بازار - مریم کراری: اواخر سال ۹۴ قرار بود وقتی ۴۰ کیلومتر از اصفهان فاصله می گیریم و به سمت شرق استان نزدیک می شویم، با منطقه ای روبرو شویم که معادلات تجاری و جابجایی بار در استان اصفهان را به شکل دیگری رقم بزند. قرار بود منطقه سجزی اصفهان زمینه مبادله آسان تر ما با کشورهای آسیای میانه را فراهم کند اما اکنون ۴ سال از آخرین وعده برای افتتاح بندر خشک در اصفهان می گذرد و هنوز مدیران ارشد استان، وعده امروز را به فردا موکول می کنند.
اینکه چه شد که اصفهانی ها به فکر ایجاد بندر خشک مرکز کشور افتادند را باید در چند علت عمده مانند، موقعیت جغرافیایی این استان، خطوط ریلی، همجواری اصفهان با هشت استان دیگر، دسترسی به آب های خلیج فارس و دریای عمان از طریق خطوط ریلی شرق و وجود ۲۴ هزار کیلومتر راه در این استان جست و جو کرد.
در این زمینه بخش خصوصی و دولتی اصفهان تقریبا هم نظر بودند که اصفهان با سال های تجربه در جابجایی بار و قرار گرفتن در مرکز ایران که روزانه صدها کامیون و ماشین باری از راه های این استان برای انتقال بار به شهرها و گاه کشورهای دیگر استفاده می کنند، باید در قالب یک طرح اقتصادی، برای استان ارزش افزوده داشته باشد. ارزشی که بتواند خود را در افزایش اشتغال زایی، ارتقا تولید ناخالص منطقه و متمرکز کردن ترانزیت های تجاری در یک نقطه از استان و ..... نشان دهد. همه این چشم انداز وسوسه انگیز سبب شد تا مدت ها نام بندر خشک اصفهان به عنوان یکی از پروژه های زیربنایی استان از زبان مدیران خصوصی و دولتی شنیده شود اما این همه ماجر نبود و هر اندازه که نام بندر خشک می توانست برای هر مدیر دولتی و خصوصی، یک کارنامه درخشان بسازد اما به همان اندازه هم اجرایی کردن آن و انتظار برای عملیاتی شدن این طرح استراتژیک، فعالان اقتصادی را به مطالبه از مدیران تشویق کرد.
مخالفت آقای وزیر با پیشی گرفتن اصفهان از تهران
در سال هایی که قرار بود استان بندر خشک داشته باشد، اصفهان سه استاندار به خود دید و یک بار هم ریاست اتاق بازرگانی که رئیس هیئت مدیره شرکت بندر خشک استان هم به شمار می رود، تغییر کرد اما تنها دستاورد مدیریت برای این پروژه، دریافت مصوبه هیئت دولت برای ساخت بندر خشک در اصفهان در کنار مجوزی بود که برای تهران صادر شده بود.
اصفهانی ها بخشی از راه را آمده بودند که با یک مانع بزرگ و شاید هم عجیب برای ساخت بندر خشک مواجه شدند، مخالفت شخص وزیر راه و شهرسازی وقت با ساخت بندر خشک اصفهان زودتر از تهران.
این وزیر محترم اعتقاد داشت که نباید بندر اصفهان زودتر از بندر آپرین در تهران راه اندازی شود. همین مسئله ترمز حرکت مدیران دولتی را کشید و هرچند مهرعلیزاده، استاندار سابق اصفهان از تشکیل یک کارگروه ویژه برای راه اندازی بندر خشک اصفهان خبر داده بود اما فشارهای بالاسری مانع از فعالیت های عملیاتی در این پروژه شد. اصرار بخش خصوصی برای ساخت بندر خشک بیش از تمایل دولتی ها برای این کار بود همین موضوع هم باعث شد تا فاز اول بندر خشک در محل شرکت بهتاش سپاهان به صورت اجاره ای راه اندازی شود تا در فرصت مناسب زمین در نظر گرفته شده برای طرح، آماده سازی و ساخته شود. اما این راه هم به بن بست های بوروکراتیک منتهی شد تا بندر خشک اصفهان همچنان در نوبت انتظار برای افتتاح باقی بماند.
بندر خشک طرحی شدنی یا مردود؟!
بندر خشک اولین طرحی نبوده که به عنوان یک پروژه زیرساختی در این استان با موانع متعدد و گاه عجیبی روبرو می شود و شاید هم آخرین نباشد اما سوال اینجاست چرا وقتی طرحی به لحاظ کارشناسی و کارکردهای اقتصادی، تاییدیه های مورد نیاز را کسب می کند و امضای هیئت دولت را پای مجوز خود دارد اما از داخل استان، همت و تمایلی برای اجرای آن وجود ندارد؟!. اگر این طرح بعد از گذشت چهار سال دیگر توجیه اقتصادی ندارد باید این موضوع به صورت شفاف به مردم و به ویژه فعالان بخش صنعت و حمل و نقل بار با شفافیت در میان گذاشته شود چراکه دوران دادن وعده های دلگرم کننده گذشته است و شرایط اقتصادی استان و کشور ایجاب نمی کند که با این دست فرمان بخش تجارت را معطل تصمیم های ناقص و عملکردهای ناقص تر بگذاریم.
به نظر می رسد، اراده ای در بخش دولتی و قدرت چانه زنی در بخش خصوصی اصفهان برای ادامه این پروژه وجود ندارد و اگر قرار نیست اصفهان در کنار پایتخت، بندری برای تبادلات کانتینری داشته باشد، با ارائه توجیهات فنی و کارشناسی، این طرح را از لیست انتظار بیرون بکشند هرچند از نظر فعالان بخش خصوصی اصفهان می توان با این پروژه، به تولید ناخالص ملی یک درصدی در هر سال دست پیدا کرد و معضل بیکاری خود را که از معدل کشوری هم بالاتر رفته، تا حدود زیادی تعدیل کرد.
اکنون بخش خصوصی نماینده مطالبه مردم از دولتی هاست و اگر شورای گفت و گوی بخش خصوصی و دولت در استان نتوانسته مسئولان اجرای این طرح را به یک نقطه واحد برساند، مشکل از رویه مطالبه گری اتاق بازرگانی استان در دوره جدید است، به گونه ای که در این دوره سازشکاری و کنار آمدن با بخش دولتی جای پرسش گری و طرح مسئله را گرفته است. شاید اگر رویه مطالبه گری اتاق اصفهان در دوره گذشته نبود، بندر خشک اصفهان تا پای گرفتن مجوز از هیئت دولت هم پیش نمی رفت و این طرح در داخل استان سرگردان بود.
نظر شما