بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که بودجه عمومی سال ۱۴۰۰، مجموعا ۸۴۱ هزار میلیارد تومان است کمترین سهم از این بودجه به بخش کشاورزی اختصاص داده شده است. این در حالی است که بخش کشاورزی ارتباط تنگاتنگی با امنیت غذایی کشور دارد و کمبود بودجه برای اجرای برنامه های تدوین شده در بخش کشاورزی می تواند در امنیت غذایی خلل ایجاد کند. گفتنی است ۶.۴ درصد از بودجه ۱۴۰۰ به بخش کشاورزی تخصیص داده شده که نسبت به اعتبارات سال قبل تنها حدود ۰.۲ درصد رشد داشته است. در این راستا خبرنگار «بازار» گفت و گویی با جلال محمود زاده، نایب رئیس اول کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم انجام داده است که در ادامه می خوانید.
تنها ۶.۴ درصد کل بودجه سهم بخش کشاورزی است که اگرچه نسبت به سال گذشته ۰.۲ درصد رشد داشته اما باز هم رقم بسیار پایینی است و نمی توان برنامه های تدوین شده در برنامه ۵ ساله ششم توسعه را اجرایی کرد
*به عنوان سوال اول بفرمایید که از نگاه شما به عنوان یک نماینده مجلس بودجه ۱۴۰۰ چه نکات منفی دارد؟
بودجه ۱۴۰۰ چندین نکته منفی دارد؛ از جمله اینکه در بودجه امسال افزایش مالیات داریم و افزایش مالیاتی به میزان ۲۸.۵ درصد را شاهد هستیم که غالبا از اصناف، بازاریان و کارمندان گرفته می شود آن هم در شرایط کرونایی که در یک سال گذشته درآمد بازاریان و اصناف به شد کاهش پیدا کرده است!
نکته منفی بعدی بودجه ۱۴۰۰ این است که درآمد نفتی غیر واقعی است؛ در حقیقت درآمد نفتی را به میزان ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز با قیمت ۴۰ دلار و نرخ ارز ۱۱هزار و ۲۰۰ تومان در نظر گرفته اند که این درآمد نفتی کاملا غیر واقعی است. مساله اینجا است که تحقق این درآمد حتی در شرایط عادی که تحریم نبود مشکل بود چه برسد به شرایط فعلی که حتی ۵۰ درصد این درآمد حاصل نخواهد شد. از سوی دیگر نرخ ارز هم غیر واقعی است و اگر خوشبینانه نگاه کنیم قیمت ارز از دلار ۲۰ هزار تومان کمتر نخواهد شد.
بحث فروش اوراق در بودجه سال آینده نیز از دیگر نکات منفی بودجه ۱۴۰۰ است؛ درواقع روزی ۳۰۰هزار میلیارد تومان برای فروش اوراق و واگذاری های بخش های دولتی به بخش خصوصی در نظر گرفته اند. اگرچه نسبت به بودجه سال قبل فروش اوراق کاهش پیدا کرده است اما چون سال آخر دولت است بایستی به جای اینکه اوراق جدید ارائه بدهد بایستی نسبت به اوراق هایی که قبلا به فروش رسانده متعهد شوند. چرا که معمولا دولتها در آخرین سال ماموریت شان این کار را نمی کنند و به سمت و سوی تسویه اوراق سال های گذشته می روند. لذا در حالی که دولت بعدی را طی چند سال گذشته بدهکار کرده اند با این اقدام حجم بدهکاری دولت بعد را باز هم افزایش داده اند.
از دیگر نکات منفی بودجه ۱۴۰۰ می توان به بودجه شرکت های دولتی اشاره کرد که حدودا ۷.۱ درصد افزایش یافته است!
از سوی دیگر نرخ تورمی که در بودجه ۱۴۰۰ در نظر گفته شده بین ۲۵ تا ۲۶ درصد است به همین دلیل حقوق کارکنان و کارمندان را ۲۵ درصد افزایش داده اند در صورتی که نرخ تورم واقعی بیش از ۴۰ درصد است.
