بازار؛ گروه استانها: افزون بر یک هفته است که تابلوهای نصب‌شده در سطح مشهد مبنی بر شاخص‌های آلاینده مخاطبان بیشتری پیداکرده و شهروندان با حساسیت بیشتری به رنگ‌های این نمادها توجه می‌کنند و انتظار سبز شدن شاخص هوای سالم و پاک رادارند.
بنا بر گفته مدیر مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهرداری مشهد از ابتدای امسال تاکنون شهروندان مشهدی ۳۸ روز هوای باکیفیت پاک را تنفس کرده‌اند و این در حالی است که در مدت مشابه پارسال این تعداد ۲۹ روز بوده است با این‌حال این اعداد و ارقام موجب خوشحالی شهروندان نمی‌شود زیرا افزون بر یک هفته است که آن‌ها غباری خاکستری را بر روی شهر مشاهده می‌کنند که برای آن‌ها نگران‌کننده است و موجب نفس‌تنگی پایتخت فرهنگی جهان اسلام شده است.
منبع آلودگی‌ها کجاست؟
وقتی با شهروندان هم‌کلام می‌شویم هر یک از آن‌ها انگشت اتهام را به سمت مسئولان، صنایع، خودروها، موتورسواران و یا مصارف خانگی بلند می‌کنند.حسین یکی از رانندگان تاکسی در میدان فلسطین به ما می‌گوید: تا پیش‌از این انگشت اتهام به سمت ما رانندگان تاکسی بود که خودروهایمان فرسوده است اما مدت‌هاست که به دلیل کرونا مسافری برای جابجایی نیست و تعداد سفرهای ما به یک‌سوم رسیده است.
وی می‌گوید: اگر خودرویی هم در ناوگان حمل نقل عمومی دود می کند باز هم قصور از ما نیست بلکه این ناتوانی دولت است که قادر به تحویل خودرو های جدید نیست.
وی بیان می‌کند: در حال حاضر که مدارس تعطیل هستند و هیچ سرویسی انجام نمی‌شود باید آلودگی کمتر باشد اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاده است.
امید خیاط یکی از کارکنان واحدهای صنعتی بیشتر منبع تولیدی آلاینده‌ها را در همین منطقه صنعتی مشهد و چسبیده به شهر مشهد می‌داند و می‌گوید: شاید تا چند سال پیش صنایع غرب مشهد در خارج از شهر قرار داشت و شهرک صنعتی مزاحمت چندانی نداشت اما این روزها تمامی این صنایع با مشهد پیوند خورده است و لذا دود آن به چشم مردم می‌رود.
وی اظهار می‌کند: اگر لحظه‌ای در این مسیر توقف کرده و نگاهی به آسمان بیندازید متوجه خواهید شد که تراکم این‌همه کارخانه و همچنین نیروگاه توس چه آلاینده‌ای را به شش‌های شهروندان مشهدی روانه می‌کند.
کارگروه اضطراری
وضعیت هوای مشهد روز دوشنبه با برپایی کارگروه اضطراری در استانداری همراه شد تا یک‌بار دیگر مسئولان اجرایی مشکلات و دلایل این موضوع را موردبررسی قرا دهند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی در این جلسه بابیان اینکه پیش‌بینی می‌شد با شیوع ویروس کرونا استفاده از خدمات غیرحضوری افزایش‌یافته و این موضوع به کاهش آلودگی منجر شود اظهار کرد: در این راستا ضرورت دارد تا سازوکارهای ضروری در نشست‌های تخصصی برای فرهنگ‌سازی،آگاه‌سازی و اطلاع شهروندان از سوی دستگاه‌های عضو این کارگروه مورد تحلیل کارشناسی قرار گیرد و با معرفی عوامل غیرمستقیم و تأثیرگذار بر آلودگی هوا، سازمان‌های مرتبط با موضوع شناسایی و وارد عمل شوند.
