بازار؛ گروه بین الملل: این مقاله به بررسی فرصت ها و مشکلات متفاوت حوزه انرژی باد می پردازد. بازنشانی این نکته که چه چیزی انرژی حاصل از باد را تبدیل به یکی از مهمترین و قابل قبول ترین منابع انرژی تجدید پذیر امروز ما می کند. در این مقاله همچنین به مشکلاتی می پردازیم که استفاده از توربین های بادی در پی دارند و اینکه آیا این مشکلات قابل مدیریت هستند یا نه.
منافع و فرصتهای موجود در استفاده از انرژی باد
استفاده از انرژی باد طیف وسیعی از امکانات و منافع را در اختیار ما قرار می دهد. برای هزاران سال انسان در دریانوردی و آسیاب غلات از انرژی باد استفاده کرده است. امروزه یکی از زمینه های اصلی استفاده از باد برای تولید انرژی برق پاک و قابل جایگزین است. در ادامه نگاهی به امکانات و فرصتهایی که استفاده از انرژی باد برای ما دارد مورد بررسی قرار می گیرد.
۱- انرژی باد تجدیدپذیر و پایدار است
انرژی باد هم تجدید پذیر است و هم منبعی پایدار است. برخلاف منابع انرژی فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز، انرژی باد هرگز به پایان نمی رسد. این امر باعث می شود که استفاده از توربینهای بادی برای تولید انرژی گزینه ای منطقی برای نیازهای انرژی آینده بشر باشد.
۲- انرژی باد برای محیط زیست هم مناسب است
انرژی باد یکی از پاکترین منابعی است که تاکنون برای بشر شناخته شده است و کاملاً با الزامات محیط زیستی همخوانی دارد. استفاده از انرژی باد بر یک اصل ساده استوار است و آن اینکه توربینهای بادی در هنگام تولید انرژی هیچ آلایندگی محیط زیستی نخواهند داشت.
بسیاری از انرژیهای تجدید ناپذیر نیاز به سوختن دارند. این فرایند هم منجر به آزاد شدن گازهایی مثل دی اکسید کربن و متان به هوا می شوند. این گازها به عنوان اصلی ترین عامل تغییرات آب و هوایی و آلودگی محیطی شناخته می شوند. در مقابل توربین های بادی در هنگام تولید انرژی الکتریکی هیچ گاز گلخانه ای را تولید نمی کنند.
البته باید به ۲ عامل آلودگی صوتی و بصری به عنوان دو مشکل و عیب توربین های بادی اشاره کنیم. اگرچه این دو عامل هیچ تاثیر منفی ای بر محیط زیست و کره زمین و همینطور سفره های آبی و کیفیت هوایی که ما استنشاق می کنیم ندارند.
۳- استفاده از انرژی باد میزان مصرف سوختهای فسیلی را کاهش می دهد
تولید انرژی از باد نیاز ما برای سوزاندن سوختهای فسیلی را کاهش می دهد. این امر نه تنها باعث کاهش تولید گاز کربن می شود بلکه به ما کمک می کند تا از منابع غیرقابل تجدید و طبیعی زمین نیز محافظت کرده و مدیریت بهتری را در استفاده از این منابع اعمال کنیم. در نتیجه ذخایر سوخت فسیلی نظیر زغال سنگ نفت و گاز طبیعی برای دوره طولانی تری در دسترس خواهند بود.
۴- انرژی باد رایگان است
برخلاف منابع تجدید ناپذیر انرژی، انرژی باد کاملاً در دسترس و رایگان است. مردم در در سرتاسر جهان هر روزه از انرژی باد برای اهداف خلاقانه زیادی نظیر قایقرانی بادبانی و تفریحی و اسکی روی آب استفاده می کنند و بسیاری از شرکت های بزرگ نیز از انرژی باد برای به چرخش درآوردن توربین هایی استفاده می کنند که چه در خشکی و ساحل و چه در فراساحل در قالب مزارع تولید انرژی از باد به این مهم می پردازند.
مزارع توربینی می توانند شامل صدها توربین شوند که در حال گردش هستند و میزان عظیمی از انرژی الکتریکی تجدیدپذیر را تولید می کنند و با قیمت ارزان و رقابتی در اختیار مشتریان قرار می‌دهند.
