بازار؛ گروه استانها: یکی از مهمترین مسائل مورد پیگیری کشورها صرفه جویی و نگهداری در مصرف آب به خصوص آب‌های زیرزمینی است که همواره در طول تاریخ نقش بسزایی در تامین منابع آبی بخش‌های مختلف داشته‌اند.
متاسفانه امروزه شاهد خشک و کم آب شدن برخی از منابع آب‌های زیرزمینی مانند چاه‌ها و قنات‌ها به علت حفر چاه‌های غیرمجاز و استفاده بیش از حد از آنها هستیم.
در استان ایلام طی سال‌های اخیر همواره کمبود بارش‌ها و برداشت بی رویه باعث افت سطح آب‌های زیرزمینی در دشت‌های دهلران و مهران شده است.
طرح تعادل بخشی و احیای آب‌های زیرزمینی در ایلام
در همین راستا وزارت نیرو با تعریف طرح تعادل بخشی، تغذیه مصنوعی در زمینه بهبود وضعیت منابع آب‌های زیرزمینی در سال‌های اخیر اقداماتی را برای احیای آب‌های زیرزمینی استان برداشته است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای ایلام در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی و افت شدید این منابع و نیز لزوم همکاری تمامی دستگاه‌های مرتبط برای احیای این منابع استراتژیک، طرح احیا و تعادل‌بخشی در پانزدهمین جلسه شورای عالی آب در مورخه ۲۳ شهریور ۹۳ با ۱۵ پروژه به تصویب رسید که تعداد ۱۱ پروژه مربوط به شرکت‌های آب منطقه‌ای است.
احسان یارمحمدی افزود: ازجمله مهمترین این پروژه‌ها تقویت و استقرار اکیپ‌های گشت و بازرسی است که این شرکت در این راستا تاکنون عملکرد مناسبی داشته و در حال حاضر تعداد ۱۴ اکیپ با هدف شناسایی و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز آب از منابع سطحی و زیرزمینی در سطح استان فعال هستند.
چاه غیرمجاز در ایلام وجود ندارد
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای ایلام افزود: یکی دیگر از پروژه‌های مهم سلب کردن چاه‌های غیرمجاز است که موفقیت‌های خوبی در این طرح در استان نیز حاصل شده و در حال حاضر چاه غیرمجاز در سطح استان موجود نیست.
یارمحمدی اظهار کرد: در سال‌های گذشته تمامی چاه‌های غیرمجاز در استان تعیین تکلیف شده بطوری که از سال ۹۴ تاکنون تعداد ۲۲۶ چاه غیرمجاز شناسایی و سلب شده است.
نصب کنتورهای حجمی هوشمند
این مسئول بیان کرد: پروژه مهم دیگر نصب کنتورهای حجمی هوشمند در چاه های مجاز است که این پروژه مشکلاتی از قبیل هزینه‌های بالای خرید و نصب کنتور، توان پایین شرکت‌های معتبر کنتور ساز برای تهیه کنتور و… بوده که منجر به عدم رغبت بهره‌برداران به نصب کنتور هوشمند شده است.
تعداد ۸۰ کنتور هوشمند در چاه‌های مجاز استان نصب شده و در سال جاری نیز پروژه نصب کنتور در دستور کار شرکت قرار دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است
یارمحمدی ادامه داد: ولی طی سه سال اخیر با همه مشکلات ذکر شده تعداد ۸۰ کنتور در چاه‌های مجاز استان نصب شده و در سال جاری نیز پروژه نصب کنتور در دستور کار شرکت قرار دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای ایلام اظهار کرد: پروژه جلوگیری از اضافه برداشت چاه‌های مجاز نیز با اقداماتی از جمله تصویب عدم کشت محصولات پرآب در جلسه شورای حفاظت از منابع آب استان پیگیری و منجر به جلوگیری از کشت محصولات پرآب و عدم اختصاص آب به این اراضی شده است.
صرفه جویی ۲۶ میلیون مترمکعبی آب در سال
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای ایلام ادامه داد: در راستای ابلاغ «آب قابل برنامه‌ریزی» تعداد سه محدوده مطالعاتی این استان شامل مهران موسیان و دهلران تاکنون در رده «ب»، یعنی میزان برداشت بیش از آب قابل برنامه ریزی است و منجر به اصلاح و تعدیل پروانه‌های بهره‌برداری شد که تاکنون تعداد ۶۶۶ پرونده با حجم صرفه‌جویی ۲۶ میلیون مترمکعب در سال اصلاح و تعدیل شده است.
خوشبختانه اقدامات سال های اخیر منجر به بالا آمادن سطح آب زیرزمینی و توقف روند افت در اکثر دشت‌های استان و جبران بخشی از کسری مخزن آبخوان شده است
یارمحمدی ادامه داد: اقدامات فوق بدون همراهی و همکاری بهره‌برداران امکان‌پذیر نیست که این امر مستلزم اطلاع‌رسانی به آنها است و این شرکت در این راستا اقدام به برگزاری جلسات مستمر با بهره‌برداران و مقامات قضایی و سیاسی کرده است.
وی در پایان گفت: این اقدامات خوشبختانه منجر به بالا آمادن سطح آب زیرزمینی و توقف روند افت در اکثر دشت‌های استان و جبران بخشی از کسری مخزن آبخوان شده که طی سالیان گذشته به وجود آمده است.
اثرات مطلوب پروژه‌های آبخیزداری در تقویت سفره‌های زیرزمینی ایلام
مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام نیز در گفت و گو با بازار اظهار کرد: استان ایلام یکی از مناطق پیشرو کشور در زمینه طرح‌های آبخیزداری بوده است.
رضا احمدی با اشاره به طرح‌های مختلف آبخیزداری در مناطق دهلران و مهران طی سال‌های اخیر، عنوان کرد: در این شهرستان‌ها طرح‌های جنگل کاری، آبخیزداری و بیابان زدایی همزمان اجرایی می‌شود که نقش بسیار موثری در تقویت سفره‌های آب زیرزمینی استان داشته است.
مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام عنوان کرد: احداث سازه‌های آبخیزداری در استان ایلام علاوه بر کنترل و مهار سیلاب‌ها و رواناب‌های سطحی، موجب تقویت سفره‌های آب زیرزمینی شده است.
وی عنوان کرد: در سال جاری بیش از ۶۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان هزینه شده و برای سال آینده نیز ۲۰۰ میلیارد تومان پروژه آبخیزداری در استان تعریف شده است.
با توجه به مسئله کمبود بارش در سال های اخیر در استا ایلام، احیای آب های زیرزمینی با استفاده از طرح های مختلف برای استفاده از بخش شرب و کشاورزی بسیار حیاتی و مهم است.
در حال حاضر کمبود آب شرب در شهرستان های گرمسیری دهلران و مهران یکی از دغدغه های مردم برای فصول گرم سال است، که اهمیت برنامه ریزی برای احیای آب های زیرمینی را دوچندان کرده است.
علاوه بر بخش آب شرب، بخش کشاورزی در این دو شهرستان به عنوان شغل اصلی مردم شناخته می شود، با توجه استفاده مردم از چاه های آب برای استفاده در بخش کشاورزی، نظارت بر این چاه ها و نحوه مصرف بسیار مهم و حیاتی است.
نظر شما