بازار؛ گروه استانها: خودداری ترکمنستان از بازگشایی مرز در استان خراسان رضوی موجب شده تا صحبت از راهگذر جدیدی به نام «کریدورکتای» با همکاری کشورهای قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران به‌عنوان مسیر کوتاه و جایگزین برای ارسال کالا از بنادر جنوبی ایران به کشورهای آسیای مرکزی به میان کشیده شود.
گفتنی است در همین رابطه مردادماه امسال برای نخستین بار دو کامیون از مبدأ گمرک شهید رجایی (بندرعباس) در کریدور کتای به مقصد قرقیزستان از مسیر افغانستان - تاجیکستان عازم شدند.
کریدور کتای از کشورهای قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران تشکیل و به‌عنوان مسیر کوتاه و جایگزین برای ارسال کالا از بنادر جنوبی ایران به کشورهای آسیای میانه راه‌اندازی شده است.
موانع سد راه صادرات به ترکمنستان
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره صنعت معدن تجارت خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار در این رابطه می‌گوید: مهم‌ترین موردی که در حال حاضر برای ما مشکل‌ساز است حمل‌ونقل هوایی و حمل‌ونقل زمینی از طریق ترکمنستان است که صادرات ما را تحت تاثیرقرارداده است.
محمدعلی امیر فخریان در این رابطه می‌افزاید: در این راستا می‌بایست به دنبال راهکاری جدید برای حل این مشکل باشیم.
وی با اظهار اینکه بازگشایی مرز ترکمنستان تنها به اراده کشور ما ارتباطی ندارد بلکه کشور هدف یا مقصد نیز باید پذیرای این موضوع باشد که این امر پس از ایجاد آرامش نسبی ناشی از کنترل ویروس کرونا انجام خواهد شد، عنوان می‌کند: در سال‌های گذشته ما در مسیر ترانزیتی ترکمنستان با مشکلات و محدودیت‌هایی مواجه بودیم و انسداد این مرز در شرایط کرونا مسئله جدیدی نیست.
بررسی مسیر جایگزین
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره صنعت معدن تجارت خراسان رضوی بیان می‌کند: از همین رو ما به دنبال مسیر جایگزین برای کشورهای آسیای میانه بودیم لذا چند وقت است که از طریق افغانستان این کار در دستور کار قرارگرفته است.
امیر فخریان با اشاره به اینکه مسیر ترانزیتی به نام «کتای» راه‌اندازی شده و مربوط به کشورهای قرقیزستان، تاجیکستان ،افغانستان و ایران هست اظهار می‌کند: این چهار کشور را از طریق مرز افغانستان به یکدیگر متصل می‌کند.
خودداری ترکمنستان از بازگشایی مرز در استان خراسان رضوی موجب شده تا صحبت از راهگذر جدیدی به نام «کریدورکتای» با همکاری کشورهای قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران به‌عنوان مسیر کوتاه و جایگزین برای ارسال کالا از بنادر جنوبی ایران به کشورهای آسیای مرکزی به میان کشیده شود
وی عنوان می‌کند: در حال حاضر این مسیر بازاست و انتقال کالا انجام می‌شود و از طرفی مسیر راه‌آهن خواف- هرات در دست احداث است و به‌زودی افتتاح خواهد شد که این راه‌آهن کمک بسیاری در انتقال کالا از ایران به کشورهای شرق اوراسیا آسیای میانه خواهد کرد.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره صنعت معدن تجارت خراسان رضوی می‌افزاید: کریدور شرق که از چابهار شروع‌شده و تا سرخس ادامه دارد می‌تواند به تقویت مسیر ترانزیتی ما از طریق افغانستان کمک بسیاری کند.
امیر فخریان عنوان می‌کند: ما بر روی مسیر افغانستان کارکردیم و این مسیر در حال تقویت است و بخش عمده‌ای از صادرات ما باوجود بسته بودن مرزها از این مسیر انجام می‌شود این مسیر برای ما بسیار مهم است چراکه محدودیت‌های ترکمنستان بازارهای ما را به خطر نیندازد.
مسیرهای دریایی
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره صنعت معدن تجارت خراسان رضوی یکی دیگر از مسیرهای جایگزین را از طریق دریای خزر و بندر امیرآباد عنوان کرده و می‌گوید: این مسیر به سمت اوکتایو قزاقستان و روسیه انجام می‌شود.
امیر فخریان با اشاره به لزوم بررسی مشکل در ترانزیت کالا و عبور از کشور ترکمنستان، تصریح می‌کند: خراسان رضوی یکی از مسیرهای ورودی کشور به منطقه اوراسیا است، اما متأسفانه به دلیل کارشکنی‌های کشور ترکمنستان، همواره مخاطره‌ای در ترانزیت از این کشور بوده و هست که این موضوع منعکس‌شده تا در دستگاه‌های دیپلماسی سیاسی برای بررسی آن اقدام کنند.
