۲۰ شهریور ۱۳۹۹ - ۱۳:۲۴
بودجه ۲۵ میلیارد تومانی حفر چاه ژرف و موافقان و مخالفان آن/ تخصیص پول جدید برای آب ژرف، هدر دادن سرمایه است
پرونده آب ژرف (۲) در گفتگو با امیر شمشکی؛ کارشناس آب

بودجه ۲۵ میلیارد تومانی حفر چاه ژرف و موافقان و مخالفان آن/ تخصیص پول جدید برای آب ژرف، هدر دادن سرمایه است

امیر شمشکی، کارشناس آب های زیر زمینی، بر این نظر است که اغلب کارشناسان از اوایل دهه ۸۰ و بعد از آن، تامین آب از طریق حفر چاه ژرف و استخراج آب از عمق ۱۰۰۰ متری زمین را به صرفه ندانسته و نمی دانند.

بازار؛ گروه ایران: سه سال از تصویب بودجه ۲۵ میلیارد تومانی دولت برای تامین طرح آب آشامیدنی مورد نیاز مردم استان سیستان و بلوچستان می گذرد و با این که این بودجه تخصیص داده شده و صرف حفاری یک چاه اکتشافی شده، اما وزارت نیرو تاکید دارد که اولین چاه ژرف، نتایج کمّی و کیفی قابل قبولی نداشته و نتایج کار رضایت بخش نیست.
مجری این پروژه تاکید می کند،  آب خارج شده از چاه ژرف، از نظر کمیّت و کیفیت هیچ مشکلی ندارد. بر این اساس، در گام اول، با محمدجواد بلورچی کارشناس شرکت مجری طرح گفت و گو کردیم. او با قاطعیت از نتایج این کار دفاع کرد.

البته با توجه به دفاع مطلق مجری پروژه چاه ژرف زابل و تکذیب وزارت نیرو مبنی بر کیفیت نداشتن آب خارج شده از این چاه، در دومین گام «بازار» با دکتر امیر شمشکی، متخصص آب های زیرزمینی گفت و گو کرده است. او که دو دهه است با مسائل و مباحث مرتبط با آب ژرف، سر و کار دارد، می گوید که نسبت به وجود آب ژرف تردید دارد و بودجه گذاشتن جدید برای تامین آب از روش آب ژرف، هدر دادن سرمایه است.

*****

*درباره تامین آب آشامیدنی استان سیستان و بلوچستان از طریق آب ژرف دو دیدگاه کاملاً متفاوت وجود دارد. مجری طرح حفاری چاه ژرف زابل، اعتقاد دارد که آب ژرف پیدا کرده و باید پروژه ادامه پیدا کند. از طرفی، وزارت نیرو، کاملاً مخالف است و اعلام کرد که با حفر چاره ژرف، نتایج قابل توجهی به دست نیامده است. به نظر جنابعالی، چرا در مورد آب ژرف، چنین اختلافی وجود دارد؟

یک اختلاف دیدگاه وجود دارد که اصلاً پایه علمی دارد و این طور نیست که بگوییم بحث سیاستگذاری و امثال آن باشد. اگر در سطح کشور از استادانی که در رشته هیدرو ژئولوژی یعنی آب های زیرزمینی تخصص دارند یا از کسانی که تخصص بین رشته ای دارند، در زمینه آب ژرف بپرسید، می توانند درباره آب ژرف توضیح بدهند و چیز عجیب و غریبی نیست.

برای یک ببینده یا شنونده عادی، وجود آب ژرف و این که آب از رشته کوه هندوکُش افغانستان می آید و از گسل های زلزله عبور می کند، قانع کننده به نظر می رسد. در حالی که ما ژئو لوژیست ها بر مبنای قوانینی که وجود دارد و افکار ما بر پایه این موارد است، اصلاً با اصول علمی ای که برخی می گویند آب ژرف وجود دارد، مشکل داریم.

به همین دلیل، از همان ابتدا که موضوع آب ژرف مطرح شد، یک اختلاف دیدگاهی از نظر پایه ای وجود داشت. در مجموع، من هم به عنوان هیدرو ژئولوژیست، تقریباً مخالف آب ژرف خصوصاً در بخش استحصال آن هستم و البته انجام مطالعات، مشکل خاصی وجود ندارد و آدم می تواند در مطالعات، نتایج قابل قبولی به دست بیاورد.

