بازارهای جهانی غذا هنوز آماده نیست

بازار؛ گروه کشاورزی: بازارهای مواد غذایی به دلیل COVID-۱۹ ماههای بیشتری با عدم اطمینان روبرو خواهند شد، اما بر اساس گزارش جدیدی که اخیرا توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) منتشر شده است، بخش کشاورزی احتمالاً مقاومت بیشتری در برابر بحران همه گیری نشان می دهد.

در این گزارش همچنین اولین پیش بینی ها در خصوص روند تولید و عرضه ۶ محصول غذایی «غلات، دانه های روغنی، گوشت، لبنیات، ماهی و شکر» که بیشترین حجم معاملات را در بازارهای جهانی در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۰ دارند، ارائه کرده است.

بر این اساس فائو اظهار داشته است که تأثیرات همه گیری COVID-۱۹ در درجات مختلف در تمام بخشهای غذایی که مورد ارزیابی قرار داده ایم، احساس شده است.

سازمان فائو همچنین اعلام کرده است: در حالی که COVID-۱۹ تهدیدی جدی برای امنیت غذایی است، اما به طور کلی تجزیه و تحلیل ما نشان می دهد که از دیدگاه جهانی، بازارهای کالاهای کشاورزی در مقایسه با بسیاری از بخشهای دیگر مقاومت بیشتری نسبت به این همه گیری دارند.

بن بلهاسن، مدیر بخش تجارت و بازار فائو نیز در این خصوص خاطرنشان کرد: به دلیل بزرگی چالش و عدم اطمینان زیاد، جامعه بین المللی باید هوشیار و آماده باشد تا در صورت لزوم واکنش نشان دهد.

فائو: در حالی که COVID-۱۹ تهدیدی جدی برای امنیت غذایی است، اما به طور کلی تجزیه و تحلیل ما نشان می دهد که از دیدگاه جهانی، بازارهای کالاهای کشاورزی در مقایسه با بسیاری از بخشهای دیگر مقاومت بیشتری نسبت به این همه گیری دارند

روندها و چشم اندازهای مربوط به ۶ کالای اساسی کشاورزی مورد معامله در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۰

غلات:
علی رغم عدم اطمینان ناشی از همه گیری COVID-۱۹، اولین پیش بینی های فائو برای سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۰ بیانگر سهولت عرضه و تقاضای غلات است. در واقع چشم اندازهای اولیه حاکی از این است که تولید جهانی غلات در سال ۲۰۲۰ حدود  ۲.۶ درصد بیشتر از رکورد سال قبل خواهد بود.

همچنین پیش بینی می شود تجارت جهانی غلات در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۲۱ به ۴۳۳ میلیون تن برسد که نسبت به سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ به میزان ۲.۲ درصد (۹.۴میلیون تن) افزایش داشته و رکورد جدیدی را ثبت می کند.

گوشت:
در این گزارش آمده است پیش بینی می شود تولید کل گوشت در جهان در سال ۲۰۲۰ به میزان ۱.۷ درصد کاهش یابد که این کاهش تولید به دلیل بیماری های دامی، اختلالات بازار ناشی از COVID-۱۹ و اثرات طولانی مدت خشکسالی است.

همچنین فائو پیش بینی کرده است تجارت بین المللی گوشت به احتمال زیاد رشد متوسطی را تجربه می کند البته این رشد نسبت به سال ۲۰۱۹ بسیار کندتر خواهد بود و تا حد زیادی با واردات چین پایدار می ماند.

گفتنی است،  قیمت های بین المللی گوشت از ژانویه ۲۰۲۰ با شدیدترین افت تا به امروز به میزان ۸.۶ درصد کاهش یافته است که این کاهش قیمت به ترتیب در گوشت گوسفند، گوشت مرغ، خوک و پس از آن گوشت گاو رخ داده است که عمدتا به دلیل کاهش شدید تقاضای جهانی برای این محصولات و به تبع آن فروش نرفتن حجم قابل توجهی از محصولات گوشتی بوده است.

پیش بینی می شود تولید جهانی غلات در سال ۲۰۲۰ حدود  ۲.۶ درصد بیشتر از رکورد سال قبل باشد

ماهی:
بر اساس این گزارش، همه گیری COVID-۱۹ همچنان به شدت بر بازار غذاهای دریایی، به ویژه محصولات تازه و گونه های محبوب رستوران ها تأثیر می گذارد. به طوری که در بخش عرضه، ناوگان ماهیگیری بیکار شده اند و تولیدکنندگان آبزی پروری ذخایر انبارهای ذخیره سازی را به شدت کاهش داده اند.