وی با اشاره به این موضوع که ما ارتباط مستقیم از شرق کشور با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا نداریم و از مسیر دریای خزر از طریق بندر امیرآباد می‌توانیم به قزاقستان متصل شویم یادآور می‌شود: شیوع کرونا به دلیل اقدامات سخت‌گیرانه کشور ترکمنستان برای استان خراسان رضوی تأثیراتی داشته و این استان که دروازه ورود به آسیای میانه بوده، در صادرات به کشورها دچار مشکلاتی شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی بوده است.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره صنعت معدن تجارت خراسان رضوی در خصوص تأثیر توافق ایران و چین بر صادرات منطقه‌ای اوراسیا نیز بیان می‌کند: کشور ما، کشور جذابی برای تولید است، زیرا هم به آب‌های آزاد جنوب و هم به سرزمین‌های شمالی دسترسی دارد و همچنین از انرژی ارزان و کارگر باقیمت پایین برخوردار است.
امیر فخریان خاطرنشان می‌کند: در همین راستا توافق ایران و چین، می‌تواند زمینه را برای استفاده از ظرفیت‌های تکنولوژی در چین و تأمین مواد اولیه چینی فراهم کند و تولیدات باهدف صادرات به منطقه ازجمله به کشورهای اوراسیا داشته باشیم.
شرایط ترکمنستان توجیه ندارد
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان رضوی بابیان اینکه ترکمنستان به دلیل شیوع کرونا مرزهای زمینی خود را به روی صادرکنندگان ایرانی بسته و شرایطی را برای بازگشایی آن در نظر گرفته است که برای خراسان رضوی جذابیتی ندارد می افزاید: شرایط ترکمنستان برای ازسرگیری صادرات این استان از طریق مرز زمینی برای شرکت‌های حمل‌ونقلی خراسان رضوی توجیه اقتصادی ندارد.
ترکمنستان به دلیل شیوع کرونا مرزهای زمینی خود را به روی صادرکنندگان ایرانی بسته و شرایطی را برای بازگشایی آن در نظر گرفته است که برای خراسان رضوی جذابیتی ندارد
وی عنوان می کند: طرف ترکمنستانی اعلام کرده است که روزانه فقط به ۲۰ کامیون صادراتی از مرز زمینی خود اجازه عبور می‌دهد و لذا محدودیت‌های ایجادشده در مرز ترکمنستان دلیل اصلی کاهش میزان صادرات کالا از خراسان رضوی از ابتدای سال ۹۹ است.
نگرانی تجار
در همین راستا نائب رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترانزیت اتاق بازرگانی استان خراسان رضوی در مورد مسیر جایگزین ایران ، افغانستان ، تاجیکستان و معروف به کریدور کتای عنوان می‌کند: به دلیل ناامنی‌های موجود در کشور افغانستان و مشکلات موجود در مسیر هرات، میمنه، بادقیس و خود مرزهای تاجیکستان هست لذا مشکلاتی وجود دارد که نگرانی تجار و صاحبان کالا از ناامنی این مسیرها را افزایش داده است.
ابراهیم عطایی در گفت و گو با بازار اظهار می کند: مسیر «میمنه» به «بادقیس» متأسفانه مسیر هموار و مساعدی نیست و مشکلات بسیاری را تاکنون برای کامیون‌ها ایجاد کرده است.
وی به موضوع بسیار مهم بیمه در کشور افغانستان اشاره‌کرده و می‌گوید: این موضوع نمی‌تواند به‌عنوان ابزاری مهم برای رغبت صاحبان کالا برای استفاده از این مسیر باشد و از طرفی رانندگان ایرانی رغبت چندانی برای استفاده از این مسیر نشان نمی‌دهند!
عضو هیئت‌مدیره شرکت‌های حمل‌ونقل خراسان رضوی عنوان می‌کند: با توجه به جدید بودن مسیر قطعاً هزینه‌های آن بالاست و لذا اگر شرایط مطلوب مانند امنیت و زیرساخت‌ها که پیش‌ازاین نیز اشاره شد در این مسیر ایجاد شود می‌تواند به‌عنوان مسیر جایگزین ترکمنستان معرفی‌شده و موجب صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها نیز خواهد شد.
تسهیل کننده تجارت
از آن جا که توقف پذیرش کامیون‌ها در مرزهای ترکمنستان، فعالیت‌های حمل ونقل را بین ایران و آسیای میانه مختل کرده لذا به نظر می رسد با راه اندازی این کریدور بار دیگر فعالیت تجاری به این منطقه از مسیر جاده باز گردد.
حجم ترانزیت از خراسان رضوی به دلیل بد عهدی های ترکمنستان از مسیر جاده از بهمن ماه سال گذشته به شدت کاهش یافته لذا فعال‌سازی این کریدور می‌تواند با افزایش سرعت ارسال کالا و کاهش هزینه‌ها، فرصت‌های اقتصادی جدیدی را برای فعالان حوزه ترانزیت ایجاد کند تا سیر نزولی حجم ترانزیت از کشور متوقف شود.
کشور ما به دلیل دسترسی کوتاه‌تر به آب‌های آزاد، اقتصادی‌ترین مسیر جهت ترانزیت کالا به کشورهای آسیای میانه است که متأسفانه تاکنون از این مزیت استراتژیک بهره‌برداری مناسب به عمل نیامده است و بر همین اساس توسعه گذرگاه‌های جدید از قبیل کریدور کتای، علاوه بر توسعه ترانزیت، می‌تواند مزیت‌هایی همچون اشتغال‌زایی، افزایش درآمد و رشد اقتصادی را برای کشورهای منطقه به ارمغان بیاورد.
نظر شما