محمودرضا رحمانی؛ بازار: آخرین پایش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس از امنیت سرمایه‌گذاری در استان‌های کشور، یزد را در جایگاه نخست قرار داده و به امن‌ترین منطقه برای سرمایه‌گذاران بدل کرده است. وجود بیش از دو هزار هکتار بافت تاریخی، شش هزار و ۵۰۰ جاذبه تاریخی، بیش از یک صد هتل و اقامتگاه مدرن و سنتی، ۳۸ جاذبه توریستی طبیعی ثبت شده، ۳۳۰ روز آفتابی در سال، دارا بودن بیش از پنج میلیارد تن ذخایر معدنی شناسایی شده و بیش از سه هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی با تولید بیش از ۸۰۰ نوع کالا در کنار ثبت جهانی شهر یزد، فضای کسب وکار مساعد و امنیت سرمایه‌گذاری بالا، چهارمین استان توسعه یافته صنعتی و دومین استان معدنی را به سرزمین فرصت‌های سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است.
اما نکته اساسی این است که چرا امن‌ترین منطقه ایران برای سرمایه‌گذاری، آمار بالایی از بیکاری به‌ویژه در بخش دانش‌آموختگان دانشگاهی دارد. در این خصوص رضا اردکانیان، وزیر نیرو، شهریور امسال در جلسه ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی استان یزد با اشاره به اینکه قبول داریم یزد بهشت سرمایه‌گذاری ایران است، گفته بود که این عنوان برای یزد، بسیار دلگرم کننده است، اما در بهشت سرمایه‌گذاری نباید بیکار داشته باشیم و شایسته این سرزمین با این همه پیشینه، توانمندی و سختکوشی است؛ به گونه‌ای که هدف‌گذاری را به سمت صفر کردن بیکاری ببریم که معتقدیم این کار شدنی است.
مزایای اقتصادی یزد؛ معایب اقتصادی یزد
در واقع، یزد به عنوان چهارمین استان توسعه‌یافته صنعتی، با انبوه فعالیت کارخانه‌ها و کارگاه‌های مختلف تولیدی و دومین استان معدنی با تبدیل شدن به قطب صنعتی موجب حضور کارگران سایر مناطق ایران به این منطقه شده است. بر اساس آمارهای کشوری، یزد با سهم ۱.۳ درصد از جمعیت و سهم ۴.۴ درصد تولید ناخالص داخلی، دومین استان معدنی، چهارمین استان توسعه‌یافته صنعتی و هشتمین استان برتر کشور محسوب و ۸۰۰ قلم کالای تولیدی آن به ۹۳ کشور صادر می‌شود.
در کنار مزایای اقتصادی، امنیت مطلوب، وضعیت مناسب بهداشت و درمان، میزبانی خوب مردم، غنای فرهنگی و وجود دانشگاه‌های مهم و شاخص استان از جمله عوامل مهم افزایش مهاجرت به یزد عنوان شده است. به همین دلیل یزد در مقایسه با دیگر استانها در حوزه حاشیه‌نشینی، سومین استان مهاجرپذیر کشور است.
صادرات نخبگان یزدی، واردات مهاجران غیریزدی
بر اساس آخرین آمار رسمی، مهاجرپذیرترین استان‌های کشور به ترتیب، تهران، البرز و یزد هستند و یزد از نظر نرخ خالص مهاجر وارد شده به استان نسبت به کل جمعیت، بعد از سمنان و البرز در جایگاه سوم قرار دارد. این استان سال‌های گذشته، مهاجرفرست بود و نخبگان و متخصصان آن به استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور مهاجرت می‌کردند و از طرف دیگر کارگران ساده به دلیل نوع اشتغال ایجاد شده به یزد سرازیر شده‌اند.
به دلیل صادرات نخبگان دانشگاهی استان و پذیرش قشر کارگر، این ویژگی به معضلی جدی در حوزه کسب و کار برای یزد تبدیل شده؛ به طوری بر اساس برخی آمارها، اشتغال بیش از ۶۰ درصد افراد غیربومی در معادن و صنایع استان یزد، آمار بیکاران فارغ تحصیلان دانشگاهی رشته‌های مرتبط در این استان را افزایش داده است.
یزد در مرکز ایران، به بهشت مهاجران برای پیدا کردن شغل و کسب درآمد از محل کار تبدیل شده است؛ به‌ویژه با رشد مراکز بهداشتی و درمانی و همین امر، سیل مهاجران را به این استان سرازیر کرده؛ به طوری که گفته می شود فقط ۳.۱ درصد از جمعیت غیرفعال مهاجران به استان یزد دارای درآمد بدون کار هستند. این آمارها در حالی بیان می‌شود که این سهم در کل مهاجران کشور ۴.۹ درصد است و از سوی دیگر درصد اشتغال غیربومی ها نیز بیش از بومی های یزدی اعلام می شود.
اما و اگرهای نرخ بیکاری در یزد
نگاهی به آمارهای سال قبل و آمارهای امسال می تواند ما را در مسیری منطقی برای تحلیل قرار دهد هرچند از چند ماه مانده به پایان سال قبل با آمدن ویروس کرونا اتفاقات ناخوشایندی برای بازار و تولید به‌ویژه اشتغال های خرد افتاد که قطعا ابعاد و پیامدهای آن در چند ماه آینده نمایان خواهد شد.
به هر حال در مهرماه سال ۹۸ نرخ بیکاری استان ۱۳.۹ درصد است که نسبت به میانگین ملی ۱.۹ درصد بیشتر بود و عواملی همچون رکود اقتصادی صنایع(به‌ویژه صنایع نساجی)، تعطیلی و در نتیجه کاهش تعداد کارکنان بنگاه‌ها، خشکسالی‌های پیاپی، اشغال فرصت‌های شغلی ایجاد شده توسط مهاجران سایر استانها، اشغال فرصت‌های شغلی توسط مهاجران سایر کشورها(افغانی‌ها و عراقی‌ها)، افزایش مشارکت زنان و جویای کار بودن آن‌ها به‌ویژه زنان دانش‌آموخته دانشگاهی، کمرنگ شدن و از بین رفتن صنایع‌دستی و روستایی نظیر قالیبافی، مهاجرت روستاییان به شهرها و افزایش بیکاران شهری، افزایش انتظارات از شغل و تمایل نداشتن به پذیرش هر نوع شغل و... به عنوان برخی از عوامل این نرخ بیکاری اعلام می شد. طبق آمارهای اعلام شده، نرخ بیکاری استان یزد در زمستان ۹۸، ۱۳.۲ درصد بوده که این رقم در بهار ۹۹ به ۱۱.۴ درصد و اکنون به ۷.۶ درصد رسیده است.
نظر شما