۵- توربین های بادی جای کمی را می گیرند
در مقایسه با سایر تولید کنندگان انرژی، توربین های بادی از نظر محیطی جای کمتری را می‌گیرند. اگرچه ارتفاع زیادی دارند اما در روی زمین جای کمی را می گیرند. توربین ها بیشتر در محیط های باز نظیر دشت ها یا تپه ها و یا در درون دریا مستقر می شوند. در این مکان ها نیز آنها به ندرت محیط پیرامون را تحت تاثیر قرار می دهند. کشاورزان همچنان می توانند در دشتها، مزارع خود را داشته باشند و احشام نیز در تپه ها چرا کنند و ماهیگیران نیز همچنان می توانند در دریا به صید بپردازند.
در واقع زمین می تواند همزمان برای کشاورزی و استقرار توربین های بادی مورد استفاده قرار گیرد و این دو مانعة الجمع نیستند. زمین‌های اطراف توربین های بادی می توانند برای اهداف دیگری نظیر کشاورزی نیز استفاده شود
۶- هم توربین های بادی صنعتی و بزرگ و هم توربینهای غیر صنعتی و کوچک برای استفاده در دسترس هستند
توربین های بادی تنها محدود به مزارع بزرگ توربینی نیستند. توربین های کوچکتر و کم قدرت تر هم میتوانند در بسیاری از مکان ها استقرار یابند و برای مزارع، کارخانجات و حتی مجتمع های مسکونی خصوصی هم بسیار مناسب باشند.
توربینهای بادی قابل حمل هم در دسترس هستند و می توانند حتی ابزارهای برقی کوچک را نیز شارژ کنند. توربینهای کوچک غیر صنعتی می توانند به ما کمک کنند تا بخشی از نیازهای انرژی الکتریکی ساختمان های خود را تامین کنیم. این توربین ها اغلب می توانند در کنار سایر انرژی های نو و تجدید پذیر مورد استفاده قرار گیرند. شما اغلب میتوانید این توربین ها را در کنار پنل های خورشیدی و سیستم های گرمایش زمینی پیدا کنید.
۷- استفاده از انرژی باد می تواند نیازهای انرژی مناطق دور افتاده را تامین کند
توربین های بادی می توانند نقش کلیدی را درآوردن برق به مناطق دور افتاده بازی کنند. این امر می تواند طیف وسیعی از نقاط، شامل دهکده های دور افتاده تا ایستگاه های تحقیقاتی را شامل شود که انتقال برق از شبکه‌های اصلی به آنها غیر ممکن و یا بسیار گران باشد. در این گونه موارد توربین های بادی می توانند کلید حل مشکل باشد.
۸- تکنولوژی توربین های بادی با گذر زمان ارزانتر و ارزانتر می شود
اولین توربین بادی جهان در سال ۱۸۸۸ عملیاتی شد. از آن زمان تا کنون توربین های بادی، بسیار کاراتر و در عین حال بسیار مقرون به صرفه تر شده‌اند. در نتیجه صنعت توربین های بادی و استفاده از انرژی باد بسیار گسترش پیدا کرده است. امروزه مزارع توربین بادی و یا حتی توربینهای تنها رامی توان در بسیاری از کشورهای جهان پیدا کرد.
همچنین سوبسیدهای دولتی کمک بسیار زیادی برای کاهش هزینه های مربوط به تکنولوژی توربین های بادی کرده است. بسیاری از کشورهای دنیا مشوق های زیادی را برای تاسیس و گسترش این فناوری در نظر گرفته اند.
۹ - هزینه تعمیر و نگهداری توربین های بادی بسیار کم است
توربین های بادی هزینه های بسیار کمی را در حوزه تعمیر و نگهداری طلب می کنند و در حال حاضر نیز برای توربین های مدرن فرایند چک و بازبینی میان مدت و چندین ماهه در نظر گرفته می شود. اگرچه حتی توربین های قدیمی هم همچنان در حال کار هستند و پیشرفت‌های تکنولوژیک هم این فرآیند را تسریع کرده است.
۱۰- هزینه راه اندازی و استفاده از این نوع انرژی بسیار کم است
صرف نظر از اینکه استفاده از باد رایگان است، هزینه راه اندازی توربینهای بادی هم بسیار کم است و تمام آنچه که شرکت های فعال در این حوزه نیاز دارند خرید، نصب و چک‌های دوره‌ای این توربین هاست و در ادامه آنها می توانند از یک منبع انرژی رایگان بهره مند شوند.
