بازار؛ گروه استانها: آذربایجان غربی با ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد دامی شامل بز، گاو، گاومیش، گوسفند به همراه ماکیان و تولید سالانه نزدیک ۶۰۰ هزار تن گوشت یکی از قطب های مهم صنعت دامپروری در کشور به شمار می رود.وجود این میزان ظرفیت دامی به همراه هم مرزی استان با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان به همراه اختلاف فاحش قیمت به همراه عدم کنترل کامل مبادی ورودی و خروجی در مرزها از مهمترین عواملی که به دلیل صرفه اقتصادی بالا قاچاق دام را در سالهای اخیر شدت بخشیده است.
بر اساس آخرین آمار اعلامی از سوی پلیس امنیت اقتصادی در نیمه نخست امسال ۶۰ هزار راس دام با رشد بیش از ۸۰۰ درصدی توسط پلیس امنیت اقتصادی، مرزبانی و سپاه آذربایجان غربی دام قاچاق کشف شده که رقم قابل توجه و نشان دهنده رشد فراینده در این زمینه است.
متاسفانه با توجه به اینکه آذربایجان‌غربی با سه کشور خارجی هم مرز است، به جای استفاده از ظرفیت و فرصت‌های مرزی، بسیاری از افراد سودجو برای کسب سود اقتصادی اقدام به قاچاق دام زنده به خارج از کشور می‌کنند که این امر در ماه های اخیر در افزایش قیمت گوشت در استان و منطقه بی تاثیر نبوده است.
اجرای طرح پلاک‌کوبی و هویت‌گذاری برای دامهای زنده، تشدید کنترل مبادی ورودی و خروجی تاکنون نتوانسته عامل بازدارنده مهمی برای کنترل و یا کاهش قاچاق دام در مرزها باشد تا زمانی که اختلاف فاحش قیمت و نیز اختلاف ارز در دو سوی مرزها باشد بی شک پدیده شوم قاچاق نیز اقتصاد کشور و منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد.
طرح پلاک کوبی دام عامل بازدارنده مهمی در جلوگیری از قاچاق دام
به اعتقاد کارشناسان امر طرح پلاک کوبی دام اگر تنها عامل کنترل قاچاق دام نباشد بی تردید یکی از مهمترین عوامل بازدارنده به شمار می رود، این طرح بهمن ماه سال ۹۷ مصوب و به صورت تکلیف ابلاغ شده اما متولیان امر تاکنون میل و رغبت چندانی به اجرایی شدن آن نداشتند.
در سالجاری با افزایش فزاینده قاچاق دام به همراه گرانی و کمبود گوشت در استان و کشور اجرای طرح پلاک کوبی دام ها نیز در دستور کار ویژه نهادهای متولی از جمله جهاد کشاورزی و دامپزشکی آذربایجان غربی قرار گرفته است، در این طرح آمده که مهلت پلاک‌کوبی برای دامهای سنگین ۶ ماه و برای دامهای سبک ۱۲ ماه از زمان ابلاغ مصوبه مربوط است تا ضمن کنترل قاچاق دام، آمار تولیدات محصولات دامی آذربایجان‌غربی به دست آید.
در دی ماه سال گذشته نیز مقرر شد تا براساس مصوبه ابلاغی از سوی معاون اول رئیس‌جمهور تحت عنوان دستورالعمل خرید، فروش، حمل و نگهداری دام زنده در کشور، دامداران به پلاک‌کوبی و بیمه دام خود اقدام کنند.
در روزهای گذشته نیز با توجه به تداوم قاچاق دام زنده از استان، معاون سیاسی و امنیتی استاندار آذربایجان‌غربی بر پلاک‌کوبی ۱۰۰ درصدی دام و احشام در استان تاکید و اظهار کرده که این پلاک‌کوبی، از بروز مشکلات برای مرزبانی و جهاد کشاورزی و گرانی گوشت جلوگیری می‌کند.
همچنین برخورد با شبکه‌های قاچاق، نظارت بر تردد دام و احشام از سایر مناطق به شهرستان‌های سردشت و پیرانشهر و نیز ضرورت شناسایی و لغو پروانه چرای دام عشایری دارای محکومیت از دیگر مواردی بوده که برای جلوگیری از قاچاق احشام در دستور کار قرار گرفته است.
با وجود اینکه در کوتاه مدت، قاچاق احشام از استان به خارج از کشور به علت تفاوت قیمت گوشت در ایران و کشورهای همسایه به صفر می‌رسد اما باز هم شاهد قاچاق دام توسط افراد سودجو و فرصت طلب به آن سوی مرزها هستیم.
بنابراین با توجه به این موضوع، خبرنگار بازار در گفتگو با «رضا یوسفی رضایی» معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی، وضعیت چگونگی مبارزه با قاچاق احشام در استان، اقدامات طرح پلاک‌کوبی دام و نیز وضعیت تولید گوشت در آذربایجان‌غربی را مورد بحث قرار داده که در ذیل می خوانید.
* برخی کارشناسان یکی از دلایل افزایش قیمت و کمبود گوشت درماه های اخیر را بحث قاچاق دام می دانند به نظر حضرتعالی این موضوع جه میزان تاثیر داشته است؟
آذربایجان غربی در کنار دارا بودن بیش از ۷ میلیون واحد دامی و قطب تولید گوشت در کشور با سه کشور خارجی هم مرز است که این ظرفیت مرزی بودن موجب قاچاق در تمامی کالاها به خصوص قاچاق احشام نیز شده و این قاچاق مربوط به سالهای اخیر نبوده و همیشه شاهد قاچاق در تمامی بخش ها به دلیل مرزی بودن استان هستیم اما در خصوص قاچاق دام مهمترین عامل اختلاف فاحش ارز و قیمت گوشت در آن سوی مرزهای کشور است موضوعی که در سالهای گذشته نیز شاهد بودیم هر چند قاچاق دام بی تاثیر بر اوضاع گوشت نیست اما تنها عامل افزایش قیمت و کمبود گوشت نمی باشد، افزایش قیمت و کمبود گوشت دلایل دیگری دارد که در فرصت دیگری به این موضوع می شود پرداخت کرد.
