بازار؛ گروه استانها: کشاورزان خراسانی در قطب تولید زعفران کشور هرسال به دلیل ضعف بنیه مالی اسیر دست دلالان می‌شدند و محصول خود را به قیمت هایی به فروش می رساندند که هزینه آن از برداشت محصول هم کمتر بود و شاید برای کمک به رفع همین مشکل بود که معاملات آتی زعفران در بورس ایران راه‌اندازی شد.
کمک به کشاورزان
قراردادهای آتی زعفران برای اولین بار در خرداد سال ۹۷ در بورس کالای ایران راه‌اندازی شد و هدف آن، ایجاد سامانه‌ای برای پوشش ریسک تولیدکنندگان ایرانی و شفافیت بیشتر در این بازار بود.
پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن حداقل کردن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.
درواقع سرمایه‌گذار می‌تواند با ورود به قرارداد آتی، دارایی خود را به قیمتی مشخص در آینده به فروش رساند در این صورت نوسانات بازار تأثیری بر قیمت دارایی خریداری‌شده نخواهد داشت و سرمایه‌گذار این دارایی را در زمان آینده باقیمتی مشخص به فروش خواهد رساند.
فرض کنید کشاورزی قصد دارد تا برای سال آینده ۵۱ کیلوگرم زعفران تولید کند لذا برای فروش محصول در زمان برداشت دو حالت متصور است؛ حالت اول اینکه کشاورز زعفران خود را پرورش داده و در زمان برداشت به هر قیمتی که محصول را از وی خریدند به فروش برساند یا می‌تواند به قیمتی که در حال حاضر در نظر دارد، محصول خود را در آینده بفروشد؟
حالت دوم این امکان را به کشاورز می‌دهد تا قیمت فروش محصول خود را از حال برای آینده تعیین کند درنتیجه کشاورز می‌تواند با ورود به قرارداد آتی زعفران محصول خود را به قیمتی که می‌خواهد در آینده به فروش برساند و با این کار ریسک کاهش قیمت در زمان برداشت محصول را از بین ببرد.
یکی از مزایای استفاده از بازار بورس کالای ایران، این است که تولیدکنندگان زعفران که محصولات فیزیکی دارند، می‌توانند در این بازار موقعیتی تحت عنوان فروشنده را دریافت کنند و سپس در هنگام مقرر اقدام به تحویل زعفران به انبار بورس کالا کنند. به نظر شما چه اشخاص دیگری قادر هستند که محصولات فیزیکی زعفران خود را در این بازار به فروش برسانند؟
جای خالی کشاورزان در بورس
در این راستا حمیده صادقی کارشناس بورس کالا در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: با توجه به اینکه ما در فصل برداشت زعفران هستیم قیمت این محصول افت قابل‌توجهی داشته است در حال حاضر زعفران نگین محدوده ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان در بازار سنتی معامله می‌شود اما در تابلوی آتی زعفران نگین دی‌ماه قیمتش ۱۴ میلیون تومان است و تا مرز ۱۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هم رشد کرده است.
وی بابیان اینکه کشاورزان عزیز می‌توانستند نسبت به‌پیش فروش محصول خود در سررسید دی‌ماه اقدام کنند اظهار کرد: ازآنجاکه اطلاع‌رسانی‌ها هنوز دقیق نیست و اطلاعات برای کشاورزان نسبت به این بازار تقریباً مبهم است لذا ما شاهد فعالیت چشمگیر کشاورزان در این بازار نیستیم و بیشتر فعالان تابلوی آتی افرادی هستند که در زمان سکه فعال بودند.
این کارشناس بورس کالا به بازار گفت: ما امیدواریم با آموزش مناسب و ترویج این فرهنگ بازار سرمایه ، شاهد حضور کشاورزان در این بازار باشیم.
ازآنجاکه اطلاع‌رسانی‌ها هنوز دقیق نیست و اطلاعات برای کشاورزان نسبت به این بازار تقریباً مبهم است لذا ما شاهد فعالیت چشمگیر کشاورزان در این بازار نیستیم و بیشتر فعالان تابلوی آتی افرادی هستند که در زمان سکه فعال بودند
صادقی با اشاره به اینکه نحوه کد گیری در این بازار بسیار آسان است ادامه داد: کافی است کشاورزان محترم به کارگزاری‌های دارای مجوز فعالیت در بورس کالا مراجعه کرده و نسبت به دریافت کد معاملاتی خود اقدام کنند.