حتی آن آبی هم که می گویند الان از آن چاه خارج می شود، می تواند آبی باشد که به مفهوم آب ژرف نباشد و البته حتی در تعاریف آب ژرف نیز، متفاوت هستیم. وقتی در تعریف آب ژرف اختلاف وجود دارد، این وضع باعث می شود برداشتی که در دفاع از آب ژرف وجود دارد با دیدگاه دیگر، متفاوت باشد و بر این اساس یک اختلاف دیدگاهی دیده می شود.

*این که در برخی تعاریف گفته می شود آب ژرف در عمق ۱۰۰۰ متری زمین قرار دارد از چه منبعی گرفته شده و چرا برخی می گویند در اعماق نزدیک تر به سطح زمین و از جمله در ۵۰۰ متری هم، آب ژرف پیدا می شود؟

آب ژرف، تعریف داشته وانواع و اقسامی هم دارد. در مورد چاه ژرف زابل می گویند آب استحصال شده را از اعماق هزار متری و بیش از آن گرفته اند. اول باید ببینیم این آب، کدام نوع آب ژرف است. آبی که در لایه های سنگی قدیمی، به تله افتاده باشد از نظر کیفی، کیفیت مناسبی ندارد و بعید است که بخواهد برای مصارف شُرب و کشاورزی، قابلیت کاربرد داشته باشد.

این که گفته می شود این آب، آب ژرف است امکان دارد به خاطر اطلاعات به دست آمده از آزمایش های ایزوتوپی (خواص شیمیایی) باشد. من بعضی از گزارش های مربوط به این پروژه را دیده و بررسی کرده ام. حتی در مباحث ایزوتوپ که سِن سنجی آب را انجام داده اند که منشاء آب را پیدا کنند، نتیجه گیری هایی داشته اند ولی واقعاً قابل اطمینان نیست یعنی این طور نیست که ما مطمئن باشیم که آب از ارتفاعات هندوکُش و با آن فاصله آمده باشد و سِنی هم داشته باشد که به آب های ژرف بخورد.

بعضی از دوستان می گویند که آب، تجدید پذیر است. در آزمایش های ایزوتوپی هم، این آب، یک آب خیلی قدیمی نیست. همه اینها نشان می دهد که به نوعی پنهان کاری صورت گرفته یا این که این بحث ها به دلایل استراتژیک و غیره، بین کارشناسان و استادان مختلف، توسعه پیدا نکرده است که بتوانند یک نقد و بررسی درستی داشته باشند.

شاید سیاستگذاری این بوده باشد که منابع، خیلی در اختیار افراد مختلف قرار نگیرد ولی من شخصاً پیگیر منابع بودم که یک بررسی انجام بدهم. در همان حدی که این منابع منتشر شد و بخشی از آنها به سازمان زمین شناسی منتقل شده بود، با نتیجه گیری هایی که شده بود، حقیقتاً همخوانی نداشت. حداقل من قانع نشدم این حجم آبی که می گویند از چاه خارج شده یا آن الگویی که برای منشاء آب و سن و سال آب می گویند، با اطلاعاتی که از آزمایش های ایزوتوپی ارائه شده و نتیجه گیری هایی که می کردند، همخوان  نبود.

آب ژرف، به طور معمول حالت فسیلی و تجدید ناپذیر دارد یعنی اولین چیزی که از آب های ژرف به ذهن می رسد همین آب های به تله افتاده قدیمی هستند.

*با آزمایش هایی که روی آب به دست آمده از چاه، در آزمایشگاه های داخلی و خارجی انجام شده، سِن این آب به چه دوره ای نسبت داده شد و بقیه اطلاعات آن چگونه است؟

شاید آقای بلورچی که مسئول اجرای طرح بوده اند، در این زمینه بتوانند توضیح کاملی ارائه کنند. می دانم که در این حوزه از اکسیژن ۱۸ و دوتریوم استفاده کرده اند ولی گزارشی که من دیدم درباره سن سنجی نبود و در مورد نتایج مربوط به ایزوتوپ های پایدار بود که برای منشاء آب به کار می رود. البته تفسیرهایی که ارائه شده بود، برای من قانع کننده نبود.

*منشاء آب خارج شده از چاه ژرف زابل را به چه چیزی نسبت داده اند؟

مسئولان همان شرکتی که به عنوان مشاور کار کرده اند، می گفتند از ارتفاعات هیمالیا و رشته کوه هندوکُش است ولی الگویی که ترسیم می کردند، واقعاً جای سوال و بحث زیادی داشت یعنی نمی توانستیم به آن نتایج قانع شویم که چنین اتفاقی رخ داده است.

