بازار؛ گروه خودرو: خراسان رضوی به ویژه مشهد را می‌توان سومین شهر صنعتی و مهم در خودروسازی محسوب می‌شود. استانی که یکی از سایت‌های بزرگ خودروسازی در انجا احداث و حدود ۲۰ درصد از قطعات مورد نیاز زنجیره تامین و بازار لوازم یدکی را تولید می‌کند. علیرغم تلاش مسمتر برای توسعه ظرفیت تولید، مشکلات عدیده برای قطعه‌سازان این استان، روند بومی سازی و ادامه فعالیت را سخت می‌کند. این سختی در سایه نبود حمایت‌های دولتی توام با تامین اعتبار بسیار پایین از سوی بانک‌های آن استان، اهرم فشاری برای روند فعالیت صنعتگران ایجاد کرده است. دغدغه تامین مواداولیه و تخصیص ارز نیز از سوی بانک مرکزی، انرژی را برای توسعه و افزایش خود کفایی کاهش خواهد داد. برای بررسی مشکلات قطعه‌سازان آن استان به سراغ محمدمهدی شکورزاده، رئیس انجمن همگن قطعه‌سازان استان خراسان رضوی رفتیم، در ادامه بخشی از گفت‌وگو را از نظر خواهیم گذراند:
* شما رئیس انجمن همگن قطعه‌سازان خراسان رضوی هستید، قطعه سازان در آن استان با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
بزرگترین مشکل تولیدکنندگان این استان، تامین نقدینگی است. سقف بانک‌های استان برای اعتبار دادن نسبت به تهران بسیار پایین است. علیرغم اعلام مدیران بانکی که در استان خراسان رضوی منابع مالی وجود دارد، اما ظاهرا مدیران و دفاتر مرکزی در تهران تامین اعتبار برای سایر استان‌ها انجام می‌دهند. عمده خرید خودروسازان از قطعه سازان به صورت خرید دین است. برای ادامه تولید نیازمند این هستیم که از خودروسازان چک خرید دین دریافت کنیم. در خراسان رضوی سقف خرید دین کم است، هرچند مسولان و مدیران استانی قول دادن سقف خرید دین را بالا بببرند. لذا باید اعلام کنم، باتوجه به منابع استان حق خروج منابع را به سایر استان‌ها ندهند.
* چند درصد از قطعات مورد نیاز خودروسازان را این استان تامین و چه تعداد تولید کننده دارند؟ عمق خود کفایی در این استان چه میزان است؟
در استان خراسان رضوی خوشبختانه عمده تولیدکنندگان قطعات خودرو، سقف خود کفایی بسیار بالا و واردات بسیار کم دارند. پیش از تحریم‌ها سهم تامین قطعات خودرو توسط تولیدکنندگان این استان برای صنعت خودرو کشور ۱۰ تا ۱۲ درصد بود. اما با ایجاد تحریم‌های ظالمانه علیه کشور، میزان خودکفایی تولیدکنندگان این استان به بالای ۲۰ درصد رسید. این موضوع نشان می‌دهد که قطعه سازان قوی با خودکفایی زیاد توام با نیاز ارزی کمتر در این استان وجود دارد. در پاسخ به قسمت دوم سوال شما باید گفت، حدود ۳۳۰ واحد در خراسان رضوی دارای پروانه از وزارت صمت فعالیت دارند. همگی این قطعه سازان تامین کننده خط تولید نیستند. همچنین باید ذکر کرد ۷۵ تولیدکننده عضو انجمن همگن قطعه‌سازان این استان هستند.
* به عنوان تولیدکننده قطعات خودرو، برای تولید محصولات خود با چه مشکلاتی مواجه هستید؟ چالش‌های پیش روی شما چیست؟
تمام صنایع از جمله قطعه‌سازی، مهم‌ترین چالش آن‌ها تامین نقدینگی است. پس از این موضوع واردات قطعات و مواد اولیه یا تهیه مواداولیه از بورس برای صنعتگران یک معضل جدی محسوب می‌شود. متاسفانه ظوابطی برای توزیع کالا مقرر شده که بیشتر حمایت کننده از کارهای دلالی است. سرمایه در گردش به جای حرکت به سمت تولید، صرف امور دلالی و تجاری می‌شود. از سوی دارایی و بیمه نیز برای تولیدکنندگان دردسرهای ایجاد می‌کنند. در بازار نیز باتوجه به کاهش قدرت خرید، اغلب خریداران تمایل به ارائه فاکتور ندارند. حمایت از تولید در قوانین صفر است. هر بخشی از صنعت و تجارت نیازمند قانون مدونی هست که ده سال آینده را مشخص کند. نگرانی اصلی تولیدکنندگان این هست که اگر شرایط بهبود یابد، روند تولید داخل ادامه خواهد یافت؟ یکی از مقامات دولتی به تازگی اشاره داشت که در صورت بهبود شرایط تحریمی، واردات خودرو انجام و ممنوعیت لغو خواهد شد. این مورد بیانگر آن است که هیچ یک از سیاستگذاری‌ها براساس هدفمندی و استراتژی خاص انجام نمی‌شود. قانون مشخصی برای انجام واردات و تولید وجود ندارد. هر زمان که درآمدنفتی دولت‌ها بهبودیافت، واردات تقویت و تولید تضعیف شد. به محض کاهش درآمدهای نفتی، تولید را اندکی تقویت و سپس مجدد رها کردند.
