ونوس بهنود؛ بازار: تحولات اخیر منطقه به‌ویژه جنگ قره‌باغ و در ادامه توافق بین دو کشور آذربایجان و ارمنستان این سؤال را به وجود آورده است که تکلیف صادرات گاز ایران آن‌هم در وضعیتی که آذربایجان به دنبال توسعه خطوط گازی خود است و از طرفی روسیه نیز می‌خواهد میدان‌دار صادرات باشد به چه شکل خواهد بود.
ایران رتبه دوم برخورداری از منابع گازی دنیا را دارا است. ذخایری در حدود ۳۳ تریلیون مترمکعب که موجب شده به‌عنوان یکی از کشورهای تعیین‌کننده قیمت گاز در بازار جهانی شناخته شود. منابع گازی ایران که به‌مراتب بیشتر از منابع نفتی است همواره موردتوجه کشورهای همسایه و حتی دشمنان بوده و تلاش‌ها و فشارهای متعددی برای کرنش ایران در تاریخ به ثبت رسیده است. در شرایط کنونی نیز بعد از توافق آذربایجان و ارمنستان و تغییر مسیرهای تبادل گاز در منطقه این سؤال به وجود آمده که مهم‌ترین دیپلماسی ایران برای اینکه سهم و جایگاه خود را در بازار جهانی گاز حفظ کند چه باید باشد.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه معتقد است در حوزه خاورمیانه و حتی سطح جهانی ایران در منابع گازی حرف اول را می‌زند و این کشور به لحاظ برخورداری از منابع ثروت آفرین چون نفت، گاز، طلا و مس غنای منحصربه‌فردی دارد.
سید جلال ابراهیمی با اذعان به اینکه ایران حتی در برخورداری از سنگ‌های گران‌بها و ویژه رتبه دوم جهان و ازنظر تنوع رنگ رتبه نخست جهان را دارا است، اضافه کرد: اما سیاست‌های جهانی در حوزه نفت، همواره فشار استعمار جهانی بر کشورهای تولیدکننده نفت بوده است.
وی با تأکید به اینکه ایران هم ازنظر ژئومورفولوژی و ژئو تکنیکی و هم به لحاظ پلوتیکا در جهان در شرایط ویژه‌ای قرار دارد، اظهار داشت: به‌عنوان‌مثال خلیج همیشه فارس محل عبور میلیون‌ها تن نفت کشورهای تولیدکننده حاشیه خلیج است که همه هم درگذشته متعلق به ایران بوده است.
دشمن نوسازی پالایشگاه‌ها را هم محدود کرد
وی با تأکید به اینکه هرکجا نفت باشد، گاز هم هست و ما منابع غنی در زیر زمین داریم، ادامه داد: اما فشار جهانی طوری بوده که حتی نتوانیم لوازم، تجهیزات و ابزارآلات پالایشگاه‌ها را تأمین کنیم و در نوسازی چاه‌ها با محدودیت تأمین تجهیزات مواجه شدیم.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه با تأکید به اینکه ایران از همه طرف تحت‌فشار بود چراکه تعیین‌کننده است و ازلحاظ منابع گاز حرف اول را می‌زند، ادامه داد: در مورد گاز آذربایجان و خزر نیز تصمیمات جدیدی که مشاهده می‌شود تازگی ندارد و شاه‌لوله‌های متعددی در این منطقه تعریف‌شده است.
به گفته ابراهیمی واقعیت این است که باوجود روابط به‌ظاهر حسنه ترکیه و آذربایجان، ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز ترکیه است و ترکیه نمی‌تواند خط لوله‌های خود را تغییر دهد مگر اینکه خط لوله جدید اجرا کند که البته برای کاهش هزینه در حال انجام است اما درمجموع نیازمند گاز ایران است.
وی افزود: از سویی به دلیل انتقال گاز ایران به اروپا از طریق ترکیه، اروپا سالیان بسیاری است که به گاز منطقه نیاز دارد و اروپایی‌ها می‌دانند که روسیه در زمستان‌های سخت گاز را قطع کرده تا قیمت را بالا ببرد و آن‌ها را تحت‌فشار قرار داده است.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه متذکر شد: با توجه به اینکه همچنان در قسمت شرقی ترکیه از سوخت فسیلی و زغال‌سنگ استفاده می‌شود، از گذشته این کشور به گاز ایران نیاز داشته و همچنان نیز نیازمند است.
ترکیه نمی‌تواند مدعی ذخایر دریای اژه باشد
به گفته ابراهیمی آن چیزی که مشهود است، ترکیه همیشه در بازار آشفته به دنبال منافع خود است و وقتی مسائل آشفته می‌شود، می‌گوید قیمت را کاهش دهید.