البته آب ژرف، چیز عجیب و غریبی نیست. جایی که یک گسل اصلی وجود دارد و در اطراف آن تا یک شعاعی، قطعاً شکستگی زمین وجود دارد، می تواند جایگاه مناسبی برای ذخیره آب باشد و حتی ممکن است به خاطر بارش های درون کشور باشد یا با یک منبع آب سطحی در تماس باشد.

آبی که در ابتدا از چاه خارج شد نشان می داد که این پروژه، خیلی موفقیت آمیز است ولی بعداً میزان آب، اُفت شدیدی داشت و نتایج آن، خیلی مثمر ثمر نبود و شاید به همین دلیل بود که مسئولان وزارت نیرو هم، قانع نشدند.

*در حال حاضر بنا به گفته مجری طرح، در حد ۵ تا ۶ لیتر در ثانیه آب از چاه برای کارهای آزمایشگاهی خارج می شود. آیا نمی شود تشخیص داد که این آب، از چه عمقی می آید و فرضاً از عمق ۲۰۰ متری است یا ۵۰۰ متر یا ۱۰۰۰ متری؟

قاعدتاً مجری طرح این اطلاعات را دارد یعنی اطلاعات اکتشافی کامل بوده و می دانند این آب از کدام قسمت، وارد چاه می شود. چون از لایه های مختلف زمین، ریزش آب وجود دارد و ممکن است از لایه های سطحی تر هم باشد.

آن عمقی که به آن حجم قابل ملاحظه از آب رسیدند و اعلام کردند که نتیجه گرفته اند، حول و حوش ۱۰۰۰ متر یا یک مقدار بیش تر بوده است. قطعاً می تواند لایه هایی وجود داشته باشد که قبل از ۱۰۰۰ متر هم، نشت آب اتفاق بیفتد یا آب هایی وارد چاه شود.

این آب به آن معنا، تجدید پذیر نبوده و تغذیه مناسبی نداشته و این آب، در یک مدت طولانی، جمع شده است. چرا که بعد از یک مدت کوتاه، میزان آب چاه به طرز قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرده است. این وضع نشان می دهد که قاعدتاً این آب، نباید از یک منبع قابل ملاحظه تغذیه کند.

*آقای بلورچی از نیروهای شرکت مجری، می گویند آب خارج شده از چاه، تجدید پذیر است. فراتر از این چاه حفاری شده، آیا واقعاً آب ژرف، تجدید پذیر است یا این که آب ژرف، در حقیقت آب فسیلی بوده و تجدید ناپذیر است و آبی که از چاه خارج می شود دیگر جایگزین ندارد؟

آب ژرف، به طور معمول حالت فسیلی و تجدید ناپذیر دارد یعنی اولین چیزی که از آب های ژرف به ذهن می رسد همین آب های به تله افتاده قدیمی هستند. این که بخواهد این آب، تجدید پذیر باشد، از نظر علمی ممکن است تجدید پذیر باشد. با مدارکی که ارائه شده و من دیده ام، حداقل چیزی برای من ثابت نشد.

*کارگروهی که در سال های اخیر در حوزه آب ژرف فعال بود، از چه زمانی شروع به فعالیت کرده؟

یادم هست که در اوایل دهه ۸۰ این کارگروه تشکیل شد و من هم جزو اعضای آن بودم. در آن زمان، کار عملی هم انجام نشده بود. فقط تحت عنوان آب فسیلی و آب ژرف، تلاش شده بود که با محوریت وزارت نیرو، در این زمینه اقداماتی انجام شود.

از سازمان زمین شناسی هم، برای حضور در جلسات کارگروه دعوت می کردند  و من به عنوان نماینده سازمان، در این جلسات شرکت می کردم. این جلسات، در سال های ۱۳۸۱ یا ۱۳۸۲ برگزار می شد.

در همان اوایل دهه ۸۰ این موضوع مطرح شد و نماینده وزارت نفت نیز در این کارگروه شرکت می کرد. بعد از جلسات متعدد، ما این کار را توجیه پذیر ندانستیم. اگر اشتباه نکنم مرکز پژوهش های مجلس، در این زمینه یک گزارش بر مبنای صحبت های ما در آن کارگروه تهیه کرد.