در این گزارش سازمان فائو اعلام کرده است که بر اثر این همه گیری،  تولید جهانی میگو و ماهی قزل آلا به شدت آسیب می بیند. به همین دلیل در حالی که فصل پرورش میگو در آسیا اصولا از آوریل آغاز می شود، اکنون چندین ماه به تاخیر می افتد. به این ترتیب انتظار می رود به عنوان مثال، در کشور هند تولید میگوی پرورشی ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یابد.

همچنین، تقاضای جهانی میگو تازه و یخ زده به طور چشمگیری کاهش می یابد، در حالی که انتظار می رود تقاضا برای ماهی قزل آلا در سال ۲۰۲۰ حداقل ۱۵ درصد کاهش داشته باشد؛ به طوری که در حال حاضر به ویژه فروش خرده فروشی ماهی تازه و ماهی قزل آلا بسیار کاهش یافته است و این برای مدتی بهبود نخواهد یافت.

شکر:
به گفته سازمان فائو پیش بینی می شود تولید جهانی شکر در ۲۰۱۹-۲۰۲۰ برای دومین سال متوالی کاهش یابد و برای اولین بار در طی سه سال گذشته، به زیر سطح تخمینی مصرف جهانی برسد. همچنین پیش بینی می شود تجارت قند گسترش یابد و با پایین نگه داشتن قیمتها و بازسازی ذخایر  در برخی کشور های واردکننده شکر، تجارت این محصول پایدار بماند.

لازم به ذکر است که تا به امروز مساله کسری تولید جهانی شکر در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ کمکی به حمایت از قیمت های بین المللی شکر نکرده است! و در عوض از اواسط سال ۲۰۱۷ قیمت جهانی شکر در حال سقوط است. به طوری که برای اکثر قریب به اتفاق تولیدکنندگان جهانی این قیمت ها کمتر از هزینه های تولید، تخمین زده شده است.

سازمان فائو اعلام کرده است که بر اثر این همه گیری،  تولید جهانی میگو و ماهی قزل آلا به شدت آسیب می بیند به طوری که به عنوان مثال انتظار می رود در کشور هند تولید میگوی پرورشی ۳۰ تا۴۰ درصد کاهش یابد

شیر:
با وجود اختلالات در بازار ناشی از همه گیری COVID-۱۹، تولید شیر در جهان مقاومت نشان می دهد  و  احتمالاً در سال ۲۰۲۰ به میزان ۰.۸ درصد رشد می کند. با این وجود انتظار می رود صادرات جهانی لبنیات در میان تنزل تقاضای واردات، ۴ درصد کاهش یابد.

دانه های روغنی:
در بخش دیگری از این گزارش به بازار دانه های روغنی پرداخته شده است. علی رغم تقاضای نسبتا ملایم برای دانه های روغنی آخرین پیش بینی های فائو در سال زراعی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ حاکی از این است که تقاصای جهانی برای دانه های روغنی و محصولات مشتق شده افزایش خواهد یافت که عمدتا این افزایش تقاضا به دلیل کاهش چشمگیر تولید این محصولات است. به عبارت دیگر اینگونه پیش بینی شده است که در سال زراعی ۲۰۲۱-۲۰۲۰ عرضه کمتر از تقاضا باشد.

آیا یک بحران بهداشت جهانی به یک بحران غذایی جهانی تبدیل خواهد شد؟
در پایان این گزارش خاطرنشان شده است که در مقایسه با بحران جهانی قیمت مواد غذایی در سال  ۲۰۰۷-۲۰۰۸، در حال حاضر جهان وضعیت بهتری  دارد چرا که چشم انداز تولید جهانی مواد غذایی مثبت است، میزان ذخایر مواد غذایی نیز بالا است. همچنین قیمت جهانی مواد غذایی پایین است و تجارت گسترده تر از سالهای مذکور است و کشورهای وارد کننده و صادر کننده مبادلات بیشتری دارند.

علاوه بر این، سیاست گذاران در حال حاضر در برخورد با بحران های جهانی باتجربه تر هستند و همچنین از آگاهی و آمادگی بیشتری برخوردارند. با این وجود، اگرچه در سطح جهانی، غذای کافی برای همه وجود دارد، اما کاهش چشمگیر رشد اقتصادی ناشی از این همه گیری، تبدیل به مسئله اساسی دسترسی به غذا و همچنین توانایی افراد در دریافت غذای کافی یا مقوی شده است. به ویژه در کشورهایی که قبلاً از گرسنگی و بحران های دیگر آسیب دیده اند.

منبع: فائو