وی به بازار گفت: کشاورزان می‌توانند زعفران‌های خود را پس از بازگشایی نمادهای معاملاتی گواهی سپرده‌های زعفران به انبارهای مورد تائید بورس تحویل دهند و توسط کارگزارشان یا به‌وسیله خود به‌صورت آنلاین نسبت به فروش این محصول اقدام کنند.
صادقی با اشاره به این موضوع که خوشبختانه امسال شاهد افزایش ظرفیت انبارهای زعفران در بورس هستیم و چند نماد دیگر به گواهی سپرده زعفران اضافه می‌شود ادامه داد: این امر خود می‌تواند به افزایش حجم معاملات و رونق معاملات این محصول در بورس کمک کند و انشا الله شاهد روزهای خوشی برای این محصول باارزش باشیم.
هدایت کشاورزان به بورس
مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار بابیان اینکه خرید حمایتی این محصول از ۱۴ آبان ماه جاری تاکنون در راستای سیاست‌های حمایتی دولت از کشاورزان ادامه داشته اظهار کرد: محور و هدف اصلی دولت از خرید زعفران، حمایت از زعفران کاران خُرد است و در این راستا سقف خرید زعفران از هر زعفران کار ۱۰ کیلوگرم است.
ایرج ناصری مقدم با اشاره به نرخ خرید حمایتی ادامه داد: امسال پوشال مرغوب به ازای هر کیلوگرم ۱۱۰ میلیون ریال و نگین به ازای هر کیلوگرم ۱۳۰ میلیون ریال از کشاورزان خریداری شد.
وی در پاسخ به این سؤال که برای ورود و آشنایی کشاورزان به بورس چه اقداماتی انجام‌شده است به بازار گفت: زعفران کاران با مراجعه به جهاد کشاورزی شهرستان در صورت تمایل به انبارهای بورس معرفی‌شده و می‌توانند زعفران خود را سپرده کالا کنند و برای دریافت وام به میزان ۵۰ درصد قیمت زعفران خود به بانک معرفی شوند و وام دریافت کنند.
مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان رضوی گفت: در این روش زعفران کشاورزان در انبارهای سازمان تعاون روستایی به‌صورت امانت است و کشاورزان می‌توانند هر وقت قیمت زعفران افزایش یافت با مراجعه به بانک و تصفیه وام و نیز پرداخت هزینه انبارداری، زعفران خود را تحویل بگیرند و به فروش برسانند.
وی بابیان اینکه البته درروش دیگری هم که امسال برای خرید زعفران از کشاورزان در نظر گرفته شد زعفران کاران پس از تحویل محصول خود به این سازمان ۳۰ درصد ارزش زعفران را دریافت و مابقی را ظرف مدت سه ماه دریافت می‌کنند که البته اگر قیمت زعفران افزایش یافت کشاورز قادر خواهد بود با تصفیه و بازگرداندن مبلغ دریافتی، زعفران خود را تحویل گرفته و به قیمت بیشتری به فروش برساند.
بورس حلال مشکلات نیست
در این زمینه فعالان اقتصادی اعتقاددارند که عرضه زعفران در بورس کالا می‌تواند بسیاری از مشکلات این بخش ازجمله حضور دلالان و غیرمتشکل بودن این بازار در داخل را برطرف کند؛ اما عرضه زعفران در بورس همه کار نیست، بلکه کشاورزان باید در برند سازی مناسب و به خدمت گرفتن تکنولوژی روز برای بسته‌بندی محصول تلاش کنند تا به‌جای صادرات فله‌ای، زعفران با بسته‌بندی مناسب صادر کرده و ارزش‌افزوده خود را افزایش دهند.
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند تنها راهی که تولیدکننده می‌تواند به منافع واقعی خود دست یابد ایجاد یک زنجیره زعفران است که بورس کالا یکی از حلقه‌های مهم آن است.
نظر شما