بعد از مدتی، جلسات آن کارگروه، آهسته آهسته کمرنگ تر شد و البته نمی توانیم بگوییم تعطیل شد. اکثریت اعضای کارگروه به این نتیجه رسیدند که هزینه کردن برای این مورد و با توجه به آبی که نیاز داریم، به صرفه نیست.

*در چه زمانی اعضای کارگروه به این نتیجه رسیدند که هزینه کردن برای آب ژرف فایده ندارد؟

حدوداً در سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ بود ولی دو، سه سال بعد زمزمه هایی مطرح شد و برخی از استادان حوزه ژئوفیزیک، بحث هایی را مطرح کردند و این بحث ها توسعه پیدا کرد. البته من خیلی از بحث های آنها را در نشریات دیدم. تا جایی که من در جریان بودم  در وزارت نیرو، جو مخالف بیش تر از موافق بود.

*چرا وزارت نیرو نگاه مثبتی به آب ژرف نداشته او ندارد؟

اکثر کسانی که در کارگروه شرکت می کردند، هیدرو ژئولوژیست بودند و من هم هیدرو ژئولوژیست هستم. در آنجا نکاتی را که مدافعین آب ژرف مطرح می کردند، ما را قانع نمی کرد.

*با توجه به شما در حوزه آب شناسی تخصص دارید آیا نمی توانستید تاثیرگذار باشید و در مورد وجود این آب صحبت کنید؟

ما نظرات خودمان را اعلام کردیم و دورادور می دانستم برخی از استادان معروف دانشگاه، کمک هایی می کنند. از اول می گفتند ما با انجام این کار مخالف هستیم ولی می گفتند به خاطر این که هزینه ای در حوزه اکتشاف می شود، می تواند از نظر زمین شناسی و آب شناسی، منشاء خیر باشد و اطلاعاتی بدهد.

حتی بعضی از افراد هیدرو ژئولوژیست به صورت پراکنده، به این جمع پیوستند. تا جایی که در خاطرم هست استادان سرشناسی مثل دکتر رئیسی و دکتر ناصری موافق انجام این کار نبودند.

*ما صحبت کوتاهی با آقای دکتر رئیسی اردکانی (پدر علم آب شناسی ایران) داشتیم و گفتند درباره آب ژرف در دنیا مطالعه نشده و وقتی در دنیا و ایران، مطالعه ای انجام نشده ما راجع به چه چیزی صحبت کنیم.

دقیقاً همین طور است و آن موقع، جو غالب همین طور بود. به طور معمول، استادان هیدرو ژئولوژیست که در این حوزه سرشناس هستند و تا جایی که من پیگیر بودم و به طور مستقیم و غیر مستقیم صحبت آنها را شنیده ام، با انجام این کار موافق نبودند و آقای رئیسی هم که پیشکسوت همه هستند.

  

من بعید می دانم آب ژرف بتواند به یک نتیجه قابل قبول برسد و این که یک نیاز قابل توجه کشور را برطرف کند. البته به طور محلی و محدود شاید بتواند مشکل تامین آب را حل کند

*در سال ۱۳۹۶ هیأت دولت ۲۵ میلیارد تومان بودجه تصویب کرد که سریعاً به آب ژرف برسیم. چرا دولت در آن وضعیت تصمیم گرفت که ۲۵ میلیارد تومان برای تامین آب شُرب از طریق حفر چاه ژرف تخصیص بدهد؟

من نمی دانم چگونه تصمیم گرفته و  به صحبت های چه افرادی اعتماد کرده اند. شاید افرادی بوده اند که خیلی مورد اعتماد بوده و مقامات دولت، اطلاعات آنها را بیش تر مورد توجه قرار داده اند.

اکثریت استادان و پژوهشگرانی که برای من قابل احترام بوده و در سطح کشور هم مشهور هستند و حتی متخصصان و مسئولان وزارت نیرو، مخالف بودند، اما این که دولت بر چه مبنا تصمیم گرفت که این هزینه را تصویب کند و این کار را انجام بدهد، حقیقتاً خود من هم نمی دانم.

*آقای زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در سال ۱۳۹۷ گفته بود تا ۴۰ لیتر امکان خروج آب از چاه ژرف وجود دارد ولی آقای دهمرده، نماینده زابل در همان سال ۱۳۹۷ اعلام کردند که ۴۰ لیتر در ثانیه خارج می شود. این اطلاعات ناقص و ضد و نقیض، چگونه منتشر شده و اساساً یک چاه اکتشافی چقدر می تواند آب داشته باشد؟

من یک فیلمی دیده بودم و اگر صحت آن فیلم درست باشد، حجم قابل ملاحظه ای بود. شاید آب زیادی در لحظات اولیه تامین می شده.

