بازار؛ گروه بین الملل: نفت خام، سوختی فسیلی است که در حوزه های زیرزمینی به صورت مایع وجود دارد و در سالهای اخیر به عنوان اصلی ترین منبع تولید انرژی در دنیا شناخته می شد.
اما به دلیل حجم بالای آلایندگی نفت به عنوان سوخت، تلاشهای زیادی برای جایگزین کردن آن با سوختهای پاک یا منابع انرژی کم آلاینده مطرح شد و سبب شد تا تمرکز بیشتری روی فراورده های نفتی باشد. این فراورده ها نفتی یا محصولات پتروشیمی در زندگی امروز ما نقش مهمی دارند و شاید بدون آنها امکان ادامه زندگی برای انسان مدرن امروزی وجود نداشته باشد. از طرف دیگر صنعت پتروشیمی در کشورهای صنعتی جایگاه اقتصادی ویژه ای دارد و اغلب کشورهای صنعتی وارد کننده نفت و صادرکننده محصولات پتروشیمی هستند.
فراورده های اصلی نفت چیست
در پالایشگاه ها بخشهای مختلف نفت خام از هم جدا می شود و محصولات قابل استفاده دیگری وارد تولید می شود. طبق گزارش نشریه نفت و گاز بین المللی بالغ بر ۶ هزار فراورده نفتی وجود دارد که اغلب آنها در زندگی روزمره ما استفاده می شود و شاید کمتر کسی در مورد ارتباط آنها به نفت اطلاعاتی داشته باشد.
این نشریه اصلی ترین فراورده های نفتی را شامل بنزین، میعانات نفتی شامل سوختهای دیزلی، سوخت جت، مواد اولیه صنعت پتروشیمی، آسفالت، انواع موم و انواع روغن های روان کننده سطوح می داند و می نویسد: «از ۴۲ گالن نفت خام بالغ بر ۴۵ گالن فراورده نفتی در امریکا تولید می شود و این پروسه در پالایشگاه های توسعه یافته و پیشرفته این کشور انجام می شود.»
اولین و اصلی ترین فراورده نفتی بنزین است که کاربرد بسیار وسیعی در اقتصاد دنیا دارد ولی سوختهای دیزلی و سوختهای جت هم از دیگر فراورده های مهم نفت محسوب می شوند. از طرف دیگر ال پی جی و آسفالت و قیر هم از در زمره فراورده های نفتی هستند.
باید در نظر داشت فراورده های نفتی در تمامی بخشهای زندگی ما استفاده می شود. انواع پلاستیک و مواد پلاستیکی یکی از این فراورده های پر مصرف است و زندگی بدون این محصولات غیر ممکن است و ساخت انواع تایرهای خودرو، موتور و دوچرخه نیز بخش دیگری از کالاهایی است که در نتیجه فرآوری نفت در پالایشگاه ها تولید می شود.بسیاری از مایعاتی که این روزها برای نظافت و تمیز کردن سطوح استفاده می شود از فراورده های نفتی هستند و انواع دیودورانت و جوهر هم از محصولات نفتی است.
فراورده های نفتی به چند دسته تقسیم می شوند
مرکز مطالعاتی مک کینزی در گزارش اخیر خود فراورده های نفتی را به دو دسته اصلی و مهم تقسیم کرده است. اول فراورده های نفتی که به عنوان سوخت استفاده می شوند و پروپان و بوتان و ال پی جی در زمره آنها قرار دارند و نفتای سبک و بنزین و بنزین مورد استفاده در هواپیما ها در کنار سوخت جت در این دسته هستند.
سوخت دیزل، نفت گاز صنعتی و سوخت مصرفی خانگی هم زیر مجموعه این بخش قرار دارند. اما بخش زیادی از محصولات پالایشگاهی دیگر کاربرد سوخت ندارد و از جمله آنها می توان به آسفالت، روغن های پایه یا روغن های روان کننده، پروپیلن و انواع آروماتیک ها در این دسته قرار دارند.
آسفالت ها که برای مسطح و غیر قابل نفوذ کردن جاده ها یا سقف خانه ها استفاده می شود یکی از پر کاربردترین فراورده های نفتی است. از طرف دیگر روغن های روان کننده که برای ماشین آلات صنعتی یا موتور خودروها استفاده می شود و به دلیل ویژگی هایی که دارند مانع از اصطکاک سطوح به هم و آسیب دیدن سطوح می شود.
انواع موم ها، گریس ها، نفت سفید، سولفور و کک نفتی هم به عنوان فراورده های نفتی غیر سوختی معرفی شده اند. نفت سفید، نفتی بی رنگ و بی بو است که در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می شود و در صنعت داروسازی هم کاربرد دارد.
از این محصول در تولید انواع شامپوها و خمیرهای ریش تراشی استفاده می شود. سولفورها هم که در بسیاری از موارد به عنوان عامل آسیب رسان به فراورده های نفتی که زمینه ساز بی کیفیت شدن محصول می شود، نامگذاری شده است زمانیکه از فراورده های نفتی در پالایشگاه جدا شود و به صورت جداگانه به صنایع مختلف فروخته شود، یک فراورده پتروشیمی بسیار مهم و پر مصرف است.
کک نفتی هم یک محصول جانبی پالایشگاه ها است که به عنوان سوخت برای نیروگاه های تولید برق و کارخانه های سیمان سازی استفاده می شود. از این محصول برای ساخت الکترودها و آنودهانیز استفاده می شود.
نظر شما