ونوس بهنود؛ بازار: مطابق سرشماری سال ۱۳۹۵، جمعیت استان اردبیل یک‌میلیون و ۲۷۰ هزار و ۴۲۰ نفر است که از این تعداد ۶۸ درصد در مناطق شهری و ۳۲ درصد در مناطق روستایی سکونت دارند.
درواقع ۴۰۴ هزار و ۲۳۶ نفر ساکن روستاهای اردبیل هستند. جمعیت قابل‌توجهی که موجب شده بخشی از توان نهادهای اجرایی معطوف حمایت از روستاییان، کشاورزان و عشایر باشد.
ازجمله بیمه‌های بازنشستگی که به‌منزله تضمینی برای آینده بوده و در صورت بازنشستگی، ازکارافتادگی و یا فوت فرد می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. اما بررسی وضعیت فعالیت صندوق‌های مختلف بیمه نشان می‌دهد در برخی مناطق ساکنان شهرها و روستاها عضو هیچ صندوقی نیستند رقمی که در حدود ۱۲۲ هزار نفر عنوان می‌شود و این در حالی است که تکانه‌های اقتصادی بخش کشاورزی موجب شده تا درآمد کشاورزان به‌مانند سابق نبوده و برخی به دلیل ناتوانی درفروش محصولات خود و ورشکستگی‌های مستمر حتی دست از پیشه چندساله خود بکشند.
گروهی از زارعان و عشایر برای یافتن درآمد مناسبی عازم شهرها می‌شوند و گروهی نیز خانه‌نشین شده و به‌سختی معیشت خود را تأمین می‌کنند.
مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان اردبیل معتقد است بسیاری از کشاورزان واقف به اثرات بیمه در زندگی آینده خود نیستند.
رضا عبداللهی که به‌تازگی نهضت توسعه بیمه اجتماعی را در اردبیل آغاز کرده است، می‌گوید هرچند بیمه تضمین و آرامشی برای آینده کشاورزان است اما بیگانگی با مفهوم و تأثیر آن موجب شده از تمامی نهادهای خدمات رسان برای روستاییان جهت توسعه بیمه اجتماعی استفاده کنیم.
*حدود ۶ سال است که در بیمه اجتماعی روستاییان فعالیت دارید. جامعه هدفتان را معرفی کنید و بفرمایید چند درصد را تحت پوشش قرار داده‌اید؟
جامعه هدف ما چنانکه از نام صندوق مشاهده می‌شود شامل روستاییان، عشایر و کشاورزان است. محدوده سنی ۱۸ تا ۵۰ سال برای پوشش بیمه در نظر گرفته‌شده است و به‌تازگی افراد ساکن شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر که فاقد بیمه هستند نیز می‌توانند از خدمات صندوق استفاده کنند.
بر همین اساس و مطابق سرشماری سال ۹۵، جامعه هدف ما شامل ۱۸۱ هزار نفر در سطح استان است و تاکنون ۵۸ هزار و ۵۰۰ نفر را تحت پوشش قراردادیم.
*بخش قابل‌توجهی از جمعیت استان اردبیل ساکن روستاها هستند آیا در پوشش بیمه وضعیت ما در مقایسه با میانگین کشوری قابل‌قبول است؟
بله. ما حدود ۳۲.۵ درصد از جامعه هدف را تحت پوشش بیمه قراردادیم. میانگین کشوری بیمه رقمی در حدود ۲۱.۵ درصد است و ما ۱۱ درصد بیشتر از میانگین کشوری را تحت پوشش قرار داده‌ایم.
*در کدام شهرستان‌ها ضریب نفوذ بیمه بالا و در کدام پایین است. چه دلایلی را مؤثر دیده‌اید؟
بیشترین ضریب نفوذ ما در مشگین شهر است. بعد در شهرستان بیله سوار وضعیت مطلوبی داریم. ضریب نفوذ دقیقاً با وضعیت معیشتی روستاییان منطبق است. هرکجا درآمد کشاورز و روستایی مطلوب بوده از بیمه استقبال کرده است اما در مقابل در گرمی و خلخال که مناطق محرومی هستند و کشاورزان درآمد قابل‌توجهی ندارند، ضریب نفوذ بیمه نیز پایین‌تر است.