*آقای بلورچی مجری طرح گفتند آن فیلم مربوط به لحظات اولیه است و آب چاه، آرتزین شده و به میزان زیادی خارج شده.

ما نمی توانیم آن مقدار آب را تعمیم بدهیم و بگوییم این میزان آب، قابل دسترس است و برای همیشه داریم. بعد از مدت کوتاهی، آن آب فروکش کرد و من شنیدم به ۴ یا ۵ لیتر رسیده است. حتی اگر آن ۴۰ لیتر و رقم بیش تری را در نظر بگیریم، گاهی توقعات با آن چیزی که مسئولان می گویند در گرفتن بودجه، متفاوت است.

متاسفانه این دوستان، واقعیت ها را نمی گویند. اگر همین ارقام را نیز در نظر بگیریم نهایتاً شاید آب یک منطقه کوچک را تامین کند. برخی اوقات، صحبت هایی مطرح می شود که گویی می خواهند یک منطقه وسیع را به بهشت تبدیل کنند.

*برای حفاری همان اولین چاه اکتشافی ۲۵ میلیارد تومنان هزینه شده. آقای بلورچی گفتند اگر در همین سال ۱۳۹۹ برای حفر چاه های اکتشافی جدید اقدام شود، باید برای هر چاه ۸۰ میلیارد تومان هزینه شود و همچنین گفتند هزینه حفر چاه تولیدی، یک پنجم چاه اکتشافی است.

به نظر شما با وضعیت اقتصادی که الان وجود دارد دولت ترجیح می دهد از چه راهی سریعتر به مشکل تامین آب سیستان و بلوچستان رسیدگی کند؟

من از روز اول و از همان جلسات دهه ۸۰ تا همین الان که در سال ۱۳۹۹ هستیم، با فلسفه این که هزینه ای برای شناسایی و اکتشاف انجام شود، مشکلی ندارم.

*دولت تامین آب اضطراری را در مصوبه خودش آورده و صرفاً بحث مطالعه نیست.

من بعید می دانم آب ژرف بتواند به یک نتیجه قابل قبول برسد و این که یک نیاز قابل توجه کشور را برطرف کند. البته به طور محلی و محدود شاید بتواند مشکل تامین آب را حل کند ولی باید حساب کرد که آیا با این هزینه ها می ارزد و به صرفه است یا نه.

قطعاً آب ژرف نمی تواند به عنوان یک راهکار اساسی باشد برای این که بر مشکلات آب کشور غلبه کنیم و فکر نمی کنم این پروژه خیلی گره گشا باشد.

*چاه ژرفی که حفاری می شود چقدر هزینه نگهداری در سال دارد؟

قطعاً هزینه بالایی دارد ولی این که دقیقاً و به طور عددی و رقمی مشخص باشد، مطلع نیستم. در حال حاضر، آب به طور معمول در عمق ۲۰۰ متری و ۳۰۰ متری در دشت های مثل رفسنجان وجود دارد و وزارت نفت در این زمینه می تواند در مورد هزینه های آن، تخمین بهتری ارائه کند.

*آقای دکتر رضا مکنون که دکترای مهندسی آب از دانشگاه واشنگتن آمریکا داشته و معاون مرکز مطالعات علم و فناوری فرهنگستان علوم ایران است، در سال ۱۳۹۶ گفته بود هزینه هر متر مکعب آب ژرف ۲۰ هزار تومان است. از طرفی، بحث شیرین سازی آب دریای عمان و انتقال ان به داخل استان سیستان و بلوچستان مطرح است.

فکر می کنید این مقدار هزینه رقم در آن سال درستی بوده و اگر الان با تخصیص هزینه چاه های اکتشافی و تولیدی، آب استخراج شود، قیمت تمام شده آن چقدر است؟

آقای دکتر مکنون، در این زمینه تسلط زیادی دارند و حتماً بر مبنای خاصی، این محاسبه را انجام داده و این رقم را اعلام کرده اند. ایشان در حیطه این مسائل و ارقام، صاحب نظر هستند.

آنچه که من فقط به عنوان متخصص آب های زیرزمینی می توانم بگویم این است که هم هزینه حفر چاه و هم هزینه برداشت آب وجود دارد. من بعید می دانم اصلاً آب با کمیّت و کیفیت مناسب و بدون مواد رادیو اکتیو، وجود داشته باشد که حالا این هزینه ها انجام شود و بتواند از نظر اقتصادی هم، توجیه پذیر باشد.

