشان می‌کند: در این طرح به‌محض تحویل پسماند خشک، کیف پول افراد شارژمی شود، طرح هوشمند سازی جمع‌آوری پسماندهای خشک به دلیل کاهش هزینه‌ها، گوشه‌ای از سبد اقتصادی خانواده‌ها را پوشش می‌دهد و بدین طریق مشارکت آنان را بیشتر از گذشته جلب می‌کند.
وی می‌گوید: در همین راستا دو شرکت بهنام‌های «اکو» و «بهروب» توانسته‌اند مجوزهای لازم را کسب و در این زمینه فعالیت نمایند.
شیرابه‌های خطرناک
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد هم چنین تذکری هم درباره زباله های تر می دهد و می گوید: ۵۰ درصد میزان پسماندهای خانگی در مشهد، ابتدا به آب پسماند و نهایتاً پس از فعل‌وانفعالاتی به شیرابه تبدیل می‌شود.
کریمیان می‌افزاید: در هر میلی‌گرم شیرابه، بیش از ۱۰۰ میلیون باکتری مضر وجود دارد که این میزان باکتری عامل انتقال بیش از ۱۱۸ نوع بیماری حاد و تهدیدی جدی برای سلامت انسان و محیط‌زیست است.
وی با اشاره به اینکه عملیات اجرایی احداث بزرگ‌ترین لندفیل مهندسی– بهداشتی (دفن پسماند) کشور در مشهد از سال گذشته آغازشده اذعان می کند: این اولین لندفیلی است که با اهداف زیست‌محیطی و با استفاده از لوله‌گذاری و سیستم مکانیزه جمع‌آوری شیرابه در کشور احداث می‌شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد تأکید می کند: معمولا در فصل تابستان به دلیل مصرف زیاد میوه‌های پرآب، مسئولیت شهروندان در قبال جلوگیری از تولید شیرابه افزایش پیدا می‌کند که در این خصوص خانواده‌ها با آب‌گیری زباله های‌تر و یا خشک‌کردن آن‌ها، می‌توانند حجم شیرابه‌ها را از خانه و به تعبیر دقیق‌تر از آشپزخانه، به میزان زیادی کاهش داده و مانع از آلودگی بیشتر محیط‌زیست شوند.
پلاستیک‌های بازیافت شده
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد هم‌چنین بابیان اینکه از تولید ۷۵ هزار تن پسماندی که در مشهد تولید می‌شود ۱۰ درصد آن پلاستیک است به ما می‌گوید: شهر مشهد دارای ۷۷۵ هزار و ۶۱۰ خانوار است و سرانه تولید زباله پلاستیکی هر خانوار ۹۷ کیلوگرم است.
وی اظهار می‌کند: بیشترین میزان استفاده از کیسه‌های پلاستیکی مربوط به فروشگاه‌هاست و مناسب‌ترین اقدام این است که شهروندان از کیسه پارچه‌ای استفاده کنند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد با اشاره به این موضوع که صدها سال برای تجزیه پلاستیک زمان لازم است ازاین‌رو باید فرایند بازمصرف در دستور قرار گیرد می‌گوید: کارخانه بازیافت پلاستیک مشهد برای نخستین بار در کشور پلاستیک زیست‌تخریب‌پذیر را با دریافت نشان استاندارد به شماره ملی ۱۴۴۱۷ در مجتمع صنعتی بازیافت شماره یک شهرداری مشهد، تولید و عرضه کرد که گام مؤثری در حفظ محیط‌زیست به شمار می‌رود.
زباله‌های برق ساز
از شیرابه‌های مضر و خطرناک که به قول مسئولان شهرداری آب‌وخاک را آلوده می‌کنند که بگذریم گازهای متصاعد شده از زباله‌ها نیز خطری بالقوه برای کلان‌شهر مشهد محسوب می‌شود.
انتشار گازهای گلخانه‌ای و به‌ویژه گاز متان که از مراکز دفن پسماندهای شهری متصاعد می‌شود از مهم‌ترین معضلات زیست‌محیطی است که البته در قالب نیروگاه بیوگاز سوز که در خاورمیانه و در نوع خودش کم‌نظیر است در کلان‌شهر مشهد به برق تبدیل می‌شود.
معاون خدمات شهری شهرداری مشهد در این رابطه توضیح می‌دهد: در این راستا در سال ۸۸ نخستین نیروگاه بیوگاز سوز خاورمیانه در محل دفن زباله‌های شهر مشهد به بهره‌برداری رسید، این نیروگاه، یکی از مدرن‌ترین نیروگاه‌های بیوگاز سوز دنیاست که توانسته بخش قابل‌توجهی از اثرات مخرب زیست‌محیطی گاز متان تولیدشده در محل دفن زباله‌ها را کاهش دهد.
مهدی یعقوبی بابیان اینکه تنها در نیمه نخست سال از گاز تولیدشده در مراکز دفن زباله در نیروگاه بیوگاز مشهد به میزان دو میلیون کیلووات ساعت برق تولیدشده است بیان می‌کند: به‌طور میانگین روزانه ۱۲ هزار کیلووات ساعت برق، در این نیروگاه تولید می‌شود و با استفاده از گاز تولیدشده در محل دفن پسماندهای شهری در سال گذشته، بیش از چهار میلیون کیلووات ساعت برق تولیدشده است.
وی در خصوص طرح‌های توسعه‌ای در این راستا می‌گوید: با توجه به پیشتاز بودن مشهد در موضوعات زیست‌محیطی شهری، مطالعات احداث نیروگاه بیوگاز سوز سه مگاواتی در محل دفن پسماند شهری واقع در جاده میامی هم انجام‌شده است.
یعقوبی اظهار می‌کند: یکی از راه‌های کاهش اثرات این گازها، جمع‌آوری آن‌ها در مراکز دفن پسماند و سوزاندنشان در یک سیستم بازیافت انرژی است که این طرح در مشهد مقدس به مرحله اجرا درآمده است.
فرصت در دل تهدید
صنعت بازیافت به یک صنعت پردرآمد و پول‌ساز در کشورهای پیشرفته بدل شده است و این کشورها زباله‌های عادی خود، از فلز و پلاستیک گرفته تا زباله‌های الکترونیکی مانند موبایل یا رایانه را بازیافت می‌کنند و از این طریق درآمد خوب و هنگفتی را به جیب می‌زنند.
این در حالی است که ایران به‌رغم اینکه طبق آمار منتشرشده سالانه ۲۰میلیون تن زباله و پسماند در آن تولید می‌شود، نتوانسته است جایگاه خوبی را در این صنعت پول‌ساز برای خود پیدا کند. این است که حجم بالای زباله تولیدی در ایران به‌جای ایجاد فرصتی طلایی، به تهدیدی برای محیط‌زیست کشور تبدیل‌شده است. به نظر می‌رسد شهرداری‌ها به‌جای اتکا به درآمدهای ناپایدار که عمدتاً حاصل تراکم‌پذیری در سطح شهر است، بهتر است به بازیافت زباله به‌عنوان یک روش جدید برای درآمدزایی روی بیاورند و از این طریق به محیط‌زیست کشور کمک کنند.
نظر شما