*با احصا چنین شرایطی پیشنهاد شما برای تحت پوشش قرار دادن روستاییان آن‌هم در شرایطی که شاهد مهاجرت از روستاها و خالی از سکنه شدن روستاها شدیم چیست؟
ما با بررسی وضعیت تمامی شهرها و پایش میدانی روستاها به این نتیجه رسیدیم که اهمیت بیمه باید با کمک تمامی نهادهای خدمات رسان فرهنگ‌سازی شود.
به همین منظور طرح نهضت توسعه بیمه اجتماعی را با شعار «روستاها را باید آباد بسازیم» آغازشده است. در این طرح قرار است با دستگاه‌های اجرایی مختلف به‌ویژه فرمانداری‌ها، جهاد کشاورزی، دهیاری‌ها، شهرداران شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و تمامی اداراتی که به‌نوعی با جمعیت روستایی در ارتباط هستند، تفاهم‌نامه همکاری منعقد کنیم.
تاکنون نیز دو تفاهم‌نامه با ادارات میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی منعقدشده است. انعقاد ۲۰ تفاهم‌نامه دیگر در دستور کار است و به‌ویژه تأکید ما تحت پوشش قرار دادن زنان روستایی است.
*با توجه به محدودیت‌های مالی دولت به اعتقاد شما صندوق قادر به تأمین مستمری اعضای جدید خود در آینده خواهد بود؟
بیمه اجتماعی با هزینه ۳۳۰ هزار تا ۸۴۰ هزار تومان در سال می‌تواند در آینده در سه بخش فوت، ازکارافتادگی و بازنشستگی برای اعضا خدمات ارائه دهد. هرچند حق بیمه سالانه دریافت می‌شود و رقم بسیار پایینی دارد اما مستمری ما ماهانه و چند برابر حق بیمه سالانه است. هم‌اکنون صندوق بیمه اجتماعی در استان اردبیل به ۳۵۰۰ نفر مستمری پرداخت می‌کند.
هیچ محدودیتی در منابع مالی صندوق و پوشش اعضای جدید نداریم و حتی باهدف حمایت از قشر آسیب‌پذیر روستایی و کشاورز، از مشارکت آن‌ها استقبال می‌کنیم.
*در ابتدای سال جاری شما وعده دادید که بیش از سهمیه پیش‌بینی‌شده استان را تحت پوشش صندوق قرار خواهید داد. هفت ماه سپری‌شده است. در خصوص عملکرد خود توضیحاتی را بفرمایید.
ما علاوه بر سهیمه تکلیفی صندوق که حدود ۵ هزار نفر بوده سهمیه ۱۰ هزارنفری را در نظر گرفتیم.
برای تحقق این مهم، ۳۰ طرح و برنامه تا پایان سال اجرا می‌شود. تا به امروز نیز حدود ۳۰ درصد از برنامه‌ها محقق شده اما با توجه به اینکه در نیمه دوم سال همواره فعالیت صندوق افزایش می‌یابد و کشاورزان بعد از برداشت و فروش محصولات راغب به چنین مباحثی هستند، امیدواریم بتوانیم پوشش ۱۰ هزارنفری را محقق کنیم.
*با شیوع کرونا بسیاری از کشاورزان از کاهش درآمد خود گله‌مندند. به اعتقاد شما این موضوع می‌تواند پوشش بیمه روستاییان و کشاورزان را کاهش دهد؟
اقتصاد روستا عامل اصلی در پوشش بیمه است. این درست است که کرونا درآمد بسیاری را کاهش داده و مشکلات اقتصادی به دنبال داشته است و مطمئناً در پوشش بیمه نیز تأثیرگذار خواهد بود. تلاش ما بر این است که با تشویق کشاورزان برای داشتن یک امنیت درآمدی در آینده، بیمه را در سطح گسترده فرهنگ‌سازی کنیم و امیدواریم طرح نهضت توسعه بیمه اجتماعی به‌عنوان پایلوت کشوری در استان‌های دیگر نیز اجرا شود.
نظر شما