ما نمی توانیم این آب خارج شده از چاه زابل را آب ژرف بدانیم یا برای مثال می گویند آب از کوه های هندوکُش می آید و از داخل گسل ها عبور می کند. شواهدی هم که گاه ارائه می کنند با مستندات همخوانی ندارد

*آقای بلورچی (کارشناس پروژه در شرکت مشاور پروژه) می گویند در آزمایش هایی که انجام شده آب از نظر کمیت و کیفیت خوب است و مشکلی ندارد ولی وزارت نیرو چند ماه بعد از خروج آب، در بیانیه ای اعلام کرد که نتایج کمی و کیفی قابل قبول نیست و نتایج رضایت بخش نبوده است.

اگر از استادان دانشگاه و پژوهشگران خواسته شود که نظر بدهند یا نتایج کار منتشر شود، می توان در مورد آن نظر داد. البته من یک بار آقای بلورچی را دیدم و گفت که مدارک لازم وجود دارد ولی تا شخصاً نتایج آزمایشگاهی را نبینم، نمی توانم بگویم کدام طرف درست می گوید.

قاعدتاً تصور خود من از نظر علمی این است که این آب نمی تواند کیفیت خوب و مناسبی داشته باشد. اگر آقای بلورچی گفته اند این آب کیفیت دارد باید نتایج آزمایش، منتشر شود و اگر کیفیت داشته بشد قابل توجیه است.

*کشورهایی مثل استرالیا و عربستان سعودی در این حوزه چه کارهایی انجام داده و آیا منابع آب ژرف زیادی داشته اند؟

در مورد عربستان که به نوعی موفق ترین کشور در این زمینه بوده است، یک حوزه مشترک بین سه کشور وجود داشته است. در عربستان شرایط خاص زمین شناسی وجود دارد و آب آن، تجدید پذیر نیست.

در ایران از نظر زمین شناسی، چین خوردگی عمده ای وجود دارد ولی در عربستان، فضایی ایجاد شده که آب در یک محیط ماسه سنگ، جمع شده بوده و توانسته اند در زمان استخراج نفت، به این آب دسترسی پیدا کنند. این منطقه، محدوده ای بین قاره آفریقا و عربستان است و جبهه مشترکی داشته اند. به هر حال، این آب تجدید پذیر نیست. در مورد استرالیا، در قسمت های میانی و بیابانی اقداماتی انجام شده است.

*همچنین آقای بلورچی می گویند در استرالیا آب ژرف را از عمق ۵۰۰ متر و بیش تر استحصال می کنند. در این زمینه شما چه نظری دارید؟

در مورد استرالیا باید بگویم که آن آب، معلوم نیست آب ژرف و فسیلی باشد و به تله افتاده باشد. در برخی مناطق، آبرفت های ضخیمی وجود دارد و آب قابل توجهی در آن رسوبات جمع می شود. گاهی اوقات تا ۵۰۰ متر و ۶۰۰ متر آب برداشت می شود.

ما نمی توانیم این آب خارج شده از چاه زابل را آب ژرف بدانیم یا برای مثال می گویند آب از کوه های هندوکُش می آید و از داخل گسل ها عبور می کند. شواهدی هم که گاه ارائه می کنند با مستندات همخوانی ندارد و مثال ها، مثال هایی نیست که ما قانع شویم. الگویی که برای ایران می گویند با تجربه عربستان و استرالیا، متفاوت است.

*دولت ۲۵ میلیارد تومان برای حفر چاه و تامین آب از طریق چاه ژرف بودجه گذاشت و فقط یک چاه اکتشافی و نه تولیدی حفر شد. با توجه به این که بر اساس بیانیه وزارت نیرو، چاه اکتشافی اول به نتیجه مطلوب نرسیده، آیا ممکن است دولت تحت شرایط خاصی برای حفر چاه های بعدی، بودجه بگذارد یعنی تصور شما از اوضاع پیش رو چگونه است؟

من نمی دانم می خواهند چه تصمیمی بگیرند. این نظر سازمان زمین شناسی نیست و از دید شخصی می گویم که من به عنوان یک متخصص آب های زیرزمینی، قانع نشدم و فکر می کنم اگر هزینه بیش تری در این زمینه انجام شود، هدررفت سرمایه است.

کد خبر: ۴۰٬۶۷۷

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha