بازارگردان‌ها به جای ابرو، چشم بازار را کور کردند| بهترین استراتژی روزهای آلوده دی چیست؟

پژمان مرادی؛ بازار: با وجود اینکه سازمان بورس شرکت‌های پذیرفته شده را  ملزم به بازیگردانی سهام کرده بود، تعداد زیادی از صاحب‌نظران بازار سرمایه یکی از دلایل ریزش بازار را نوسانگیری همین بازیگردان‌های سهام‌ها می‌دانند. معمولا این موضوع در بازار بورس ایران مرسوم است که بعد از یک اصلاح چند ماه برای بازگشت شاخص به حالت تعادل بازار به صورت نوسانی حرکت می‌کند و این مسئله را بسیاری از با سابقه‌های بازار پذیرفته‌اند اما آنچه که سبب گلایه مندی این سهامداران شده بازی بازیگردان‌هایی است که به خاطر منافع خودشان اقداماتی انجام می‌دهند که نوسانی کردن بازار را شدیدتر می‌کند.

مدتی  است که بازار بورس تهران، در حال درجا زدن در دامنه یک میلیون و ۴۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰هزار واحد است. برخی از فعالان بازار منفی بودن بازار را ناشی از انتظارات کاهش قیمت دلار با نزدیک شدن به جا به جای قدرت در آمریکا می‌دانند و برخی دیگر تحرکات منطقه را یکی از اخبار مهم در ریزش بازار معرفی می‌کند اما آنچه که هم تابلوی بورس ایران نشان می‌دهد و هم کارشناسان این بازار به آن اعتقاد دارند، فراهم بودن شرایط بنیادی مناسب برای رشد بازار است.

صادقی کارشناس بازار سرمایه می‌گوید که چند روزی ما شاهد نوسانگیری بازیگردان‌های سهم‌ها بودیم و سازمان بورس به عنوان یک نهاد ناظر باید جلوی این رفتار بازیگردان‌ها را می‌گرفت.  با این حال امیر تقی‌خان تجریشی رییس هیات ‌مدیره شرکت بورس، نوسانات این بازار را در کوتاه مدت نسبت به سایر بازارها بیشتر عنوان کرده و گفته که در  کوتاه مدت ممکن است هر اتفاقی رخ دهد. او  برای ایجاد تمایز بین بازار سرمایه و سایر بازار نگاه بلند مدت به بازار را به سهامداران توصیه کرده  است.

سهامدارانی که قصد حضور در بازار را دارند سعی کنند مقداری از سبد سهام خود را به سهم‌های کوچک اختصاص دهند و مقداری دیگر را از سهم‌های بنیادی بچینند و تا شش ماه الی یک سال حتی به آن‌ها نگاه هم نکنند

با وجود تورم بالا در کشور و کاهش روز افزون پول ملی توقع داشتن نگاه بلند مدت برای سهامداران به خصوص کسانی که تازه وارد این بازار شدند مشکل است. به نظر می‌رسد به تعادل رسیدن بازار با وجود سهامداران تازه وارد کمی سختتر و گاهی تا زمان طولانی دور از انتظار کرده است. فعالان با سابقه بازار سرمایه می‌گویند اینکه منتظر باشیم دولت یا حقوقی‌ها بازار را به تعادل برسانند یک خطای راهبری است چرا که سود آن‌ها در نوسانی بودن بازار است، تا سهامداران خرد نخواهند بازار از حالت نوسانی خارج نمی‌شود و خواست سهامداران خرد هم در افزایش دانش در مورد بازار سرمایه است.

بازیگردان‌ها مقصر اصلی زیان به سهامداران
قاسم صادقی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار شرایط کنونی شاخص کل بورس را در ناحیه حمایتی خوبی دانست و گفت: در این مدت شاهد مقداری اصلاح در بازار سرمایه بودیم  و شاخص کل به ناحیه خوبی برای حمایت رسیده و  انتظار داریم چند روزی روی این شاخص در جا زدن را داشته باشیم و در واقع از هیجان فروش بازار کمی کاسته شود تا به سمت مقاومت  ۱میلیون ۴۶۰هزار واحد بتوانیم حرکت کنیم.

صادقی در تحلیل رفتار سهامداران خرد توضیح داد: در این روزها رفتار عجیب و غریبی از سهامداران خرد ندیدم، با وجود اینکه کلیت بازار منفی بود اما آنچنان صف‌های فروش سنگینی را مشاهده نکردیم و دلیل آن هم این بود که بسیاری از سهامداران حد ضرر سهمشان فعال می‌شود و باید سهم را به فروش برسانند در نتیجه با کمی منفی شدن بازار و رسیدن به حد ضرر سهم خود را نقد می‌کردند.

