غرب می‌خواهد از برجام برای توافقات جامع‌تر استفاده کند| حرفهای «گروسی» مبهم بود

بازار؛ گروه بین الملل: رافائل گروسی مدیرکل آژانس انرژی اتمی در مصاحبه با رویترز مدعی شد موارد تخطی از برجام خیلی بیشتر از آن است که بتوان به راحتی به آن بازگشت.

وی در ادامه این ادعا افزود: نمی‌توانم باور کنم که خیلی راحت از بازگشت به خانه اول حرف می‌زنند چرا که خانه اول دیگر وجود ندارد واضح است که باید پروتکل یا یک توافق یا تفاهم‌نامه یا اسناد کمکی باشد که به طور واضح مشخص کند چه کاری باید انجام شود.

این ادعای گروسی در حالی است که اقدامات ایران در راستای کاهش تعهدات برجامی بعد از خروج یکجانبه آمریکا و بدعهدی طرفین اروپایی، انجام شد.

پیشتر، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان نیز از لزوم توافقی جدید حرف زده بود که پاسخگوی برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران باشد!

در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا و استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا تنظیم نموده که در ادامه آمده است.

*«رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیراً اعلام کرده احیای برجام، نیاز به انعقاد توافق جدیدی در زمان جو بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده دارد تا مشخص شود چگونه باید بر نقض عهد ایران غلبه کرد. واضح است که باید پروتکل یا توافق نامه یا تفاهم یا برخی از سندهای جانبی وجود داشته باشد که به طور واضح مشخص کند که ما چه کاری باید بکنیم. ارزیابی شما از سخنان وی چیست؟
مشکل است به طور قطعی گفت منظور «گروسی» چه بوده است. به نظر من یکی از خواسته ها این است که بند به اصطلاح غروب آفتاب(sunset close) که ممنوعیتهای هسته ایران خاتمه می دهد مورد تجدیدنظر قرار گیرد و مدت ممنوعیت ایران تمدید شود.

به نظر من آژانس و کشورهای عضو برجام می خواهند که شرایط سخت تری برای ایران تعیین کنند که مثلاً جلوی اقداماتی نظیر افزایش میزان غنی سازی را بگیرد.

*مکانیسم نظارت آژانس از برنامه هسته ای ایران ذیل پادمانها و پروتکل الحاقی تعریف شده است. ضمن اینکه بر ایران شدیدترین مکانیسم نظارتی آژانس حاکم است. از سویی «گروسی» خواهان تجدید نظر و ایجاد برجام جدیدی شده است. با توجه به این مسأله آیا «گروسی» می تواند به عنوان مدیر کل آژانس تقاضای مکانیسم جدیدی در برجام کند؟
مسائل مربوط به مکانیسم تضمین پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام در خود این توافق وجود دارد. به نظر من منظور از صحبتها این است که امکان اینکه در آینده ایران بتواند بعضی از محدودیتها را نادیده بگیرد را سلب کنند.

*«گروسی» اعلام کرده با توجه به کاهش تعهدات ایران در برجام و افزایش سطح غنی سازی و و میزان ذخائر اورانیوم غنی شده باید تصمیماتی در سطح سیاسی گرفته شود. منظور «گروسی» ممکن است این باشد که در مذاکرات آتی با ایران، مکانیسم جدیدی برای نظارت و بازرسی از برنامه هسته ای ایران تعبیه شود. ارزیابی شما چیست؟
به نظر من منظور گروسی این است که اینها مسائلی هستند که کشورهای عضو برجام باید درباره آن بر اساس ملاحظات سیاسی و سیاست خود در قبال ایران به طور کلی تصمیم بگیرند. بعد از آن آژانس رفتار خود را در قبال ایران در همراهی با این تصمیمات سیاسی تعیین خواهد کرد.

*سخنان «گروسی» بعد از اظهار نظر «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان صورت می گیرد که گفته بود برجام کنونی را باید کنار گذاشت و در خصوص برجام جدید مذاکره کرد. البته اینکه برجام به موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران کشیده شود قبلا توسط کشورهای اروپایی مطرح شده بود ولی سخنان «ماس» ناظر به این موضوع است که توافق هسته ای جدیدی نیز لازم است. ارزیابی شما چیست؟
به نظر من «هایکو ماس» هم منظورش این است که مدت محدودیتهای هسته ای ایران طولانی تر شود. به طور کلی با توجه به اینکه بر خلاف انتظارات آمریکا و اروپا، برجام منجر به گشایشی در روابط ایران و غرب نشد، این کشورها اینبار می خواهند از بعضی اقدامات ایران در زمینه برجام استفاده کرده و به توافقات جامع تری برسند.