سید کمال‌الدین میر جعفریان همچنین اطلاع‌رسانی مناسب به مردم برای کاهش مراجعه حضوری و گسترش استفاده از سامانه‌ها، نرم‌افزارها و دیگر پل‌های ارتباطی در این خصوص را بسیار مهم برشمرد و افزود: فعالیت‌های برخی واحدهای صنعتی ضروری بوده و قابل‌توقف نیست.
رئیس کارگروه اجرایی و اضطراری کاهش آلودگی هوای استان تاکید کرد: در این خصوص می‌توان برای مدیریت در جابجایی زمان فعالیت در خصوص آن دسته از واحدهایی که ماهیت خروجی آن‌ها فصلی است، با اولویت‌بندی و ارائه راهکار مناسب ورود پیدا کرد .
وی در ادامه به تشدید نظارت بر مصرف انرژی موتورخانه‌ها و دستگاه‌های گرمایشی در فصل سرما اشاره کرد و افزود: کاهش مصارف غیرضروری انرژی در مدیریت آلاینده‌های هوا بسیار مؤثر است و لازم است دستگاه‌های متولی نظارت خود را در این خصوص با جدیت پیگیری کنند.
خودروها عامل اصلی آلودگی
گفتنی است مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خراسان رضوی نیز بابیان اینکه مصرف روزانه حدود دو میلیون و۵۰۰ هزارتا حدود سه میلیون لیتر بنزین در شهر و مصرف روزانه حدود یک‌میلیون لیتر گازوئیل در این کلان‌شهر بر تولید آلاینده‌ها افزوده است، اظهار کرد: تردد روزانه به‌طور متوسط بیش از یک‌میلیون خودرو و ۴۰۰ هزار موتورسیکلت در سطح شهر، وجود چهار نیروگاه و استقرار حدود۷۰درصد واحدهای صنعتی و خدماتی استان در حوزه این کلان‌شهر و نیز شرایط توپوگرافی منطقه، موجب تشدید آلودگی در بیشتر ایام سال است.
تورج همتی ضمن اشاره به اینکه بر اساس تحلیل‌های کارشناسی متهم اصلی در آلودگی هوای کلان‌شهر مشهد همچنان خودروهای در حال تردد در سطح شهر هستند گفت:نظارت‌های پلیس راهور در این خصوص منجر به صدور نزدیک به ۸۲ هزار فقره جریمه برای خودروهای فاقد معاینه فنی، خودروهای دودزا، دارای پلاک تعمیری و...در شش‌ماهه گذشته سال جاری‌شده است.
این مقام مسئول در ادامه از افزایش روزهای با هوای پاک از ۲۹روز در سال گذشته به ۳۸روز در سال جاری خبر داد و گفت: مدیریت آلودگی هوا در برنامه آمایش راهبردی و به‌صورت نقشه جامع محیط‌زیست استان تدوین و در اولویت سیاست‌های کلان اجرایی استان قرارگرفته است.
دبیر کارگروه کاهش آلودگی هوای استان ضمن اشاره به برنامه اجرائی و کوتاه‌مدت کاهش آلودگی هوای مشهد به تشریح محورهای ۹گانه تأثیرگذار بر آلودگی هوای استان پرداخت و افزود: باهدف شناسایی منابع آلوده‌کننده هوا، طی ۶ ماهه گذشته مجموعاً ۵۲۶ نوبت پایش از واحدهای صنعتی همچون واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی ، کارخانه‌ها سیمان ، نیروگاه‌ها ، کارخانه‌ها ریخته‌گری و نورد ، معادن ، کارخانه‌ها تولید مواد شیمیایی، صنایع تولید عایق‌های رطوبتی(ایزوگام) و کوره‌های آجرپزی و آهک‌پزی و ... سطح استان اقدام شده است.
آلاینده‌هایی که به چشم نمی‌آید
گرچه مسئولان انگشت اتهام را به سمت خودروها بلند می‌کنند اما بسیاری از صنایع و مشاغل وجود دارند که شاید کمتر از نقش آن‌ها در آلودگی سخنی به میان بیاید.
مسئول مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهرداری مشهد در همین رابطه می گوید: مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرار، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، ذرات معلق و گازهای گلخانه‌ای با دی‌اکسید کربن مهم‌ترین آلاینده‌های هوای شهر هستند.
