بازار؛ گروه کشاورزی: بر اساس آمار موجود سالانه بین ۲ تا ۵ میلیارد دلار صادرات بخش کشاورزی داریم که غالبا حدود یک میلیارد دلار آن مربوط به پسته است. در صورتی که اگر تولیدات ما با روش های مدرن افزایش یابد می توان حجم صادرات را بسیار بالا برد. این در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند در مورد برخی محصولات خاص ایران از جمله خرما، زردآلو، گیلاس و سیب نتوانسته ایم صادر کننده موفقی باشیم در حالی که تمام کشورهای اطراف ما جزو بزرگترین وارد کنندگان این قبیل محصولات هستند. از سوی دیگر برخی کارشناسان به ممنوعیت های یکباره صادرات محصولات کشاورزی انتقاد دارند و معتقدند به دلیل شرایط سختی که در پیدا کردن بازارهای صادراتی وجود دارد پایداری صادرات بسیار اهمیت دارد و نباید نیاز داخل را به بهای از دست دادن این بازارها تامین کرد.
علیرضا الوندی رئیس هیات مدیره سازمان مردم نهاد توسعه کشاورزی مردم در خصوص دلایل مستمر نبودن بازارهای صادراتی محصولات کشاورزی به خبرنگار بازار گفت: بنده نقطه ضعف را در سکان‌دار وزارت جهاد کشاورزی می بینم که نتوانسته طی ده های گذشته این بحث را جا بیندازد که دو مکانیزمی که دولتها در اختیار دارند واردات و صادرات است.
الوندی افزود: مسئولان باید بدانند که اگر جایی رفته ایم و یک بازار را به دست آورده ایم در واقع سرمایه ای برای کل کشور است. به این ترتیب وقتی در یک محصول به دلیل انجام صادرات، در بازار داخلی کمبود پیدا می کنیم به جای اینکه جلوی صادرات را بگیریم بایستی میزان تولید و سطح اشتغال را بالا ببریم.
الوندی: عدم تداوم حضور در بازارهای صادراتی، قاتل اقتصاد ما است
وی تصریح کرد: متاسفانه ساده ترین راهی که مسئولان وزارتخانه انتخاب می کنند قطع کردن راه های صادراتی است در حالی که اگر یک برنامه مدون داشته باشند که از هر محصول چقدر تولید کنیم و بخشی از آن را صرفا برای صادرات کنار بگذارند هیچ وقت دچار این مشکل نمی شویم که یک روز مرزها را ببیندیم و روز دیگر باز کنیم! الوندی تاکید کرد: بنده معتقدم که این عدم تداوم حضور در بازارهای صادراتی، قاتل اقتصاد ما است.
وزرای اقتصاد کشور دانش صادراتی ندارند
این مقام مسئول با انتقاد از عملکرد وزرای اقتصاد، اظهار داشت: متاسفانه در سالهای گذشته وزرای کمی با دانش صادراتی در پست وزارت اقتصاد کشور داشته ایم که نقشی کمک کننده برای ما داشته باشد! که این خود جز ضربه زدن به بخش کشاورزی نیست.
الوندی تصریح کرد: از سوی دیگر در حالی که در بخش کشاورزی در زمینه دام و طیور کشور توسعه داشته ایم اما در عین ناباوری می بینیم که زیرساخت های لازم را برای تولید علوفه دامی در کشور ایجاد نکرده ایم! و به عبارتی راه را به اشتباه رفته ایم و در حالی که می توانیم صادر کننده دام و طیور باشیم تولید آن را وابسته به واردات علوفه کرده ایم.
وی در پاسخ به این سوال که مساله بازگشت ارز حاصل از صادرات و به تبع آن متوسل شدن برخی صادرکنندگان به ارسال کالای خود به صورت قاچاق چقدر در به وجود آمدن خلل در امر صادرات موثر است، گفت: البته نمی توان گفت این صادراتِ بدون اطلاع مجاری قانونی کشور، رقم بالایی است چون ساختار صادراتی این محصولات به نحوی است که کشورهای وارد کننده نیز احتیاج به یک گواهی نامه سلامت برای تایید سلامت غذایی محصول دریافتی دارند. بنابراین ارسال محصولات کشاورزی به صورت قاچاق بسیار می تواند محدود باشد.
در سال های گذشته وزرای کمی با دانش صادراتی در پست وزارت اقتصاد کشور داشته ایم که نقشی کمک کننده برای ما داشته باشد
کاهش انگیزه های صادراتی با صدور بخش نامه های یک شبه بانک مرکزی
الوندی گفت: البته در بحث بازگشت ارز حاصل از صادرات از بخش نامه های یک شبه و بخش نامه های بدون برنامه ریزی که بانک مرکزی می گذارد نیز نباید غافل شد.
وی افزود: اگر بخشنامه ای صادر می شود نمی تواند عطف به ماسبق باشد؛ یعنی زمانی که این قوانین نبوده و صادر کننده محصول خود را صادر کرده است نمی توان به صادر کننده اعلام کرد که مطابق قانون جدید باید مبلغ آن را بپردازد! چون این کار به هیچ وجه از لحاظ عرفی درست نیست و صادرکنندگان ما را به شدت نا امید کرده است. در حالی که همان ابتدا باید می اندیشیدند که آیا صادرات مشمول این قوانین هست یا خیر.