۱۱- پتانسیل عظیمی در این تکنولوژی نهفته است
انرژی باد کاملاً در دسترس ماست و به طور رایگان در اطراف ما وجود دارد. اگرچه توربین ها برای چرخش به حداقلی از سرعت باد نیاز دارند و پیدا کردن جای مناسب برای نصب آن ها حائز اهمیت است. با این حال در همه جای دنیا محیط های مناسب برای نصب توربین ها و ایجاد مزارع توربینی وجود دارد.
نکته اینجاست که انرژی حاصل از چرخش توربین های بادی به نسبت سایر انرژی های تجدید پذیر در دسترس تر است و با محدودیت های کمتری هم مواجه است. به طور مثال انرژی زمین گرمایی تنها زمانی به صرفه است که یک بستر گرمایی در زیر زمین و با فاصله اندک نسبت به سطح موجود باشد. در مورد سدهای هیدرو الکتریک هم وضع به همین منوال است و نیاز به یک رودخانه و مخزن نگهداری سد برای تبدیل انرژی جنبشی آب به انرژی برق می باشد.
۱۲ -استفاده از انرژی باد می تواند امنیت انرژی و پایداری آن را افزایش دهد
با استفاده از انرژی باد جهت تولید الکتریسیته ما میتوانیم وابستگی خود به انرژیهای فسیلی را کمتر کنیم. کشورهای بسیاری هستند که انرژی مورد نیاز خود شامل نفت یا گاز طبیعی و همینطور زغال سنگ را از کشورهای دیگر وارد می‌کنند. جنگ ها و یا بحران های سیاسی و یا مطالبات کشورهای صادر کننده برای این منابع انرژی، قیمت آنها را تعیین می کند. همه اینها گاهی اوقات می تواند موجب بروز مشکلات اقتصادی جدی و یا حتی کمبود منابع انرژی گردد. با استفاده از منابع محلی و تجدید پذیر، یک کشور می تواند وابستگی خود به واردات انرژی را کاهش دهد و در نتیجه می تواند امنیت انرژی خود را تضمین کرده و یا بیشتر کند.
۱۳-اشتغال زایی صنعت انرژی بادی
از زمانی که تکنولوژی توربینهای بادی به صرفه و قابل اتکا شده، این صنعت رشد چشمگیری را شاهد بوده است. در نتیجه این صنعت موجب اشتغال زایی زیادی در سرتاسر جهان شده است. در حال حاضر در حوزه‌های تولید نصب و تعمیر و نگهداری توربین های بادی شغل های بسیاری ایجاد شده است و حتی شما می توانید در این حوزه مشاوره هم بدهید و به عنوان یک شغل از آن کسب درآمد کنید. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۰ میلیون نفر در صنعت انرژی های تجدیدپذیر مشغول کار بوده اند که بیش از ۱.۱۵ میلیون نفر از این افراد در صنعت انرژی بادی مشغول به کار هستند. در این میان کشور چین بیش از ۵۰۰ هزار شغل را در این صنعت به خود اختصاص داده است. آلمان نیز با ۱۵۰ هزار شغل در رتبه دوم و با فاصله اندک ایالات متحده با ۱۰۰ هزار شغل در صنعت انرژی بادی در رتبه سوم قرار دارد.
مشکلات و معایب انرژی بادی:
ما به پتانسیل های این حوزه نگاهی انداختیم. حال اجازه دهید تا نگاهی هم به مشکلات و معایب استفاده از این نوع انرژی بیندازیم. انرژی های بادی نقاط ضعف هایی هم دارد که استفاده از آن را با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- نوسانات باد
انرژی باد هم مثل انرژی خورشیدی نقطه ضعفی دارد و آن اینکه پیوسته و دائمی نیست اگرچه خود باد طبیعت پایدار دارد و تمام ناشدنی است اما سرعت آن تغییر می کند. این امر می‌تواند مشکلات زیادی را برای چرخش توربین های بادی و کارایی آنها داشته باشد. به همین دلیل شرکت های فعال در این حوزه زمان و پول زیادی را برای یافتن مکان هایی که از نظر سرعت وزش باد مناسب باشند، اختصاص می دهند. برای اینکه یک توربین بادی کارایی لازم را داشته باشد نیاز به این است که در محلی قرار داشته باشد که دائماً در معرض وزش باد باشد.
به همین دلیل ما بیشتر توربین های بادی را بر روی تپه ها و یا در دریاها و در فاصله ای نزدیک به ساحل می بینیم چراکه در این محل ها موانع کمتری برای وزش باد و چرخش توربین ها وجود دارد.