رضا اسماعیلی اظهار می‌کند: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده میزان آلودگی تولیدی در شهر مشهد در سال ۹۶ برای آلاینده‌های مونوکسید کربن ۱۲۷ هزار تن، ترکیبات آلی فرار ۵/۲۲ هزار تن، اکسیدهای نیتروژن ۶/۵۶ هزار تن، اکسیدهای گوگرد ۹/۳۱ هزار تن و ذرات معلق ۱/۷ هزار تن برآورد شده است.
وی در این رابطه به جایگاه‌های سوخت اشاره‌کرده و می‌گوید: جایگاه‌های توزیع سوخت بنزین نیز از مهم‌ترین منابع تولید ترکیبات آلی فرار در شهر هستند و سهم این منابع آلاینده از کل انتشار سالانه ترکیبات آلی فرار در مشهد ۱۳ درصد است.
سهم آلاینده‌های متحرک
وی با اشاره به دو منبع متحرک و ثابت در تولید آلودگی‌ها اظهار می‌کند: سهم منابع متحرک از مجموع انتشار ۵ آلاینده مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرّار، اکسیدهای نیتروژن، اکسید گوگرد و ذرات معلق حدود ۶۴ درصد و سهم منابع ساکن حدود ۳۶ درصد است.
اسماعیلی خاطرنشان می‌کند: درصد سهم هریک از منابع متحرک در انتشار اکسیدهای نیتروژن ۳۷ درصد مربوط به کامیون‌هاست. بعدازآن خودروها با ۳۶ درصد، وانت‌ها با ۸ درصد، مینی‌بوس‌ها با ۶ درصد به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا چهارم قرار می‌گیرند.
وی اذعان می‌کند: درباره سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق بازهم کامیون‌ها با ۵۶ درصد رتبه نخست و بعدازآن خودروهای شخصی با ۱۶ درصد، اتوبوس‌های سرویس با ۱۰ درصد و مینی‌بوس‌ها با هشت درصد در جایگاه دوم تا چهارم قرار دارند.
سهم منابع ثابت در آلودگی
اسماعیلی با اشاره به فعالیت چهار نیروگاه اصلی در شهر مشهد و محدوده اطراف آن اذعان می‌کند: به دلیل حجم و نوع سوخت مصرفی سهم شایان توجهی در انتشار آلاینده‌های اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد و ذرات معلق دارند.
وی در این رابطه می‌گوید: سهم نیروگاه‌ها از سرجمعِ انتشار این آلاینده‌ها به ترتیب برابر اکسیدهای نیتروژن ۵۶ درصد، اکسید گوگرد ۹۷ درصد و ذرات معلق ۳۳ درصد است.
وی بابیان اینکه منابع خانگی، تجاری واداری با توجه به استفاده از سوخت گاز طبیعی، سهم کمی در تولید آلایندگی شهر مشهد دارند می‌افزاید: باوجوداین سهم این منابع در تولید آلاینده اکسیدهای نیتروژن شایان توجه بوده است و سهم ۸ درصدی از کل انتشار آلایندگی سالانه شهر مشهد دارند.
انتخاب در مصرف
هر وقت به سرکار، دانشگاه و یا مدرسه می رویم، از بخاری یا تهویه هوا استفاده می کنیم، پنجره های خود را تمیز می کنیم یا حتی موهای خود را خشک می کنیم، در واقع انتخاب هایی انجام می دهیم که بر آلودگی هوا تأثیر می گذارند.
بسیار مواردی هستند که همه ما می توانیم در حرکتی دست جمعی برای کاهش آلودگی هوا انجام دهیم. همه چیز با انتخاب شروع می شود. انتخاب نوع سبک زندگی، انتخاب استفاده از وسایل، انتخاب دغدغه مند بودن و انتخاب مسئولیت پذیر بودن از اولین نکاتی است که باید به آن ها توجه کنیم تا بتوانیم آسمان را همیشه آبی و پاک ببینیم.
نظر شما