الوندی خاطر نشان کرد: وقتی در کشور سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار و حتی تا ۵۰ میلیارد دلار صادرات داشته ایم باید زیر ساخت قوانین ایجاد و به صادرکنندگان اعلام می شد. چرا که ممکن است صادرکنندگان در محاسبه درآمدهای حاصل از صادرات خود این موضوع را نگنجانده باشند که باید به دولت عوارض بپردازند و همین امر باعث می شود تمام حساب کتاب ها و برنامه ریزی های صادرکنندگان را به هم بریزد.
وی در پایان تاکید کرد: اگرچه به نظر بنده این کار درست است اما از یک طرف دیر شروع کرده ایم و از سوی دیگر می خواهیم عطف به ماسبق کنیم و این امر انگیزه های صادراتی را کم کرده است.
نبود زیرساخت های لازم؛ عامل اصلی مستمر نبودن صادرات محصولات کشاورزی کشور
علی خان محمدی، مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی نیز در خصوص دلایل مستمر نبودن صادرات محصولات کشاورزی به خبرنگار بازار گفت: چون زیر ساخت درستی برای تولید و صادرات نداریم و کارهای مان هدفمند نیست به تبع آن نمی توانیم در امر صادرات موفق باشیم.
وقتی در کشور سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار و حتی تا ۵۰ میلیارد دلار صادرات داشته ایم باید زیر ساخت قانون برگشت ارز صادراتی ایجاد و به صادرکنندگان اعلام می شد
خان محمدی افزود: ما زمانی می توانیم در مقوله صادرات موفق باشیم که بتوانیم کشاورزی مان را نسبت به سودآوری و همچنین کیفیت به روز کنیم؛ یعنی یک نفر که آن طرف مرز با ما قرار داد خرید محصول می بندد باید از تمام جوانب فکرش راحت باشد که ما این محصول را در فلان تاریخ با برندها، کیفیت ها و ذائقه ای که می خواهد تحویل می دهیم.
وی ادامه داد: با این وجود نتوانسته ایم در این قسمت ها خود را تقویت کنیم که بدانیم اگر قرار است به عنوان مثال با روسیه کار کنیم چه نوع میوه، مرغ یا هر محصول دیگری را با چه کیفیتی می خواهند. در حالی که در صادرات دانستن این موارد بسیار نقش دارد.
موفقیت های صادراتی بخش خصوصی و نقش نداشتن بخش دولتی در این موفقیت ها
خان محمدی اظهار داشت: اگرچه برخی گلخانه ها در زمینه صادرات تا حدودی خوب کار می کنند اما به طور کلی اگر بخواهیم صادرات موفقی داشته باشیم باید سردخانه و انبارهای مجهز، به علاوه بسته بندی استاندارد و صنایع تبدیلی و تکمیلی را در اختیار داشته باشیم تا موفق باشیم و کشور مقصد به کشور صادر کننده به عنوان یک کشور مطمئن و امین نگاه کند که قادر است کالای مورد نظرش را با بهترین کیفیت و به طور مستمر به دست وی برساند.
وی گفت: موارد نامبرده همگی در واقع لازمه ایجاد زیرساخت های صادرات است اما متاسفانه ما دانش، تولید و امنیت صادراتی را نداریم.
خان محمدی: ما زمانی می توانیم در مقوله صادرات موفق باشیم که بتوانیم کشاورزی مان را نسبت به سودآوری و همچنین کیفیت به روز کنیم
مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی در پاسخ به این سوال که کدام محصولات ما در بخش کشاورزی بیشترین قابلیت را دارند که به صورت انحصاری برای صادرات تولید شوند، گفت: شاید جالب باشد بدانید در حال حاضر در منطقه جیرفت استان کرمان، به دلیل اینکه همیشه تولید شان استمرار دارد در امر صادرات بسیار خوب کار می کنند و محصولاتی از قبیل گوجه، خیار و بادمجان گلخانه ای را صرفا برای امر صادرات تولید می کنند.
وی افزود: از سوی دیگر شاهد هستیم که محصولات دیگری از جمله خرما، سیب زمین و پیاز نیز جزو محصولات صادراتی آن منطقه است. به عبارت دیگر روی محصولات غیر فصلی بسیار خوب مانور می دهند.
خان محمدی گفت: با این وجود به نظر بنده اگر زنجیره های تولید ما در بخش مرغ و لبنیات نیز مجوز داشته باشند خیلی خوب می توانند کار کنند. اگرچه برخی برند سازی را خودشان انجام داده اند و مشغول صادرات هستند و دولت نیز در این زمینه کمکی به آنها نکرده است و کاملا به صورت خصوصی انجام می شود.
وی اظهار داشت: علاوه بر این در جنوب کشور نیز سرمایه گذاران بزرگ که ارتباطات تنگاتنگی با آن طرف آبها دارند از روابط و سرمایه شان استفاده کرده اند و زمینه تولید و صادرات را فراهم کرده اند و خوب کار کرده اند.
خان محمدی در پایان گفت: البته باز هم تاکید می کنم که این اقدامات انجام شده در زمینه ایجاد و گسترش امر صادرات توسط بخش خصوصی انجام شده است و دولت نقشی نداشته است.
نظر شما