اعتبارات پروژه های آب های مرزی که برای کشور بسیار مهم است امسال در بودجه صفر است! به همین دلیل از دولت خواسته ایم که از محل صندوق توسعه ملی به این بخش اعتبار تخصیص بدهند
* بودجه ۱۴۰۰ بخش کشاورزی چه نکات منفی دارد؟
اگرچه بودجه بخش کشاورزی نسبت به سال گذشته مقداری افزایش پیدا کرده اما باز هم کم است؛ یعنی ۶.۴ درصد کل بودجه سهم بخش کشاورزی است! و نسبت به سال گذشته ۰.۲ درصد رشد داشته که باز هم رقم بسیار پایینی است. این در شرایطی است که همانطور که می دانید محور اقتصاد ما کشاورزی است و کشاورزی اشتغال بالایی را به خود اختصاص می دهد و از سوی دیگر برای صادرات غیر نفتی از تولیدات بخش کشاورزی بیشترین استفاده می شود.
از سوی دیگر یارانه ای که برای قشر آسیب پذیر نسبت به تورم در نظر گرفته اند رشد آنچنانی نداشته است؛ یعنی در حالی که یارانه سال گذشته ۵۲هزار میلیارد تومان بود امسال به ۵۳هزار میلیارد تومان رسیده است. به این ترتیب تنها هزار میلیارد تومان افزایش یافته که نسبت به تورم بسیار پایین است و نمی تواند جوابگوی نیازهای حداقلی خانوارها و دهک های پایین باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده یکی از بارزترین نکات منفی بودجه ۱۴۰۰ بخش کشاورزی، در خصوص اعتبارات پروژه های آب های مرزی است که جای این اعتبارات در بودجه امسال خالی و به عبارتی صفر است؛ یعنی طرح های مهار آب های مرزی که برای کشور بسیار مهم است امسال در بودجه صفر گذاشته اند! به همین دلیل از دولت خواسته ایم که از محل صندوق توسعه ملی به این بخش اعتبار تخصیص بدهند.
*معمولا هر سال در مورد بودجه بخش بیمه محصولات کشاورزی حرف و حدیث بسیار است. وضعیت اعتبارات این بخش در بودجه ۱۴۰۰ چگونه است؟
در بحث بیمه محصولات کشاورزی نسبت به سال گذشته ۶۲۰میلیارد تومان افزایش اعتبارات داشته ایم اما معتقدیم که این رقم باز هم کم است. چون بر اساس قانون برنامه ششم توسعه بیمه کشاورزی باید از ۲۵ درصد سطح پوشش محصولات مختلف کشاورزی به ۵۰ درصد برسد؛ یعنی دولت ملزم شده است که این کار را انجام دهد و ۵۰ درصد محصولات کشاورزی تحت پوشش قرار بگیرد که برای تحقق این بند قانون برنامه ششم توسعه نیاز به حداقل ۴هزار میلیارد تومان پول است. با این وجود در بودجه امسال ۲هزار و ۱۲۰ میلیون تومان برای بیمه اعتبار در نظر گرفته اند و با این حساب نمی توانیم به این بند قانونی برسیم.
اگرچه در برنامه ششم توسعه دولت ملزم شده است ۵۰ درصد محصولات کشاورزی تحت پوشش قراربدهد اما برای تحقق این بند قانون برنامه ششم توسعه نیاز به حداقل ۴هزار میلیارد تومان پول است، لذا با اعتبار ۲هزارو ۱۲۰ میلیون تومانی بخش بیمه در بودجه ۱۴۰۰ قطعا نمی توان این برنامه را اجرایی کرد
*اعتبارت چه بخش هایی از کشاورزی نسبت به سال گذشته رشد داشته است؟
در بند م تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۰ اعتبارات محیط زیست برای رفع آلایندگی و برای بخش زیست محیطی از هزار میلیارد تومان به ۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته که نکته مثبتی است. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم که رشد اعتبارات بخش کشاورزی نسبت به اعتبارات عمرانی بیشتر بوده؛ یعنی اعتبارات بخش کشاورزی ۳۰ درصد و اعتبارات عمرانی کشور ۱۷ و نیم درصد افزایش یافته است و این یکی از نکات مثبت بودجه ۱۴۰۰ بخش کشاورزی است.
علاوه بر این یکی از نکات قابل توجه در بحث بودجه بخش کشاورزی رشد ۵۱۶ درصدی اعتبارات مرغ آرین نسبت به اعتبارات سال گذشته در بودجه است. همچنین اعتبارت آبیاری و زهکشی ۵۸ درصد رشد دارد و اعتبارات بازسازی قنوات نیز ۳۶درصد در بودجه ۱۴۰۰رشد دارد که قابل توجه است.
از طرف دیگر در بودجه ۱۴۰۰ اعتبارات توسعه و فراوری گیاهان دارویی ۱۵۰ درصد و اعتبارات یگان حفاظت از جنگلهای ۸۶ درصد رشد دارد.
