رضا پدیدار؛ بازار: کرونا روند رشد بازار جهانی را مهار کرده است. در واقع در سال ۲۰۲۰ نه تنها میزان مصرف رشد پیدا نکرده بلکه ضریب کاهنده داشته است. گزارش‌های اعلامی هم نشان می‌دهد که قیمت نفت در امسال در محدود ۴۰ دلار در نوسان خواهد بود و نباید منتظر جهش خاص قیمتی بود. همین مساله موجب شده که روند سرمایه گذاری در صنعت نفتی طی ماه‌های گذشته به شدت کند شود. این وضعیت در مناطقی همچون آمریکای شمالی که قیمت تمام شده تولید نفت بسیار بالاست به مراتب شدیدتر از سایر کشورها بوده است.
در حال حاضر تولید نفت شیل در برخی از مناطقی حدود ۳۰ دلار در هر بشکه تخمین زده می‌شود. در چنین شرایطی ادامه تولید بسیار سخت بوده و تقرییا غیر اقتصادی است. هرچند که بسیاری این روزها سعی دارند که به بررسی وضعیت صنعت نفت آمریکا بعد از پیروی بایدن و سیاست‌های اعلامی او برای کاهش کربن بپردازند اما زمانی می‌توان راجع به شیل اویل و صنعت نفت آمریکا وارد تحلیل شد که در عرضه و تقاضای انرژی تغییراتی به وجود بیاید. نگاهی به وضعیت کشورها در مقابله با این پاندمی نشان می‌دهد که شرایط به شدت نگران کننده است.
بازگشت دوباره محدودیت ها
عدم موفقیت جهانی در مقابله با شیوع کرونا، باعث شده کشورهای مختلف اروپا از جمله انگلیس و فرانسه تا یونان، محدودیت‌های جدیدی را برای شهروندان خود اعمال کنند، اقداماتی مانند بستن رستوران‌ها و فروشگاه‌های غیرضروری و محدود کردن سفر. روز پنجشنبه، انگلیس وارد یک قرنطینه چهارهفته‌ای شد. اگرچه محدودیت‌ها به اندازه محدودیت‌های اعمال شده در ماه مارس نیستند و مدارس و برخی مشاغل همچنان باز هستند، اما ترافیک در خیابان‌های شهر به‌شدت کاهش‌یافته و این کاهش همچنان تأثیر قابل‌توجهی بر مصرف نفت خواهد داشت.
البته چین بزرگترین واردکننده نفت در سال‌های گذشته، از فرصت ارزانی پیش آمده در بازار نهایت استفاده را کرده و ذخایر قابل قبولی را برای خود ایجاد کرده است. غیر از چین واردات نفت در سایر کشورها کاهشی بوده است. به عنوان مثال ژاپن، که پس از چین و هند سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در منطقه است، از ابتدای سال ۲۰۱۹ واردات نفت خام را بیش از یک‌سوم کاهش داده است. واردات این کشور از پنج کشور صادرکننده نفت خام بزرگ در خلیج‌فارس تقریباً به نصف کاهش‌یافته است.
خبری از افزایش تقاضا نیست
با این اوصاف تا پایان نیمه نخست سال ۲۰۲۱ هیچ تغییری در وضعیت بازار ایجاد نخواهد شد، حتی اگر قرار باشد تغییری به وجود آید از این تاریخ به بعد است. پس عملا از آن زمان به بعد می‌توان به بررسی روند تولید، عرضه، نیاز، روند روبه رشد مصرف پرداخت. این احتمال وجود دارد که شیل اویل فعلا معلق بماند و هیچ تولیدی نداشته باشد. البته IEA در گزارش‌های خود از روزگار تاریک شیل سخن گفته است. اما اینکه این پیش بینی‌ها چقدر درست از آب درمی آید، کاملا به سطح همه گیری ویروس کرونا دارد.
به هر تقدیر انرژی‌های فسیلی در صورتی می‌تواند زمینه پایداری برای رشد و سرمایه گذاری پایداری داشته باشد که بتوان روند مصرف را پیش بینی کرد. روند مصرف حداقل تا یک سال آینده ثابت است. چرا که حتی در صورت اخبار منتشر شده در رابطه با کشف واکسن این ویروس، مدت‌ها زمان می‌برد که این واکسن در حجم بالا تولید و در دسترس همگان قرار گیرد. جدای از این ویروس بسیار ناشناخته بود و گفته می‌شود واکسنی که در یک کشور دیگر تولید می‌شود، سازگار با شرایط جوی و اقلیمی سایر کشورها نباشد و اثربخشی که در کشور مبدا دارد را در سایر مناطق جهان نداشته باشد.
در مجموع باید گفت که سرنوشت نفت شیل بیش از هر چیز به حکم بازار و مصرف کنندگان آن گره خورده است.
نظر شما