۲- توربین های بادی گران هستند
اگرچه هزینه‌ها دائماً کاهش می یابد اما با این حال توربینهای بادی هنوزهم خیلی گران هستند. قبل از هر چیز متخصصان باید محل مناسب برای نصب آنها را پیدا کنند و حتی گاهی لازم می شود تا برای تست محل، یک توربین نصب و راه اندازی شود تا میزان بازدهی آن را در یک دوره زمانی مشخص اندازه گیری کنند. اگر پاسخ تست مثبت باشد سپس نوبت به خرید توربین های دیگر، حمل آنها به محل و نصب و راه اندازی آن ها می رسد.
همه این مراحل هزینه های بسیاری را بر شرکت های فعال در این حوزه تحمیل می‌کند. وقتی این هزینه ها را برای مزارع توربینی فراساحلی در نظر بگیریم هزینه های برشمرده شده بسیار بیشتر هم می شود. در عین حال نصب توربین ها در دریا پیچیدگی های بیشتری از نصب آن ها در خشکی دارد. برخی از شرکت ها حتی برای انتقال و نصب توربین های بادی در دریا مجبور به اجاره کشتی های مخصوص هستند.
۳- توربین های بادی می توانند خطراتی را برای حیات وحش ایجاد کنند
ما اغلب می شنویم که توربین های بادی می توانند خطراتی را برای حیات وحش بخصوص پرندگان و خفاش‌ها ایجاد کنند. اگرچه محققان بر این باورند که این خطرات به نسبت سایر تاسیساتی که توسط بشر ساخته شده است بسیار کمتر است.
تاسیساتی نظیر دکل های تلفن های همراه و برج های رادیویی بسیار خطرناک تر از توربین های بادی برای پرندگان هستند. با این حال توربینهای بادی هنوزهم موجب مرگ و میر میان پرندگان و خفاش ها می شوند.
۴-توربین های بادی پر سروصدا هستند
یکی از معایب و مشکلات اصلی توربین های بادی آلودگی صوتی است که به وجود می آورند. شما حتی میتوانید از صدها متر دور تر سر و صدای آنها را بشنوید که البته بستگی به شدت و جهت وزش باد هم دارد و صد البته تعداد زیاد توربین های بادی آن هم با وزش باد مستقیم موجب افزایش این آلودگی صوتی هم می شود. این امر یکی از مهمترین معایب توربین های بادی است.
آلودگی صوتی ناشی از توربین های بادی زندگی بسیاری از ساکنان محلی را می تواند تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه اصل بر این است که آنها را در فاصله دورتری از محیط های جمعیتی نصب کنند، اما گاهی اوقات آنها بسیار نزدیک به جایی ساخته می شوند که مردم زندگی می کنند. به همین دلیل است که ساخت مزارع توربینی گاهی با مخالفت شدید مردم محلی مواجه می شود.
۵- توربینهای بادی موجب آلودگی بصری هم می شوند
یکی دیگر از معایب نصب توربین های بادی آلودگی بصری است که آن ها به وجود می آورند. اگرچه بسیاری از مردم از شکل این توربین ها و تصویری که فرا روی آنها قرار می‌دهد راضی هستند، بسیاری هم هستند که آنها را به عنوان موانع و ستون هایی می بینند که چشم انداز طبیعی اطراف آنها را دیگرگون و زشت می کند. البته این امر بستگی به سلیقه افراد دارد و همچنان که توربین های بیشتری ساخته می شوند مردم بیشتری هم به این تصویر عادت می کنند.
ما لیست متفاوتی از مزایا و معایب انرژی بادی را در قالب دو روی یک سکه ارائه کردیم. با اینکه مشکلات و معایب دیگری هم هستند که باید مورد توجه قرار گیرند، انرژی بادی هنوز هم به عنوان یکی از پاکیزه ترین و در عین حال از نظر محیط زیستی دوستانه ترین منبع انرژی قابل دسترس برای بشر امروزی در نظر گرفته می شود.
چه شما از دیدن منظره یک توربین بادی و پره های آن لذت ببرید و یا از آن متنفر باشید، این فناوری یکی از اصلی ترین ابزارهای ما برای مقابله با پدیده گرمایش جهانی کره زمین است. هرچقدر که ما انرژی بیشتری را از باد تولید کنیم میزان بیشتری از وابستگی خود به نیروگاه های متعارف برق را که با سوخت فسیلی کار می کنند و آلودگی بیشتری برای محیط زیست دارند را کاهش می دهیم.
نظر شما