وی در مورد عملکرد بازیگردان‌های بازار و حقوقی‌ها افزود: حقوقی‌های بازار و بازیگردان‌ها سهم آنچنان فعالیت مثبتی در بازار انجام ندادند که منجر به کاهش ریزش بازار شود، البته ممکن اینکه در بازار نوسانی،  سهم‌های چند روزی منفی بخورند، اما سهم‌های بزگ، سهم مهمی در این داستان دارند مثل سهم شرکت ایران خودرو،  سایپا و پالایشی‌ها که انتظار می‌رفت که بازاریگردان‌ها و حقوقی‌ها بهتر عمل کنند که شاهد متضرر شدن بسیاری  از سهامداران در این روزها نباشیم. با وجود اینکه سهامداران میزان زیادی ضرر کردند، دوباره در این روزها متحمل ضررهای زیادی می‌شوند که این موضوع برای بازار جالب نیست.

صادقی ادامه داد: بازیگردان‌ها  تاثیر زیادی بر روند منفی بودن بازار دارند، چرا که چندین روز شاهد نوسانگیری بازیگردان‌ها بودیم و این موضوع باید کنترل می‌شد و نهادهای ناظر به عنوان متولی بازار سرمایه در این مسئله باید ورود پیدا می‌کردند اما این کار را انجام ندادند.

زمانی که بازار چندین ماه با یک اصلاح سریع و پر قدرت یا همان شارپی روبه رو باشد، نباید انتظار داشته باشیم که روند نزولی به سرعت به روند صعودی تبدیل شود که از منظر روانشناسی بازارهای مالی اگر به سرعت به حالت صعودی برگردد بازار دچار زیان می‌شود در نتیجه بعد از چنین اصلاح بزرگ، نوسانی بودن بازار یک امر طبیعی است

این کارشناس بازار در پاسخ به این سوال که آیا عوامل بنیادی در ریزش بازار دخیل بودند؟ گفت: از نظر بنیادی دلیل خاصی را نمی‌بینم، از نظر بازارهای جهانی که ما سیگنال‌های مثبت خوبی را دریافت می‌کنیم. مسئله دیگری که این روزها مطرح است موضوع تحرکات آمریکا می‌باشد که جو منفی  کوتاه مدت،  آن هم روی افراد خاص داشتف ولی به نظر بنده نمی‌تواند تاثیرات چندانی داشته باشد به همین ترتیب اخبار بنیادی منفی نداشتیم که منجر به منفی شدن بازار شود و اتفاقی که افتاد ناشی از عملکرد نامناسب حقوقی‌ها و بازیگردان‌های بازار بود.

او حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک را برای مثبت دانست و گفت: زمانی که نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک می‌رود،   می‌تواند برای بازار خوب باشد و یکی از تاثیری مهمی که می‌تواند داشته باشد گردش نقدینگی بین این سهم‌ها باشد.  تکلیف سهم‌های بزرگ و شاخص ساز در این بین چه می‌شود؟  سهم‌های بزرگ  و شاخص ساز معمولا با رفتار بازیگردان‌ها کنترل می‌شوند و زمانی که این سهم کنترل شوند کم کم هیجان بازار کاهش پیدا می‌کند و سهم‌های بزرگ هم در نقاط حمایتی خوبی برگشت خواهند زد و این یک اتفاق مثبت برای بورس است. در کل حرکت نقدینگی به سمت سهم‌های کوچک بازار تاثیر منفی نخواهد داشت.

صادقی پاسخ این سوال را که تا چه زمانی بازار به این شکل کار خود را ادامه می‌دهد؟ این گونه توضیح داد: زمانی که بازار چندین ماه با یک اصلاح سریع و پر قدرت یا همان شارپی روبه رو باشد، نباید انتظار داشته باشیم که روند نزولی به سرعت به روند صعودی تبدیل شود که از منظر روانشناسی بازارهای مالی اگر به سرعت به حالت صعودی برگردد بازار دچار زیان می‌شود در نتیجه بعد از چنین اصلاح بزرگ، نوسانی بودن بازار یک امر طبیعی است، البته ناگفته نماند تا جای طبیعی است و بعد از آن اشخاص حقیقی بزرگ، حقوقی‌ها و بازیگردان‌ها اثرات خود را بر بازار می‌گذارند.

او بهترین رویکرد در بازار بورس را مدیریت سرمایه می‌داند و می‌گوید: سهامدارانی که قصد حضور در بازار را دارند سعی کنند مقداری از سبد سهام خود را به سهم‌های کوچک اختصاص دهند و مقداری دیگر را از سهم‌های بنیادی بچینند و تا شش الی یک سال حتی به آن‌ها نگاه هم نکنند.