مریم رضایی، بازار: زراعت چوب همواره به‌عنوان یکی از راه‌های تأمین‌کننده چوب در کشور مطرح بوده است اما در بین روستاییان به‌صورت سنتی انجام‌شده و اغلب مبنای آزمون‌وخطا در بین کشاورزان داشته است و هیچ‌گاه به‌عنوان یک مقوله مهم اقتصادی و محصول میان و بلندمدت درآمدزا مطرح نبوده است.
تقاضا برای محصولات چوبی در سطح ملی در حال افزایش است و نتیجه بررسی‌ها گویای این واقعیت است که کشور در حال حاضر به‌طورجدی با کمبود چوب مواجه است و کشت گونه‌های سریع الرشد با بهره‌برداری میان‌مدت ضروری است تا نیاز جامعه را برطرف کند. اما در این میان میل و رغبت کشاورزان به زراعت چوب در سال‌های اخیر چشمگیر نبوده است و بیشتر عرصه‌های زراعت چوب به حاشیه کاری اختصاص داشته است. زراعت چوب درگذشته‌های دور بیشتر به‌صورت حاشیه زمین‌های کشاورزی کاشت شده است و عرصه‌هایی که به‌صورت مستقیم به کشت پرداخته‌شده باشد وجود ندارد.
آن چیزی که در زراعت چوب به‌صورت واضح مشخص است این مسئله است که زراعت چوب می‌تواند از قاچاق چوب، واردات چوب و خروج ارز و تعطیلی کارخانه‌ها صنایع چوبی و سلولزی جلوگیری کند. جزیره ایی بودن زمین‌های زراعت چوب و نبودن سطح یکپارچه در روستاها و در بعضی موارد سایه انداختن زمین زراعت چوب‌بر روی زمینی که به کشت کشاورزی پرداخته است عواملی بوده است که باعث شده که سطح زراعت چوب رشد خوبی نداشته باشد.
در حال حاضر عوامل اقتصادی و اجتماعی در توسعه زراعت چوب نقش مهمی دارد. عوامل مختلفی باعث شده که جوامع محلی و کشاورزان از زراعت چوب استقبال کنند. شرکت در کلاس‌های آموزشی برگزارشده از سوی دستگاه‌های اجرایی، مقدار استفاده از تسهیلات دولتی، در اختیار قراردادن نهاده‌های زراعت چوب و بازدیدهای ترویجی در بین کشاورزان در خصوص توسعه زراعت چوب نقش مهمی دارد.
بررسی مسائل اقتصادی و اجتماعی در بین کشاورزان نشان می‌دهد که کشاورزان باتجربه تمایل کمتری به زراعت چوب‌دارند. درواقع با افزایش سن، قدرت خطرپذیری در بین کشاورزان کاهش پیدا می‌کند.
از طرف دیگر پذیرش جنگلداری زراعی در میان کشاورزانی که دارای سطح بالایی از دانش هستند بیشتر است و نگرش مطلوب‌تری به عملیات جنگلداری زراعی دارند. شرکت در کلاس‌های و دوره‌های آموزشی میل به زراعت چوب را بیشتر می‌کند.
یکی دیگر از عواملی که در زراعت چوب دارای اهمیت است، استفاده از تسهیلات دولتی مناسب و در اختیار قرار گرفتن نهاده‌ها مثل تأمین نهال مناسب است. هر چه حمایت دولت از کشاورزانی که زراعت چوب می‌کنند بیشتر شود شاهد افزایش سطح آن خواهیم بود. دولت باید درزمینه ارائه تسهیلات دولتی و وام به زارعین برنامه مدونی داشته و سیاستی مناسب اتخاذ کند.
حمایت‌هایی مثل تضمین خرید و پیش‌خرید کردن محصول، بیمه مزرعه و خانوار زراعت چوب، تشکیل تعاونی های زراعت چوب، اعزام کارشناسان و بازدیدهای دوره ای منظم، معرفی گونه‌های تحقیق شده و سریع الرشد و اطلاع رسانی به زراعت چوب کاران از دیگر عواملی است که در ترغیب کشاورزان به زراعت چوب دارای اهمیت است و باید در اولویت برنامه های کاری باشد.
آنچه که مشخص است درختکاری با اهداف تجاری می‌تواند بسیار اقتصادی باشد و باید تلاش‌ها در جهت حمایت از کشاورزانی که به زراعت چوب مبادرت می‌کنند بیشتر شود. چرا که دیده شدن این حمایت ها می‌تواند به‌عنوان رهبرانی پیشرو در روستاها سایر جوامع محلی را ترغیب به زراعت چوب کنند.
طرح تنفس جنگل ها راه را برای سایر روش های تأمین چوب کشور باز کرده است که منطقی ترین روش زراعت چوب است که هم از نظر اقتصادی و هم از نظر محیط زیستی می‌تواند توجیه مناسبی باشد در صورتی که مسئولان همکاری های لازم را انجام داده و راه را برای تولید کنندگان باز کنند.
نظر شما