همچنین در بخش دامپزشکی و یارانه های بخش کشاورزی شاهد رشد اعتبارات بوده ایم به طوری که اعتبارات دامپزشکی ۱۹۶.۴ درصد و اعتبارات یارانه های بخش کشاورزی نسبت به سال گذشته ۲۸۱ و نیم درصد رشد دارد.
*با این بودجه چند درصد برنامه های مد نظر اجرا می شود؟
مطمئنا با این میزان بودجه نمی توانیم به هدفی که برنامه ریزی شده برسیم و باید سعی کنیم حداقل همان درصد پیشرفتی که در برنامه ها هست را نگه داریم. به عبارت دیگر اگر بخواهیم ۱۰۰ درصد برنامه هایی که در برنامه ۵ ساله ششم توسعه برای دولت در نظر گرفته ایم اجرا شود نیاز به اعتبارتی بسیار بیشتر از رقم فعلی است.
لابی های دیگر بخش ها در دولت قوی است اما بخش کشاورزی حتی در بخش لابی گری هم مظلوم واقع می شود به همین دلیل اعتبارات بخش کشاورزی در بودجه ۱۴۰۰ نسبت به دیگر بخش ها کمترین است
*تبعات ناچیز بودن بودجه بخش کشاورزی چیست؟
همانطور که می دانید دغدغه هایی که در بخش کشاورزی داریم بحث هدررفت آب است که الان حدود ۷۰ درصد از آب بخش کشاورزی چون استفاده بهینه نمی شود هدر می رود. لذا تخصیص این میزان بودجه باعث می شود اعتبارات لازم برای اجرای آبیاری نوین و تحت فشار در اختیار نداشته باشیم.
از سوی دیگر در بحث تولید الان ۷۰ درصد از نهاده های دامی مورد نیاز کشور وارداتی است در حالی که اگر اعتبارات کافی تخصیص داده می شد می توانستیم به سمت و سوی تولید این محصولات در داخل پیش برویم.
علاوه بر این الان ۹۰ درصد از سموم کشاورزی از خارج وارد می شود، کود فسفاته نیز کاملا از خارج وارد می شود، همچنین برخی واکسن های دامی، بذور مصرفی و غیره کاملا وارداتی است. لذا با این بودجه برخی از این اهداف محقق نمی شود و نمی توان این کالاها را به موقع وارد کرد و در نهایت باعث می شود در بخش کشاورزی با چالش مواجه شویم.
*دلیل اینکه اعتبارات بخش کشاورزی در بودجه ۱۴۰۰ نسبت به دیگر بخش ها کمترین است، چیست؟
چون در بخش کشاورزی افراد تولیدکننده در روستاها ساکن هستند و قدرت چانه زنی و پیگیری ندارند. از سوی دیگر از نظر بودجه ای غالبا به شهرها رسیدگی می کنند و به عناون مثال برای تقویت بیمارستانها، تامین آب شرب و مواردی اینچنینی بودجه اختصاص می دهند. علاوه بر این لابی های دیگر بخش ها در دولت قوی است اما بخش کشاورزی حتی در بخش لابی گری هم مظلوم واقع می شود.
سخن پایانی...
در پایان تاکید می کنم که تخصیص کمترین اعتبارات به بخش کشاورزی، به ضرر توسعه کشور و اقتصاد کشور است چون اقتصاد ما کشاورزی محور است و لذا اقتصاد کشاورزی در بودجه اگر رتبه اول را ندارد حداقل باید با سایر بخش ها مساوی باشد اما متاسفانه اینگونه نیست و هر سال درصد کمی از بودجه را به بخش کشاورزی تخصیص می دهند که تبعات بدی در پی خواهد داشت. به عنوان مثال ۱۵ سال پیش متوسط جمعیت روستاها ۴۰ درصد بوده اما الان به ۲۵ درصد رسیده است. با این وضعیت اعتبار دهی به بخش کشاورزی قطعا تولید به صرفه نخواهد بود و این جمعیت روستایی نیز کم کم حاشیه شین و تولید و کشاورزی تعطیل می شود که این امر قطعا به ضرر کشور و خودکفایی در محصولات کشاورزی است. لذا دولت باید این کمبود بودجه و کم پرداختن به بخش کشارزی در بودجه سالانه را قطع کند و به بخش کشاورزی بپردازد، چرا که متاسفانه بودجه بخش کشاورزی بودجه فقیرانه ای است.
نظر شما