اگر میزان صرفه جویی ارزی را براساس ظرفیت کامل تولید بیان کنم، سالانه ۲۵ میلیون یورو پیشگیری از ارزبری ایجاد شده است
* باتوجه به وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی و وارداتی، چند درصد قطعات تولیدی خود را بومی سازی کرده و با چه خودروسازانی تعامل دارید؟
ابتدا باید اشاره کنم که محصولاتی از قبیل پمپ‌فرمان، ستون فرمان، جعبه فرمان، پمپ سیستم‌های هیدرولیکی و... را تولید می‌کنیم. در برخی از قطعات تولیدی بومی سازی ۱۰۰ درصدی و در برخی دیگر ۶۰ درصد بومی سازی انجام شده است. با همه خودروسازان تعامل داشته و قطعات برای آن‌ها تامین می‌کنیم، به تازگی نیز با کرمان خودرو وارد همکاری شده‌ایم.
* مهم‌ترین هدف داخلی سازی قطعات، کاهش ارزبری است. با بومی سازی کردن قطعات تولیدی، چه مقدار از ارزبری در قطعات پیشگیری کردید؟
در شرایط فعلی تولید با ظرفیت کامل نداریم، اگر میزان صرفه جویی ارزی را براساس ظرفیت کامل تولید بیان کنم، سالانه ۲۵ میلیون یورو پیشگیری از ارزبری ایجاد شده است.
* گاهی در برخی از خودروهای تولید داخل، ضعف نشت روغن از مجموعه فرمان به ویژه پمپ‌ها ایجاد می‌شود، دلیل چیست؟
هر کالا ممکن هست در زمان تولید عیب‌های داشته باشد، اما قطعاتی که تولید می‌کنیم براساس قرارداد با خودروساز، ۸۳۰ روز گارانتی دارد. در صورت ایراد داشتن قطعات، در روز آخر هم باشد قطعه را به ما عودت و مشمول جریمه خواهیم شد. بنابراین تولیدکنندگان قطعاتی که برای خودروسازان تامین کننده هستند، نباید با چنین مشکلاتی مواجه شوند. گاهی ممکن هست نشت از کاسه نمد پمپ، بدنه پمپ یا... ایجاد شود.
* استانداردهای روز دنیا برای خودروسازان باتوجه به افزایش ایمنی خودروها و کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، استفاده از فرمان برقی است. آیا شما به سمت داخلی سازی مجموعه فرمان برقی حرکت کرده‌اید؟
بله، درحال مذاکره با خودروسازان در خصوص فرمان برقی هستیم. فرمان برقی نیز چند نوع هست که یک مدل روی ستون و مدل دیگر روی پنیون تعبیه می‌شود. در این خصوص با خودروسازان مذاکراتی داشتیم، طرف خارجی در تعامل با ما نیز دانش فنی مناسبی دارد که با خودروسازان جهان درحال تعامل است. این محصولات در خطوط ایران خودرو و سایپا به طور عموم راه اندازی نشده، شاید دو یا سه درصد خودروسازان داخلی برقی نیست. اگر خودروسازان کامل‌تر و بیشتر به سمت برقی کردن فرمان حرکت کنند، ما نیز به عنوان تامین کننده همگام با آن‌ها خواهیم بود.
* قطعاتی که تولید می‌کنید فقط برای خط تولید(OEM) بوده یا به بازار افترمارکت نیز عرضه دارید؟
اکثریت قطعات تولیدی حدود ۹۹ درصد برای خطوط خودروسازان یا همان OEM است و حدود یک درصد عرضه به افترمارکت داریم.
هر کالا ممکن هست در زمان تولید عیب های داشته باشد، اما قطعاتی که تولید می‌کنیم براساس قرارداد با خودروساز، ۸۳۰ روز گارانتی دارد. در صورت ایراد داشتن قطعات، در روز آخر هم باشد قطعه را به ما عودت و مشمول جریمه خواهیم شد
* پمپ‌های هیدرولیکی معمولا دانش و تکنولوژی بالای دارند، آیا در کشور به آن دست یافته‌ایم؟
یک سری از قطعات پمپ هیدرولیکی فرمان و سیستم آن مانند شیر و...، به دلیل دقت بالا تکنولوژی و پروسه تولید سرمایه بر است. از تامین مواداولیه تا زیرساخت تولید این قطعات نیازمند های-تک است. در شرایط فعلی هست که خودروها مجهز به فرمان برقی شدند، اما در حدود ۱۵ سال پیش عمدتا قطعات های-تک در نمایشگاه اجزای سیستم فرمان بود. تولیدکنندگان این تجهیزات افتخار به عرضه محصول های-تک برای این موضوع داشتند.
* چه مقدار از خرابی پمپ‌های هیدرولیکی فرمان مربوط به کیفیت روغن استفاده شده در آن است؟
در پمپ‌های هیدرولیکی یکی از تست‌های قطعه تمیزی و نبود ذرات معلق در داخل پمپ است. این تست‌ها استانداردهای خاص خود را نیز دارد. اگر روغن استفاده شده، آلوده باشد منجربه کاهش عمرمفید قطعه خواهد شد. هرچند که روغن‌های موجود در بازار ایران از استانداردهای مورد نیاز خودرو پایین‌تر است. البته این موضوع به معنای کاهش جدی عمرمفید نیست.
* قطعه‌سازان از عدم پرداخت به موقعه مطالبات‌شان همواره گله‌مند هستند، پرداخت مطالبات شما توسط خودروسازان چگونه است؟
معوقات زیادی نداریم، طبق قرارداد پرداخت‌ها را ۱۲۰ روز انجام می‌دهند. این پرداخت براساس تفاهم نامه و خرید دین انجام می‌شود. خودروسازها براساس آمار حدود ۳۵ هزار میلیاردتومان بدهکار هستند، این عدد بزرگی است که با آن چالش داریم.
نظر شما