وی افزود: کشف منابع نفتی در دریای اژه هم موجب شده تا ترکیه مسرور از دست‌درازی به این منابع شود اما مدعیانی مانند فرانسه و یونان در منابع دریای اژه حضور دارند و ترکیه نمی‌تواند در پی کشف نفت در این دریا مدعی صرف باشد.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه با اذعان به اینکه ترکیه نمی‌تواند باوجود سال‌ها تلاش در حوزه قبرس بیش از ۲۰۰ هزار بشکه تولید کند و نگاهش همواره به ایران است، بیان داشت: از سویی یک مسئله ترک و ناسیولایستی به وجود آمده مقامات ترکیه و آذربایجان به همراه هم شعار وحدت می‌دهند و حتی می‌گویند ما یک ملتیم با دو رهبر.
وی با اشاره به حمایت ترکیه از آذربایجان در جنگ قره‌باغ و حتی اعزام آشکار نیرو ادامه داد: باید توجه داشت آذربایجان در قفقاز مثل یک ناودیس است و منابع نفتی دارد و جنگ هرچند تخریب و خرابی بالایی داشت اما کشورهای بالادستی و ترکیه تماماً منافع خود را می‌طلبیدند و کشورهایی که ظاهراً حمایت می‌کردند سود بردند.
وی با اذعان به اینکه خط لوله خزر دو سال است فعال‌شده و آذربایجان سعی می‌کند گاز خود را به اروپا برساند، اضافه کرد: اروپا هم به دنبال این است که خود را از فشار روانی گاز روسیه نجات دهد.
کارشناس مسائل اقتصادی متذکر شد: از طرفی ما گازی که به ترکیه می‌دهیم هیچ کشوری به این قیمت به فروش نمی‌رساند و ما حق همسایگی را رعایت می‌کنیم. ایران صاحب گاز و نفت شاید چند صباحی تحت‌فشار سیاست‌های جهانی قرار گیرد اما هیچ کشوری مانند ایران چنین ذخایری ندارد.
ابراهیمی با تأکید به اینکه ایران بستر به‌مراتب عظیم‌تری از سایر کشورها برای تأمین گاز است، اظهار کرد: در مناقشه اخیر، بهترین دیپلماسی بی‌طرفی ایران بود و این دو کشور بودند که جنگ کردند. هرچند مسائل دیپلماسی باید در اقتصاد دخالت داشته باشد و سیاست باید در راستای جریان‌های اقتصادی جامعه باشد، اما رفتار دیپلماتیک ایران قابل‌تقدیر بود.
آذربایجان سودای مدرن شدن از طریق ترکیه را دارد
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه معتقد است توافقات آذربایجان با ترکیه صرفاً بر سر گاز نیست، ترکیه حتی ازلحاظ اقتصادی بسترسازی کرده و پیمانکاران متعدد ترک در آذربایجان حضور یافته‌اند.
ابراهیمی با تأکید به اینکه حتی چهره ظاهری باکو به شهرهای ترکیه در حال نزدیک شدن است، افزود: آذربایجان فکر می‌کند می‌تواند مدرنیته را به این کشور با کمک ترکیه بیاورد.
وی تأکید کرد: از طرفی توافق آذربایجان و ارمنستان تثبیت‌شده نیست و صرفاً توافق است و هنوز ریشه‌های اختلاف در قره‌باغ وجود دارد و این منطقه اغلب ارمنی‌نشین و با سکونت گروهی آذری نشین است.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه تصریح کرد: هرچند در کناره مرزی اغلب به دنبال این هستند عبور گاه نخجوان و ارمنستان و ایران را مسدود کنند تا منافع اقتصادی داشته باشند، اما نباید از نقش و تأثیرگذاری ایران غافل شد.
ابراهیمی با یادآوری اینکه چندی پیش استقرار خط ریلی اعلام شد که از ترکیه حرکت کرد و از باکو گذشت، ادامه داد: هدف ترکیه به دست آوردن بازارهای آسیای میانه است و خیلی وقت است تلاش می‌کند خط تجاری ریلی یا زمینی ایجاد کند.
وی گفت: این در حالی است که ایران سیاست نفتی خود را دنبال می‌کند و آن‌ها نیازمند گاز ایران هستند. لزوماً نفت و گاز ایران تعیین‌کننده قیمت‌های جهانی است. حتی باوجوداینکه این‌همه فشار می‌آورند هنوز اجباراً از ما نفت می‌گیرند.
نظر شما