فاطمه محمدی پور؛ بازار: توافق ۲۵ ساله ایران و چین برای اولین بار اسفندماه سال ۱۳۹۴ در دیدار آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی با شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری خلق چین و با عنوان «توافق ایران و چین برای روابط استراتژیک ۲۵ ساله» مطرح شده بود.
بر اساس سندی که ایران از این توافق منتشر کرده جزئیاتی از این توافق وجود ندارد. متن منتشر شده عمدتاً حالت تفاهم نامه دارد و در آن ارقام و اعدادی درج نشده است. در واقع این سند همکاری، بیانگر راهبرد بلندمدت همکاری ایران و چین است و هر بند از متن اصلی یا ضمیمه‌های سه‌گانه نیاز به قراردادهای جداگانه‌ای برای اجرایی شدن دارد که آن قراردادها حاوی جزئیات این توافق است.
در ارتباط با قرارداد ۲۵ ساله چین و ایران و جایگاه ایران در طرح جاده ابریشم خبرنگار بازار گفتگویی با «مارک دیوید هال» استاد دانشگاه جورج فاکس آمریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*ایران و چین درصدد انعقاد توافق ۲۵ ساله هستند. بر این اساس همکاری میان دو کشور در حوزه های مختلف گسترش پیدا می کند. ارزیابی شما از این سند چیست؟
در جهان امروز قدرت و نفوذ چین بیش از گذشته افزایش یافته و بسیاری از کشورها در صدد برقراری ارتباط قوی تری با این کشور هستند. ایران نیز تلاش می کند با همکاری با این قدرت اقتصادی وضعیت اقتصادی خود را که به شدت تحت تاثیر تحریم ها قرار گرفته سروسامان دهد. قرارداد ۲۵ ساله می تواند ابزاری جهت محقق شدن اهداف تهران باشد.
*برخی معتقد هستند این توافق همکاری نشان می دهد رویکرد سیاست خارجی ایران در آینده «نگاه به شرق» را به شکل جدی تری دنبال می کند. با عملکرد کشورهای غربی در خصوص برجام، افکار عمومی داخل ایران برای پذیرش این موضوع نیز بیشتر مهیا شده است. ارزیابی شما چیست؟
واضح است که روابط ایران با کشورهای غربی بیش از گذشته آشفته بوده و تهران دیگر اعتمادی به آنها ندارد بنابراین رابطه با چین می تواند جایگزین مناسبی برای غرب و اروپا باشد و ایران می تواند با مدیریت صحیح از توافق با چین نهایت بهره را ببرد. توافق ۲۵ ساله نوعی تقابل با غرب نیز محسوب می شود.
*در کنار سند همکاری ایران و چین، شاهد احیای جاده ابریشم از سوی چین در قالب طرح «یک کمربند؛ یک جاده» هستیم. این طرح بزرگترین طرح اقتصادی تاریخ بشر است. اهمیت این طرح برای ایران چیست؟
ایران به علت موقعیت ژئوپلیتیکی خود و دسترسی به دریا یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار طرح یک کمربند یک جاده بوده و این مهم مزایای زیادی برای ایران در پی خواهد داشت. چین می خواهد با این طرح نفوذ و توسعه طلبی ارضی خود را گسترش دهد و ایران می تواند نقش مهمی در این مورد داشته باشد.
*پکن صحبت از توسعه جدید و نظم جدید چینی می کند. به نظر شما مولفه های اصلی این نظم اقتصادی چیست؟
طرح یک کمربند یک جاده مهمترین مولفه نظم اقتصادی چین در دنیای امروز است. تقابل با غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا، افزایش تولید، پیشرفت در عرصه تکنولوژی و فناوری نیز از دیگر مولفه های نظم اقتصادی چین هستند.
نظر شما