*از نظر حضرتعالی دلایل افزایش قاچاق دام در مرزهای کشور به خصوص آذربایجان غربی چیست؟
آذربایجان غربی در حال حاضر چهار میلیون و ۴۶۲ هزار و ۶۲۲ راس دام سبک و سنگین دارد که از این تعداد، سه میلیون و ۸۶۳ هزار راس گوسفند و بز و بقیه دام سنگین هستند. اختلاف ۵ تا ۶ برابری قیمت گوشت در آن سوی مرزها موجب شده بیشتر صاحبان دام برای رسیدن به سودهای کلان اقتصادی از طریق واسطه ها اقدام به فروش یا همان قاچاق دام در آن سوی مرزها کنند، جهاد کشاورزی استان برای جلوگیری از این موضوع اقدام به اجرای طرح پلاک کوبی دام کرده است.
* اجرای طرح پلاک کوبی طرح و آخرین روند اجرای آن در استان را توضیح می دهید؟
طرح پلاک‌کوبی و هویت‌گذاری دام نقش موثری در جلوگیری از قاچاق دام دارد اما در کنار هویت‌گذاری دام، باید قیمت دام زنده با کشورهای همسایه یکسان شود و این نیز در عمل غیرممکن است بنابراین باید به خرید دام تضمینی با قیمت تمام شده و سود معقول شرکت پشتیبانی دام اقدام شود.
بالا بودن جمعیت دامی استان به ویژه دام سبک که به صورت سنتی و عشایری پرورش داده می‌شود، هزینه بالای آن و نیز عدم آگاهی دامداران موجب عدم رغبت آنان و نیز موجب کندی روند پلاک گذاری شده‌است.
در این راستا نیاز است بازنگری و اصلاح روند پلاک کوبی به صورت پهنه به پهنه و روستا به روستا انجام گیرد و سازمان های مرتبط نیز با مجریان طرح همکاری های لازم را داشته باشند.
پلاک ۱۵ رقمی به عنوان کد ملی و شناسنامه دام محسوب می‌شود و تمامی هزینه های پلاک زنی به عهده دامدار است و دامی که پلاک زده می‌شود، باید اطلاعات آن در سامانه هویت وزارت جهاد کشاورزی ثبت شود.
* شما به اهمیت پلاک‌کوبی دام برای جلوگیری از قاچاق آن اشاره کردید، بفرمایید در هشت ماهه امسال میزان پلاک‌کوبی دام تا چند اندازه بوده است؟
تاکنون نزدیک ۱.۵ میلیون راس دام در راستای پیشگیری از قاچاق احشام توسط جهاد کشاورزی پلاک‌کوبی و ۹۰۰هزار راس نیز در سامانه ثبت شده‌است.
صاحبان دام های دارای پلاک قبل از هر گونه نقل و انتقال باید به اداره کل دامپزشکی جهت تشخیص هویت و اخذ برگ تردد مراجعه و مجوز های لازم را اخذ کنند.
*برای تشویق دامداران به منظور پلاک‌کوبی چه اقدامی باید انجام داد؟
با توجه به پراکنش دامداری‌ها اعم از صنعتی و سنتی در سطح استان، به منظور تسریع در روند اجرایی پلاک کوبی، اطلاع رسانی طرح به صورت فراگیر باید با به کارگیری ظرفیت های دهیاری‌ها، شوراها، مراکز خدمات کشاورزی، صدا و سیما و سایر دستگاه ها انجام گیرد.
در این راستا باید هزینه های پلاک‌کوبی براساس ماده ۱۸ نظام جامع دامپروری اخذ شود و از سوی دیگر دام‌هایی که توقیف می‌شوند باید پس از پلاک به فروش رسند.
* برای سرعت‌بخشی طرح هویت‌گذاری دام چه اقداماتی انجام می‌شود؟
این معاونت برای اینکه طرح هویت‌گذاری دام با سرعت بیشتری انجام شود با هماهنگی با سازمان نطام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و براساس ابلاغیه وزیر جهاد کشاورزی، مدیریت پلاک‌کوبی و هویت‌گذاری دام را به این سازمان واگذار کرده تا با هماهنگی معاونت بهبود تولیدات دامی، به همراه سایر تشکل‌ها، پلاک‌کوبی را انجام دهند، بنابراین انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده پیشرفت مناسبی در پلاک‌کوبی استان داشته باشیم.
آذربایجان‌غربی گذرگاه قاچاق دام در کشور است، شاید قاچاق دام تنها دلیل افزایش قیمت و یا کمبود گوشت در بازارهای کشور نباشد اما بی تردید نقش مهمی در این امر دارد، تشدید نظارت و کنترل بر مبادی ورودی و خروجی به همراه سرعت بخشی بر روند اجرای طرح پلاک کوبی دام به همراه کاهش اختلاف قیمت یا مدیریت قیمت گوشت با آن سوی مرزها می تواند در حفظ و صیانت از سرمایه های ملی و اقتصادی کشور موثر باشد.
نظر شما